L'occitan e l'economia de trabalh en societat de consomacion francesa

Ièr Calimero èra al Trocadero, mas fau parlar d'autra causa.

Donc coma l'a explicat lo candidat dels truands de Les Républicains, fau abordar las questions de fonds ; o fau far car la dreita nacionalista al poder nos explica que son incapables de cambiar lo sistèma jacobin, mas de projecte novèl, n'en donan pus cap de credibles ; son los meteisses, François Fillon al cap, e ancian premier ministre del Nicolas Sarkozy, nos venon explicar ara que van tot far petar, en companhiá dels integristas catolics franceses ; podèm regretar, plorar coma Calimero, mas soi segur qu'es impossible. Lo capitalisme republican francés a financiat una granda partida del sistèma politic de la dreita francesa, la mai extremista o integrista republicana. I a una autra solucion politica ara ; Emmanuel Macron, ancian ministre de François Hollande, pòrta lo projecte similar ; Jean-Luc Mélenchon nos explica que lo sistèma bonapartista d'esquèrra es l'assegurança de mai de libertat ... e d'una seissena republica que serà encara jacobina ; es lo jacobinisme que fan matar, non ? E Marine Le Pen pòrta un projecte per agreujar lo centralisme e donc nos ajudar a encara pagar sense poder gaitar las turpituds jacobinas devengudas alara novèlas (se la victòria es al cap de la linha de campanha electorala dinca junh 2017).

La vièlh escòla jacobina s'acaba (de totas las escòlas) e la refòrma sembla possibla (dobti), i a de trabalh encara, mas lo FN-BM fa paur al sistèma que sobreviuriá, fins ara, sus l'esquina occitana, amb un pòble plan convençut que la sotmission a París es la sola solucion politica que li damòra. Mas se preniam lo subjecte d'un autre biais ? Se pagam una fiscalitat per amusar la representacion republicana a París o a Brussels, se pagiam ara per aver un « revenu universel » per tot ciutadan d'Occitània, la fisclaitat per totes/as ? Un economista de Lyon, Baptiste Mylondo, nos explica la filosofia del subjecte economic.

Mas primièr fau préner l'istoric de la nocion de trabalh e donc del contracte de trabalh.

A partir de l'insercion economica sul tèma : L’evolucion de la conception del trabalh

Dins l’Antiquitat, lo trabalh intellectual es valorizat car aprosmat de la nocion de creacion, coma çò qie faguèt Dieu en 7 jorns segon la Bíblia ; d'un autre latz, lo labor (l'òbra) es un trabalh al encòp de pena, penible e necite, donat principalement pels esclaus. Lo meprètz aristocratic pels trabalhadors manuals (quitament liures) es general. Acestes « artesans qu'an sens cap aver nimai crèdit que los braçes » (Salluste, Jugurtha, 73) e que nos podèm demandar « s'aquò ameritan d'èstre ciutadans»  (Aristote, Politique, III, III, 2). Exista en seguida, a Roma, una tradicion de l'otium arsitocratic, es de dire la nobla inactivitat.

A l'Edat-Mejan, lo sens òbra deven « maire de totes los vicis », pecats per totes mas las tascas ingratas e laboriosas damòran mesprezadas. Devath lo principi de la religion cristiana, lo fait l'amotlonar las riquessas e d'aspirar al mai que necite es pecat. [NDLT Fau oblidar los dires catars sul tèma ?] Lo trabalh es valorizat dins sa dimension espirituala  (l’ascèsa e l'esfòrç capvira de la tentacions del monde, fòrabandissent lo sense òbra). Lo clergat e la noblessa participaràn pas a las foncions productivas [NDLT dins lo sistèma francés], aquelas obraràn lo terç-estat, car tot aquò èra jutjat degradent.

Es sonque al XIXen sègle que lo trabalh carregarà un sens positiu. Es alara vist coma un acte de creacion e d'expression d el'intelligéncia umana, sorga de l'espandiment de la sapiença individuala e umana. Hegel i participa d'aquel principi, aquela vision del trabalh en defendre que lo trabalh es un patiment mas aquel assegura una plaça nauta mai brilhenta que l'animal. Marx, en seguida, escriurà que lo trabalh es pròpri a l'Òme, çò que lo destria de l'animal.

Lo XXIè sègle acabarà, ambe lo desvolopament de la societat de consomacion, a una concepcion de « sobrevalorizacion del trabalh ». Trabalh que condiciona a l'accès als bens e als servicis - que van còp sec determinar l'estatut dins l'organizacion de l’individú — e alara es al centre de l'organizacion de la societat e de las interaccions socialas.

Associacion aprèp associacions se bastiguèt la promocion de la lenga mesprezada, la lenga occitana ; lo revengut de cadun es estat sovent de remuneracion annexa mas sovent interdita d'èstre publica, donc amagada, ges politica ( « per l'occitan fau pas far de politica », tròp sovent entenduda). Sovent foguèron professors de l'institucion francesa en Occitània qu'an degut trabalhar per la defensa de la lenga, per l'avenir manténer per una lenga interdita de concènsus social jacobin e parisenc ; dins l'orari en sobrecarga que fau grandament denonciar, mas que faguèron sense la remuneracion collectiva que se necessita per una òbra que sense que la fe fasiá sobreviure.

Dins un sistèma politic coma lo jacobinisme, la defensa d'una lenga es donc considerada coma fòra d'aquelas intereccions socialas, fòra del sistèma de repartiment associat al contracte de trabalh. Donc dempuèi que la societat de consomacion se devolopa en Occitània, l'occitanisme qu'assaja de sortir del trauc de l'ignorança francesa ( Éducation Nationale ), a degut trabalhar sense remuneracion, sense contracte de trabalh dedins lo sistèma de las intereccions socialas, en defòra de tota institucion publica e republicana franchimanda. 

L'idèa politica fòrta de Benoît Hamon, lo « revenu universel » es una solucion per totas las associacions occitanas qu'an de mal de poder sobreviure, mas lor fau pas crear en sobre un secretariat associatiu de mai (coma o faguèron dins las annadas 1982/83), mas pensar en desvolopar l'accion de l'associacion sul terrenh public. Fau sortir de cocon, rendre politic una luta lingüistica que fRança nega una bona existéncia constitucionala, donc republicana.

Benoît Hamon, pas melhor que los autres candidats, pòrta una solucion legala per la politica lingüistica, mas benlèu que terrenh del revengut universal nos dubrís una pòrta economica que ajudarà las associacions a realament desvolopar las accions nacionalas.

De mai, dins un sistèma que dona la libertat al ciutadan de bastir un sistèma administratiu que lo respecta, a el sol, o a el dins lo collectiu que l'agrada, aital oblidarà las estructuras administrativas pensadas a París e que, en aficar que nos vòlon salvar per aver l'egalitat, nos nega dins l'aiga clara d'una pichona laca sul modèl peirigordin.

Donc lo programa de fRance Culture aqueste maitin de diluns es clar, simple de comprendre e devendrà utile a tot l'occitanisme pel sègle XXIen.O tanben lo dorsier ecrit de Alternatives Économiques, lo mensual independent e francofòne per tractar e parlar d'economia.