Mas ieu soi estat en Bòrda en Bòrda, e per garantir l'identitat occitana de la visita, soi estat en aquel polit BEARN ! Aquel Bearn que sap que son Bearnés e ligats a l'ensemble cultural, economic e social d'Occitània, a l'Oèst d'Occitània, prèp dels Pirinèus, al nòrd-oèst, al costat d'Iparralde e al Sud de Gasconha. E donc, soi pas estat decebut (es qu'o podiái èstre, non) ; amb un amic avèm entrevistat en occitan (seràn publicada aquí lèu) e sense ges problèmas lingüistics, mantunes viticultors que se díson terroiriste... mas qu'an vin de Juranson que son grandament d'una linha istorica respectada e aiçò dempuèi sègle e sègles !
Concretament quora escrivi aquel bilhet, avètz un vrespada que damora per anar cercar aquela experiéncia d'Occitania en Bearn, direccion La Capèla de Rossa en Juranson.
Lo Juranson es modernitat e l'istòria del Bearn al meteis temps, es un pòble de 70 viticultors, la familha e la seuna environa, es la patz agresta, es la vida que respecta l'avenidor, es per tot dire la biologia, la vida, l'èime occitan per esséncia (es pas question de beure lo Juranson coma per las hèstas de Dacs o de Lo Mont, o d'Ortès), lo vin de Juranson es esséncia del vin occitan. Mas aiçò o cal ameritar, e donc cal aver viticultors que o posquèssen transmetre en vos far tastar lo país de Juranson en Bearn.
Geograficament es Juranson tanben, als tres punts d'orientacion pels Occitans, es la Gran Grana a l'Oèst (lo vent e las aigas q'emplenan los gruns), la vila de Pau e Gasconha al nòrd (la vida istorica del vin) e los Pirinèus (son al pè dels monts internacionals dels Pirinèus que lo «vent balaguèr» lor dónan aquela especificitat occitana). Lo vin de Juranson es la vida e l'istòria de 70 familhas (70 independents), que fan viure lo vin e la lenga occitana de Bearn, sense relambi e malgrat los maissants temps que nos fan viure los poders nordics.
E quand tastat tot aquò un francés explicarà terroir, vertat qu'es tanben una cultura ges mecanizada, car suls costalars de Juranson, la pendolha es granda e lo vin capborrut, i damora coma un Rei, çò que fabricarà un «Rei de vin», un temps refusat per la corona francesa, es ara vendut coma occitan dins lo monde sancièr, sense cap excepcion, sense cap moderacion, lo Juranson aquela a ambiciós, e francament -tastat- o amerita.
L'aficatge francés dins lo ment anglés, baila aquò :
Bon, mas Juranson es pas brica aquel fantasme de modèl toristic, es la vida occitana en real, de vertat, e cada botelha de Juranson serètz lo Rei qu'Occitània a agut quora Joana de Labrit regnava, una femna que los poders franceses an sempre renegat. Es d'aquel biais que Juranson es lo vin del poder occitan abandonat en Bearn un 22 de setembre de 1792, abandonat per mantunes borgeses de la vila del nòrd, Pau (dedins lo Parlament de Navarra), al cap del Costalars de Juranson dins la plana del Gava.
Atencion, quitament una pichona botelheta de Juranson es pas pichoneta, es un vin bèl quitament en pichona botelha.
Es un tresaur per Occitània per n'aver la color, mas tanben lo clar gost quora se passeja de Bòrda en Bòrda. E lo PERHUM d'ABÒR vos semblarà talament bon a la prima, al primtemps nivolós de l'Oèst d'Occitània, en Bearn !
Enfin, aquela botelha d'amor occitan, vos la caldrà ameritar, los costalars i podrètz pas anar qu'a pè, o en veïcul a motor, la bicicleta pels entrainats, en motor per fotografe, mas sempre preveire de tastar lo tresaur dins la dimension del tresaur, a docina, reialament tal un Rei de Navarra e Bearn.
E vos podrètz lèu sentir independent d'aquel monde e bravament emplenats e emplenadas d'Occitanitat, de la realitat reiala de Bearn. Mas res non val qu'unas visitas regularas dels 70 viticultors independents, non res non val aquò, per saber melhor çò que vòl donar lo Bearn al monde. Lo bilhet es de dimenge maitin, avètz la vrespada per los anar visitar, mas son dubèrts, al còr dubèrt per los que parlan Bearnés o qu'estíman defendre la diversitat lingüistica mondiala.
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada