Quin monde provincialista e pietadós!

Quand se vei un francés a l’estrangièr, los pòbles del monde an l’impression d’una nacion esquizofrenica. Quand suportem los franceses, en Occitània en particular, avem l’impression que sus totes los subjèctes suportem aquesta meteissa esquizofrenia. Jo tanben quand entendi los discorses de JC sus la diversité culturelle, que sovent se limítan a la potencialitat de produire en lenga francesa o de reproduire activitats matadoiras franquistas, lo francés es una lenga que «es tot de l’universal» (nos explícan), levat lo respècte per las autras lengas vesinas e de las culturas. Aqueste fenomèn es recurrent e bravament tradicional a la França. Es que cal matar la tradicion francesa, VÒ ! Aquí soi de mai en mai sagnós sul subjècte, tant es una civilizacion d'engana-pècs.

1 - Los darrièrs fenomèns politics en França, aprèp la decolonizacion d’Argèria, es estat «Mai 68». Los engatjaments propriament politics d’aqueste temps –marxistas, terç-mondialista, o revolucionari- son estats generalament arrecusat, sense tròp de leugerietat, pels «ex» comprès pel mai mediatic Daniel Cohn-Bendit. Çaquelà, l’eiritatge libertari perseguís d’èstre pron belament assumit, per exemple per çò que es de las manièras en general e l’emancipacion sexuala en particular. E tot aquò tòca Occitània ambe las organizacions francesas que gestiona la nòstra nacion; e la qualificarai de maissanta gestion.

Per dire las causas mai simplas, un sexagenari presentat auèi tal un «ex» de Mai 68 acceptarà de vertat a una autocritica del seu maoïsme o del seu castrisme del moment, mas voldrà pas renonciar a las conquèstas del moment sul caire societal: feminisme, libertat sexuala o critica de l’autoritat (que son pauc a pauc matizada al fial de las annadas de la fin del sègle XX^en, per una mena d’educacion per formatada). L’eiretatge es desvolopat sus aquestes terrenhs, sobretot quand lo liberalisme economic destrusís tot l’autre caire. D’aqueste temps lo lengatge se voliá novèl, fasent un enòrme valat entre present e passat [l’imatge sampitèrne que l’ideologia francesa vòl portar] ; la retorica e los comportaments èran de vertat una mitologia de la revolucion [la Comuna, Octobre roge, lo Potemkin, etc.] un novèl arcaïsme francés, mas la natura de la revòlta l’èra pas brica. Dins lo global, lo «movement» bolegava a contrabriu del seu pròpri devís. Semblava s’enrasigar dins un passat olista e «collectivista» o nacionalista [sempre mitificat e amagat ambe valentissa], alara que quitament se dubrís la via de l’emancipacion individuala e a l’autonomia del «me», mas dins lo sistèma alargat del nacionalisme francés. Lo lengatge èra del marxisme, pro-estat [es melhor per l’aver dimensionat, e per sa conquèsta], mas lo movement de fons èra liberalista, per non pas escriure libertari [es de dire oposat al concèpte d’Estat, o creator del concèpte d’Estat regalian].

Es aital que se podrà descriure dins l’episòdi de Mai 68 una torciròla istorica francesa, torciròla que lo neoliberalisme, al cap de l’istòria, foguèt lo darrièr beneficiari.

La decresença de Mai 68 es estada diferenta e paradoxala, tala tota pensada francesa. Se dirà que es de dobla fons, çò que se vei [al fons del potz que se daissa Jacquou lo païsan dins lo castèl de Nansac, es fosc e tenebrós], e que l’istòria oficiala descriu [remòrs, jubilacion, denegacion e nostalgia, malèstre e romantisme], e çò que se farga [una novèla cara pel bonapartisme institucional francés, un novèl nacionalisme, que s’imposarà coma uina novèla dubertura francesa].

Donc per èstre clar, ambe aquel exemple de Mai 68 que es pas lo sol istoric, puèi quand un francés escriu «les occitans sont-ils dangereux ?», aquò amaga tot aquerò, e lo seu contrari. Cal pas far fisença a la paraula d’un francés o d’una francesa [republicanista o pas].

En Occitània, lo messatge anti-Estat de Mai 68 s’es pron ben integrat a la creacion en lenga occitana, e faguèt páur al pòble d’Occitània qu'èra rassegurat mediaticament pel poder centralista francés, mas èra per astre cotria ambe la creacion anteriora del nacionalisme fontanian, puèi per despertar una nacion l’istòria dels pòbles explica que se cal organizar, e trapar mecanismes collectius pel reviscòl comun, çò que Mai 68 a jamai portat, nimai los partits creats en e per Occitània, e lo reviscòl occitan es jamai estat portat pel liberalisme francés ambe la decentralizacion de la dreita francesa, nimai ambe la luta de las classas portada per l’esquerra mondializada o estaliniana, çò que lo collaboracionisme o associativisme ambe los partits franceses a jamai portat tanpauc [quand se pensa que lo politic francés podrà cambiar las causas, e tornem a l’esquizofrenia francesa dintrat dins las causidas occitanas, sense realament l’assumir o la vóler].

2 - La tradicion la fárgan negativa quand es contra los òmes e positiva quand es per practicas anti-animalas e matadoiras. Sempre nos explícan dins los mèdias -e particularament lo del grope de la familha Baylet- que la Corrida es tradicion a Floirac, a Fenolhet/Tolosa, o Perpinyà ; a Perpinyà, se son pas laissat enganar per lor emplèc de la lenga catalana e los criminals de la corrida son estats fòrabandits de la comuna. Dissabte, la DM informava son public de barmen tolsans (los que bálhan moneda a l'organizacion de Fenolhet) que las arenas de Floirac serián demontadas per èstre transportada a Fenolhet: donc, es pas una tradicion a Floirac [e çaquelà nos zo cridávan aquestes criminals], nimai a Fenolhet, donc... Las arenas de Barcelona son estadas demontadas a l'arribada de la democracia, e recentament tot lo conselh municipal de BCN a votat un tèxte a l'unanimitat contra l'introduccion dels crimis taurencs dins las eventualas arenas montablas de la ciutat comtala e democratica. I a ben agut un piòt pels mèdias franceses per explicar que la Corrida s'en anava de Barcelona e qu'èra la tradicion que s'en anava tanben en Espanha, es un socialista e president de Conselh Regional de Provença, un sapient francés segur ; lo meteis que organizarà lèu una contra-manifestacion provençalista a Arles per far concurréncia a la manifestacion de Besièrs. A Barcelona trápan que la Corrida es un espanholisme, un franquisme que cal oblidar, çò que es vertat car quitament a Tolosa es un borgés espanhòl que l'a importat dins la ciutat a la fin del sègle XIX^en per sol plaser de sa costuma, per sa vision de la cultura. Dinca fa pauc lo matadèir èra sempre d'Espanha, pas de Catalonha o d'Euskadi, d'Espanha la mai fosca e prigondament franquista.

Mas l'esquizofrenia francesa es puslèu sus la nocion de tradicion. Un francés sap pas çò que es una tradicion, es una normalitat : es que cal servar una tradicion ? Jo disi que cal matar las tradicions, per exemple las tradicions de las guèrras nacionalistas en Euròpa, l'Istòria d'Euròpa n'en dís bravament sus aquestas guèrras autodestructriças. Escriure en occitan es pas una tradicion, mas l'expression d'un pòble, d'una nacion, d'una faiçon de viure sus aquesta planeta, pas brica una tradicion. La tradicion en occitan se trapa dins las causidas ortograficas occitanas que son una referéncia al trabalh de dignitat literària e administrativa que es estada pensada per aquesta aisina lingüistica per poder passar las generacions e portar lo messatge d'una civilizacion millenària, civilizacion que pòrta pas la corrida coma simbòl, malgrat la censura que existís tanben dins la premsa de lenga occitana sus aqueste subjècte. L'esquizofrenia dels pòbles mata los pòbles, lo pòble catalan es pus esquizofrène dempuèi que son dignament una nacion, nacion sense Estat, e que defendon lor lenga e identitat en tota dignitat, sense lo crimi que es la corrida.

La corsa landesa (o camarguesa o catalana) es una tradicion, vertadièra tradicion de passatge d'una generacion a l'autra pels adolescents, mas se matarà pas un buòu per se poder envanitejar dabans una borgesiá desculturada e endineirada.

Aquesta corsa es talament una tradicion que, a Grenada, al moment de la fèsta del club de rugbí, al meteis moment que Fenolhet, son los buòus que córron dins los carrièrons de la bastida al nòrd de Tolosa, sus riba de Garona, e la premsa locala pro-corrida n'en escriu res o quasi, [Toulouse Mag, lo mensual racista del grope La Dépêche, ne farga pas suplement, l'unica premsa en lenga occitana censura l'eveniment e valoriza los meteisses afars que los autres mèdias del Midi], e l'occitanisme local n'en parla pas car los criminals industrials de la distribucion de bièra a Fenolhet an batejat l'associacion d'un nom a mièg occitan [Tolosa Toros], lor cal pauc de causas per èstre servils als occitanistas [e mantunes se demándan se son pas dangieroses...]

Conclusion : Quin monde provincialista e pietadós!