La paur lingüistica dels imperialistas o regionalistas d'expansion (Paris o Madrid) fòrça a donar dins lo multilingüisme que los imperialistas an jamai volgut promòure. Fau tornar dire qu'abans 1453, lo bilingüisme èra la règla legala dedins lo Ducat d'Aquitània, latin e lemosin o gascon. Es en 1470, aprèp la patz franca qu'a assassinat mantunas populacions d'Aqitània, e voidat parçans sancièr, que lo francés -lenga del rei- s'imposa a l'Aquitània, ambe l'argument : « lo rei dèu saber las leis de las tèrras de conquèstas », es la meteissa règla republicana que suportèm ara ; res a cambiat dempuèi 1732, e res cambiarà en fRança.
Aital la declaracion catalana de 2017 m'estona gaire, es plan recenta, e forçada pels Espanhòls que fan una crisi psicanalitica e politica car l'espanhòl seriá amenaçat, coma se lo catalan èra pas amenaçat per l'espanhòl de l'Estat centralista, dempuèi l'arribada de la dictatura en 1939, res a gaire cambiat ; alara la declaracion es importanta per las resolucion democratica dels problèmas lingüistics fabricats pels imperialistas o regionalistas d'expansion madrilenca :
E l'òrdre lingüistic donat, dona pas una valor a las lengas.
L'aranés es l'occitan en Aran (Vielha), aital vesèm que la co-oficialitat frena per l'existéncia d'un Estat, ni la revendicacion per èstre un Estat independent europèu ; serà lo segond còps sul continent europèu que l'occitan es oficial per l'Estat ; lo primièr es la Prinipautat de Mónego/Mónegue, ambe lo monegasc. L'occitan d'Aran es l'occitan pirenenc de la Val nauta de Garona, Corserans, Varossa e Naut-Comenge.
Fau notar que lo catalan es l'unica lenga oficiala d'Andòrra, aquò frena pas per aver un estatut pel francés e per l'espanhòl, e que lo portugués fosquèsse mai o mens la lenga la mai emplegada de facto pel nombre de migrant portugués dins aquel Estat independent.
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada