Aprèp una commemoracion, indispensabla per Tolosa

Dins los mites franceses, sèm salvatge que França nos salva de l'obscuritat politica ; dins las farlabicas francesas, lo dreit èra d'esséncia pòst-revolucion francesa de 1789, aquel mite es nascut de l'ignorança entretenguda pel regionalisme d'expansion parisenca, e per una istòria mitificada pels redactors republicans del sègle XIXen, lo romantisme republican francés, aquel que fargava un nacionalisme que farà la guèrra a l'Alemanha lo sampitèrne enemic.

Òr, totes los letrats d'Occitània, sábon que Montesquieu, Montaigne, La Boétie, e quitament Pierre Bayle, an sempre volgut portar un messatge -en francés- als novèls poders d'envasion nordenca qu'en Occitània, lo dreit preval sul desir del rei, lo dictator francés, que viu sense parlament. La guèrra dels monarques franceses contra los Parlaments o / e Jurats d'Occitània, o los capítols a Tolosa, es una guèrra contra un sistèma que dividís los poders publics, dins un poder de govèrn e dins un poder parlamentari, segur de criticar ara, e que la santa revolucion dels Parisencs a criticat mas los a remplaçat per un sistèma plutocratic que val pas melhor, e qu'es en plaça encara uèi al XXIen sègle (lo problèma francés d'anuèch).

Dins aquel contèxte politic e istoric, la commemoracion de Tolosa del jorn dels Reis, jornada essenciala del temps del Comtat pron ligat a una pensada similara e religiosa a la glèisa de l'Orient Mejan (qu'an els gardar la simbolica d'aquela data dels reis, e lo pè politic que los liga a l'espiritual cristian) ; la simbolica dels reis en Occitània es tombada dins la mesura que los Reis èran aqueles d'una glèisa que matava las populacions, lo subjectes del Comte Tolzan, ambe l'inquisicion contra lo catarisme puèi lo protestantisme ; es en Occitània qu'es nascut un politic desligats dels monarcs (coma en Catalonha, e quitament dins totas las republicas italicas), mas qu'es lèu aprèp las inquisicions e guèrras religiosa lo fogal de l'idèa de laïcitat dita à la française. 

Cal notar que lo regime tolzan èra un regime similar al regime del Ducat d'aquitània, levat aprèp l'imposicion dels dictators francs.

 Aguent volgut portar un amic, convidar un amic a-n aquela manifestacion, lo fait que lo tèxte es presentar en occitan, li fa considerar, coma «citoyen du monde» que la manifestacion es orientada. L'amic «citoyen du monde» donc es clarament citoyen du monde, mas sap pas que sa manièra de pensar es francesa e donc que sas raiças son pas universlista mas ligada al sistèma imperialista francés que Occitània supòrta, Occitània qu'a fargat ambe aqueles dreits un biais universal de concebre la democràcia fàcia als monarcs qu'an passat lo periòde que pus tard dirèm Edat Mejan, ambe una consideracion negativa, cargada dels «bons sentiments français» sus aquel periòde francés fosc al nivèl politic.

Coma Occitan e dons Ciutadan del monde o pòdi apondre, lo tractat de 1189, a Tolosa, es un document universal, mas quitament s'es jà un modèl espandit dins tot l'airial del dreit pòstmonde latin, del dreit de Roma.

Narbona dins aquel document a una valor importanta car Narbona èra dita la segonda Roma, dims l'impèri roman, dins la latinitat ; e l'escrit occitan es d'una valor inestimable pel tractat del Comte Tolzan ambe la populacion de LOS DE TOLOSA, marca una primièra vision restablida de la ciutadanetat de de LOS DE ROMA ; es doinc plan una vision pòst latina, amai grèga de la realitat politica modèrna. 

Aquel document occitan, es en lenga occitana, lenga directament sortida d'una volontat politica dels Ducs d'Aquitània, d'un sistèma trobadorenc qu'as establit en Occitània un sistèma politic d'una granda avançada pel pòble, a l'imatge d'una Bíblia catalana directament legibla pels subjectes del Comte Tolzan. Vesèm aital que lo Comtat tolzan, aquitània e Provença èran aital davancièr dins lo continent europèu per la dignitat dels pòbles.

Es benlèu aiçò que lo problèma francés quora la glèisa catolica (encara anuèch) coma los poders franceses (sempre anuèch) fan la guèrra lingüistica a l'occitan, car lo prestigi de la lenga occitana èra clarament mai naut que lo prestigi de la lenga inventada dins las corts dels dictator reial francs (Claude Duneton, «Parler Croquant» per aver la version en francés de l'analisi aquela).

Lo problèma que los Occitans an, es que la commemoracion es utila, mas las consequéncias politicas son rarament presas pels politicians qu'an dempuèi 15 ans donat un discors plus prestigiós, mas que sónan puslèu coma pavonatge de campanha electorala que coma debuta d'una politica per establir una coneisséncia generalizada del trabalh politic bastit pels aujòls dels capítols d'anuèch.

Cal notar que la decentralizacion qu'es una descarga de poder jacobin en region, a donc los còrs  constitucionals prefectoral e autres, sancierament absent pendent aquela commemoracion ; un prefecte deuriá venir popar los tèxtes en occitan per entendre melhor çò que democracia vòl dire en Occitània ; cal notar tanben l'abséncia dels professors de sciéncias politicas de l'universitat de Tolosa Capitòli, amai dels universitaris de Tolosa Le Miralh ... e çaquelà la basa tolzana, coma l'a indicat lo cònsol Jean-Luc Moudenc, en far referéncia a las paraulas del cònsol de Montpelhièr (istorian conegut çaquelà), es bravament d'actualitat, alara perqué es pas mai valorizada melhor dins las nòstras famosas universitats tolzanas ; perqué son en occitan ? Segur òc, vist que l'ensenhament de l'occitan es encara donat als privilegiats que coneisson l'istòria tolzana, e non pas a totes coma la lenga basica tolzana.

Donc quand i aurà un libre d'istòria distribuat a totes los escolans tolzans per ensenhar la vida politica passada en Comtat Tolzan ? Quand la divulgacion se farà naturalament dins las doás lengas actualament indispensablas per entendre la vida de la futura region administrativa francesa Sud-Occitània-Catalonha ? Lo pavonatge es plan, ajuda una valorizacion del personal politic alprèp d'uan clientela redusida (que cal espandir !), mas concretament la ciutadanetat vist de Tolosa estant, ciutat universala pels conceptes politics amerita un desvolopament que quitament la vila d'Atlanta (USA) sembla melhor entendre que los Capítols actuals a Tolosa (una visita recenta a atlanta, ambe un grope de musica occitana, faguèt un signe positiu pels capítols que me contèt la visita oficiala) qu'an pas encara abandonat la compassion en politica sul tèma occitan ; d'unes díson : vendrà ... mas quines escargòls occitans !

Es important çaquelà de veire l'aula dels illustres tolzans, aula emplenada aital, e benlèu capitar de l'emplenar mai.

24 octobre, I cal anar o pas, manifestar a Montpelhièr

Farai de pròsa «ortopetica e merdica» (vièlhs qualificatius panats a grands locutors de l'occitanisme, enfin que lo jacobinisme daissa parlar fòrt), coma se dèu dins la lenga dels trobadors. Perqué dins aquela lenga «merdica e ortopedica» que pòt aver un esperit critic, ai paur de veire un jorn dels gulags jacobins e letrats per aver criticar un sector de l'occitanisme que trapi pro fosc, e pauc clar politicament.

Montpelhièr, es aquí que lo president de l'IEO de l'epòca, un Robèrt Lafont refusèt un ostal sul modèl Georges Frêche coma sièti particular e nacional a l'IEO ! La rason : « tròp modèrne» ! Es vertat que la pensada Georges Frêche per desvolopar Montpelhièr an sempre estonat l'occitanisme de Montpelhièr. Es vertat que l'estudi de la lenga vièlha es devengut una granda tradicion que fabrica professors qu'an pas bonas aisinas per ensenhar e convéner la populacion de dintrar dins las classas bilingüas, en massa, o dins una Calandreta (mas Calandreta a curat un pauc lo problèma amlbe lo centre de formacion de Besièrs).

Vaquí un mes ai agut una paur, non pas vóler anar a Montpelhièr (lo darrièr que m'a empachat d'i anar es lo meu putanièr de notari a Carcassona, per la primièra), non pas vóler anar-s-i per entendre la FELCÒ e la pòrta-paraula escupir sus l'occitanisme, lo meu donc (lo qu'a fabricat sense ajuda l'occitanisme de las universitats, çaquelà - Marcèu Esquieu me ne parlèt sovent, e sembla tradicion occitana longassa) ; m'agrada pas de venir sosténer aquel tipe de personal que pensa politica comunista (o tota autra etiqueta politica francesa) abans de pensar a la lenga occitana.

Puèi ai après la granda novèla la FELCÒ Montpelhièr, per in-amistat ambe un organizador Federacion de las Calandretas, participarà pas a la manifestacion ; los autres professors de las autras regions i seràn quitament se son de la FELCÒ tanben, es plan lo discors ipocrita dels professors d'universitat de Montpelhièr qu'es problematic. Lo jacobinisme mata l'ensenhament digne de l'occitan a Montpelhièr, e per contagion, totas las universitats francesas en Occitània de Niça a Bordèu.

Autre problèma es lo tèma, recebut per sms « Manifestam pas per los occitanismes que, demai, s'aiman pas. Manifestam per la lenga, la cultura occitanas. Per recampar los simpatisents que son èlis lo nombre.»

O vòli plan creire ! Aquí avètz una leiçon de sciéncia politica pels estudiants de letras occitanas, aqueles que digun lor explica a l'universitat francesa l'associativisme modèrne occitan. I a mantunes occitanismes :

1 / aquel de la collaboracion ambe lo sistèma politic francés en Occitània, sempre la votz autoseleccionada dels professors d'universitat, per pauc que fasquèssen politica dins las aulas. Abans la revolucion francesa es l'autoseleccion naturala de las elitas qu'a matat lo sistèma politic. Per aquel occitanisme, sa sobrevivença serà unicament deguda a l'esperit decentralizador francés, e la moneda que portarà, l'OPLO per exemple.

2 / aquel de l'associativisme que dèu pregar a la subvencion e donc al sistèma politic francés que fabrica la gestion de la subvencionita en banh de la santa decentralizacion de 1982. Aquel crevarà lèu car la moneda publica serà lèu en manca, vist que lo sistèma francés li agrada melhor subvencionar lo nacionalisme lingüistic de color academica que non pas las associacions de «patois local»

3 / aquel occitanisme, mal format, qu'assaja de dubrir pòrtas que fRança vòl censurar gràcia al punt 1/ e 2/ ; e s'i a discutida possible entre 1/ e 2/ lo tresen es sistematicament elonhat de tot dialògue, e çaquelà a sistematicament portat las socializacions civicas de las lengas mesprezadas, e lo terratremol que far bolegar las asseguradas vias escolasticas.

Las tres qualitats (o gropes) deurián èstre ensenhadas als jornalistas franceses de la premsa provinciala, lor fauta corses en escòlas de jornalisme independent sul tèma.

Alara a Montpelhièr manifestarèm per quí ? Per los qu'aurà pòste public, en 1/, per los qu'auràn pòstes en CDD en 2/ o per aver una politica lingüistica per totes ?

Aquí pel S normal a Occitanisme.

Puèi quand lo ministèri nos explica, ambe un pòrta-votz plan occitanista (que manifesta sovent a Barcelona) - que l'independentisme catalan lor agrada pas e donc que nos o cal botar en sortina ; me sembla que justament lo conselh val animacion mai granda sul tèma ! E donc manifestacion de sosten politic a l'independentisme catalan coma ai vist en Bretanha, un país çaquelà ont i a una POLITICA LINGÜISTICA.

I a una politica lingüistica per trapar los mejans de crear una eficacetat lingüistica per la lenga bretona, e donc es natural qu'i aguèsse una demanda occitana per una politica lingüistica ; mas la caldrà pas donar als collaborators letrats de las universitats, car cada vagada qu'i a un projecte per desvolopar l'occitan (congrès occitano-català per exemple, son aquí per o mata dins l'uòu, o lei per l'occitan en Aran), ne son sistematicament contra ; exemple : la demanda politica d'ensenhament generalizat de l'occitan, sol mejan per ensenhar l'ignorança de tota la populacion sul tèma.

L'associativisme que salva l'occitan de non pas poder aver sa politica lingüistica, sobreviu per un artifici politic clar, lo sistèma politic francés non vòl èstre totalament franquista, li cal donar çaquelà una imatges positivas, quitament se son mediòcras.

E quora tot aquò es amagat pel sistèma associativista occitan, es simplament per non pas perdre la subvencion.

De dignitat per l'occitan ne cal, ambe lo sistèma qu'avèm sabi pas de quina manièra o podèm obténer, ni per las urnas, ni per la manifestacion, ni per las bombas, ni per la collaboracion exteriora, e encara mens quora los pòrta-paraulas de la politica en Occitània son pas capables de destriar AUTONOMIA e DECENTRALIZACION, CIUTADANETAT e NACIONALITAT, ADMINISTRACION e ASSOCIACION, MILITANT e EMPLEGAT d'ASSOCIACION, CAMPANHA ELECTORALA e RECERCA D'AJUDAS PER AVER SA SUBVENCION, OCCITAN e OCCITANISTA, SOCIAL e SOCIALISTA, PUBLIC e LA DEVESA, etc.

Mas caldrà manifestar ! E totes sus l'empont auràn pas dreit a la paraula, nimai èstre present dins l'organizacion per evitar rectorat e prefectura, dos endreits de pauc d'interès per l'autonomia occitana (levat que los occitans an de pagar per aiçò de la mediocritat administrativa francesa en Occitània), ni gaire ambe lo sistèma de la decentralizacion que de fiscalitat locala e de gestion lcoala ne vòl pas entendre a parlar, sobretot a París dins los luòcs de fabricacion de leis.

I serai en tota discrecion, per fintar la tenguda de la manifestacion e ne fabricar un resson INDEPENDENT.

-°-

 Radio Lenga d'Òc, serà la ràdio de la manifestacion.

Transpòrts collectius - grand Tolosa

Quantes mòrts caldrà pels transpòrts collectius tolzans per èstre al nivèl de servici que la creissença en superficia de Tolosa demanda ?

Lo plan inicial del mètro a emplegat las estadisticas ancianas de dètz ans per dubrir la primièra linha, puèi lo problèma s'es perseguit, e malgrat un sistèma indistrial aeronautica creissent, e la color politica de la vila-aglomeracion, los cambiaments d'estratègia dins l'establiment del fialat dels transpòrts collectius tolzans, res a cambiat.

E aquí, parli pas de l'abséncia clara de l'occitan dins los transpòrts collectius tolzans, causa qu'auriá ameritat dètz minutas per una decision, e segur cap moneda. Non parli de l'ensemble de la pensada suls transpòrts collectius tolzans, resulta : los taps permanents de Tolosa que fan de pollucion amb particulas que son detertables per la sentat dels tolzans.

Tolosa-Arènas >>> Colomiers-Licèu-Internacional (remarcatz qu'emplegui los mots occitans, toponimia, per escriure sus un subjecte seriós e per la ciutadanetat sancièra) amerita un servici public de jorn e de nuèit cada 20 minutas per tren, sus la linha qu'exista e que la SNCF vòl fa crevar. Aquí ont la causa es aisida, los elegits que faguèron ? E çaquelà anuèch avèm una vice-presidenta de SMTC-Tisseo qu'es plan informada del tot e elegida de Colomiers !

E o tòrni escriure, es la fauta de totes los elegits de l'aglomeracion, TOTES e TOTAS, e totes los periòdes dempuèi trenta annadas. Totas las coloras politicas francesas son tocadas.

E anuèch arriba un accident que n'es la causa :

Quí gausarà dire que los elegits de trenta ans a Tolosa son pas estats al nivèl de las decisions que cal préner sul tèma ? E ara, o son ? Dobti encara.

Dobtarai mens quand seràn capables de non pas o pus se far governar per l'administracion.

Pel moment comptam : los mòrts e las pollucions a Tolosa, e en plus, lo mal viure per anar al trabalh cada maitin per totes los ciutadans.

E o podrai largament escriure, son malastrosament las causidas politicas pauc esclairadas (pels mèdias) que fan que los Tolzans an aquel sistèma logistic per la vila mondina, vila qu'amerita d'èstre al nivèl logistic mondial (es pas lo cas). Apondon, es sovent pas una question de còst...