L’Estivada 2011, Rodés defend sa lenga e sa cultura dedins la vila

Aquesta annada l’installacion de L’Estivada, manifestacion musicala e culturala occitana pan-occitana dempuèi 18 annadas, es estada cambiada radicalament. Lo dangièr del cambiament de luòc es estat desplaçat pels organizadors, organizadors que son de granda qualitat de professionalisme, e sábon far ambe totas los frens potencials, cal que L’estivada damorèsse al centre d’Occitània ; lo còr i es e la volontat militanta tanben. L’Estivada 2011 serà* (escivi a dos jorns de la fin del festenal) un succès a totes los nivèls pels organizadors, çaquelà la populacion qu’a dempuèi tempses plan associat l’imatge de la vila, del pòble de Rodés ambe la manifestacion, la populaicon es inquitieta de l’elonhament del centre de la ciutat.

Cal notar los problèmas per ne trapar solucions, e serà urgent per las sobrevida del festenal, de l’encontre nacional de musica e canta d’Occitània. La fòrça de L’Estivada es que, partit d’una volontat politica clara (Marc Censi que cal mercejar per aver agut l’idèa politica e l’aver installat a Rodés – o escrivi perqué mantunes o vòlon pas recordar) capita d’èstre una clau economica per Rodés, capita d’èstre un punt important qu’i caldrà èstre al nivèla poltiic per aver un èime reconeguda pel país nòstre e al nivèl de l’Estat dich republican francés.

Los problèmas de L’Estivada, es pas que la populacon a pas encara demandat de signaletica en occitan dins la vila, non brica, es que lo sistèma de transpòrts collectius (titolat “navette”) es pas al nivèl de l’eveniment europèu qu’es L’Estivada. De mai una “naveta” que s’arresta als arrests de bus, es pas una naveta. Caldrà que los politicians de Rodés venguèsson a Tolosa veire çò qu’es una navette electrica per se passeja dins la vila per ajudar lo comèrç de se desvolopar, al de tota fòrça una naveta occitana, que passa cada 10 minutas entre Onet, la gara, Borran, e lo centre de Rodés. Una naveta cada 10 minutas son 25 a 30 minutas pels festivalièrs, zo cal plan notat, car cal èstre clar. Donc, es forçadament un abandon d’una partida del programa per los que vòlon tot veire –e sembla ques la manifestacion fosquèsse faita per aiçò- es impossible a Borran. Perqué 30 minutas, perqué, un festivalièrs, coma tot lo pòble occitan digne e conscient, es un ciutadan que parla … vaquí donc lo festivalièr que arriba a l’estacion de la “navette”, segur li cal una granda chança per arribar una minuta abans la naveta, mas concretament arriba a 9 minutas de la naveta següent. 10 minutas de transpòrts, 5 minutas per anar a l’estacion, abséncia d’arreste coërent per l’amfiteatre, 10 a 11 minutas de mai per zo trobar, avèm aital lo compte : 5 + 9 minutas d’espèra + 10 minutas de transpòrts + 11 minutas de marcha per trobar l’amfiteatre = aquò farà 35 minutas… un espectacle que clava a16h30, e l’autre debuta a 16h30 … es impossible, cal far de causidas.

Es plan clar que L’Estivada es una capitada, mas pas simplament per rason de federacion de las creacions occitanas en un sol luòc geografic (Rodés-Borran-Amfiteatre-Musèus), mas perqué lo sistèma economic de la vila es solidari ambe tot eventuala pression-repression per demesir un fara cultural E lingüistica, L’Estivada. E quora escrivi de la vila, es manièra de dire qu’es tot lo Roergue (que los Franceses díson Aveyron), qu’es concernit per l’afar. Se vei : l’arcuelh es de granda qualitat quora disèm que sèm aquí per L’Estivada. I a una mena de solidaritat estantanèa qu’es donada aital al torista qu’arriba per L’Estivada.

De mai dels problèmas de logistica dels desplaçaments dels estivalièrs, i a la causida del luòc, dabans la pòrta de l’espital. Aquò zo podèm pas concebre, es clarament una enormitat de pas comprendre, per anar del centre de Rodés a l’espital, cal passar per la plaça causida per la municipalitat, e donc arribar al puslèu (es o seriá una urgéncia), e virar al entorn del luòc de L’Estivada, ambe una securitat que sap pas qu’i a l’espital darrièra l’installacion de L’Estivada. Es pas de creire que la mucinipalitat qu’a l’uèlh sobre tot lo sistèma “servici public” que l’Estat UMP vòl destrusir, qu’aguèsse pas vist aquò. Zo comprèni pas.

Elonhat del centre de Rodés, L’Estivada s’installa donc a Borran (pels Franceses Bourran), lo barri es simpatic, devendrà popular se las animacions occitanas s’i fan tota l’annada, e seriá una plan bon idèa, tot l’an e tanben ambe una Estivada 2012 plaçada al centre de Rodés e tanben a Borran ; car… al concèrt de Nadau, 11.000 personas segon los organizadors (i soi estat las chifras son la realitat, incredibla realitat, mas pas estonant), quin bordèl per ne sortir ! a las 1 ora de la nuèch, nuèit, nuòch (farai dins lo pan-occitan !). Totes los locutors occitans de Rodés estíman L’Estivada, e alara del centrevila qu’i èran acostumats, a Borran que devon suportar (bars voides, òtels elonhats, restaurants pauc frequentats, botigas d’estiu, abséncia de signaletica reala, abséncia d’informacion a l’ofici de torisme dins la lenga del país, ara avèm una fotografia qu’es pas gaire comprès la realitat de L’Estivada), pòdon pas anar a L’Estivada se las dichas navetas s’arrestan de circular a las 19h30 … Mas una causa segura, l’occitan es la clau a Rodés per las rasons politicas (fau de filosifia politica aquí, las rasons), e quora se li parla occitan, a la mamèta del cap del pont, la mamèta respond en occitan e parla … fòrça mai qu’en francés. Ai retengut per vos, al cap de 3 setmanas de pleja a Rodés, L’Estivada arriba e lo solelh tanben mas dimècres èra pas segur, alara cresi melhor la paraula qu’ai poscuda entendre en version originala e fòra la comuna : «per l’Estivada, a Rodés, sempre que fa bèl temps», mas se n’aprendrà segur mai, e pòdi pas tot notar aquí. L’occitan es l’amna de la vila de Rodés e lo revelador d’un ciment collectiu, perqué vóler l’elonhar del centre ciutat ?… La platja lingüistica es pas agradiva a quí ? Quí vòl castigar L’Estivada, quina es aquesta fòrça amagada e que se vòl grandament amagar, que non vòl pas del festenal ? Quina es la fòrça aquela ?

Aprèp totes aqueles sentiments, afortit per una participacion de terrenh, sobre Rodés, vos vòli informar de las paginas Internet que fan unas linhas sul festenal :

Midi Libre, un jornal local a Rodés, es un partenari important de L’Estivada, pas pas esclusion. Cada maitin a pas cap problèma per emplenar las doás paginas… en lenga francesa. E benlèu qu’un jorn a L’Estivada i aurà un jornal tot en occitan per exprimir l’actualitat e se vendre dins la vila. Al moment de L’Estivada, per debutar.

Zo cal escriure, los productors locals son implicats, grandament, e aquesta annada 2011, la solidaritat ambe lo festenal es estada clarament exprimida pendent l’inauguracion en preséncia d’un personal politic bèl, e pas totes implicats coma Martin Malvy o Guilhem Latrubesse sul tèma… La solidaritat es estada exprimida tanben de totes los nivèls, L’Estivada es un endreit que totas las revendicacions s’i devon fa veire, «la revòlta es l’èime occitan» (me sembla aver plan entendut), totas las revendicacion occitanas e pas simplament occitanistas. Es donc un festenal que lo personal politic de l’Estat francés, los Franchimands de tot escantilh, aurián de visitar abans totas las eleccions. La “CGT spectacle” zo faguèt e los “jeunes agriculteurs” tanben. Los ostelièrs zo faguèron a cada estivalièr.

E per clavar sul bilhet aqueste, e lo francés es tanben utile per ensenhar lo camin a mantunes politicians de Rodés, l’urbs occitan al mitan d’Occitània, e pas gaire dins lo «milieu occitan» (ai après a Rodés qu’i a una mafià occitana – edr !), vaquí donc las ensenhas francesas que cal comprendre aital melhor:

Rodés Las Novèlas… presentarà en francés ambe un títol dins lo patois novèl parisenc, Rodez News, l’importança de l’afar. L’Estivada es devengut un simbòl de la renaissença occitana, sense cap d’ostracismes politics o etnics. E quora zo escrivi es qu’ai mantunas rasons que d’unes zo vòlon far creire…

De mai, L’Estivada debuta una entrada dins la premsa la mai venduda en fRANÇA, la premsa feminina :

Ai notat las preséncias de France Info, Sud Radio, totas las webtv regionalas, la Dépêche du Midi, Centre Presse totparier, Totem, etc.

L’Estivada es estada e serà sempre un festenal exigent, e lo politic es sa primièra exigéncia ; la dignitat per l’occitan passa per L’Estivada, e alara serà sa segonda exigéncia.

Serà pas lo sol bilhet sul tèma… avizatz-vos : n’i aurà d’autres aquí totparier, e zo podètz far circular farà de plan bon ben a mantunes d’o saber legir.