Un document exemplar per mostrar lo camin que cal prendre per una dignitat lingüistica dins l’ensenhament. Dins lo document totes los sistèmas d’ensenhament son representats.
Es un document oficial del departament, qu’a pas oblidat un sistèma d’ensenhament. O escrivi car a Montpelhièr lo meteis document trapa sonque lo sistèma de l’Estat francés per presentar… La FELCO es engatjada dins una mostra d’oblidar Calandreta, una vergonha.
Quora a Montpelhièr se fabrica de l’ostracisme lingüistic, en Bearn es la dubertura granda… Perqué nos podèm pus estauviar de dire qu’aquel modèl de promocion es d’un autre temps.
Uèi lo Bearn mostra lo camin de la dubertura dins l’ensenhament, i a tres biais d’ensenhar l’occitan, car i a tres filiaras : – lo privat d’origina catolica (pauc present per l’occitan, es una pietat, perqué aquel ostracisme totparier… çò que damora del castig contra la lenga dels bons cristians ?), – l’associatiu (segur lo mai fiçaire per desvolopar la lenga e los rapòrts productius ambe los parents, parents aital engatjats realament, es un sistèma autonòme, e qu’a ma preferéncia), – lo darrièr sistèma es un sistèma de l’Estat francés, ambe totas las dificultats ontologicas al sistèma centralizat e als frens sindicals qu’i a dedins per aver una filiara dinamica e eficaça.
Çò que cal notar dins lo document que podètz veire directament en linha, sul site del Conselh General (bearnais.org, en francés donc), picatz sobre la fòto. Visatz la presentacion de la mapa. E podretz tanben veire la decision de la comunautat de comuna de Pau, exemplara tanben. Es una comunion politica qu’èra esperada dempuèi longtemps.
Lo document del Conselh General prepausa lo “bilingüisme” coma propausicion de promocion, per evitar tot tèma polemic que fosquèsse per exemple lo nom de la lenga, occitan, gascon, bearnés… Perqué ? Perqué d’aquestas guèrras n’avèm sopat tanben.
I a urgéncias, tot es urgent per bastir una politica lingüistica, sembla que totes los actors l’aguèssen comprès. Es per aiçò que se cal felicitar de l’iniciativa de Bearn, e esperar las meteissas iniciativas a Nissa (un departament), Provènça (quatre departaments), Dalfinat (dos departaments), Auvernha (tres departaments), Lemosin (tres departaments), Roergue (un departament), Carcin (dos departaments), Albigés (es en cors, un departament), Comenge-Tolosa (un departament, s’espèra una politica clara aquí), Arièja (es en cors), Gasconha-Bigòrra e Gèrs (la politica es ja debutada), Lanas (la politica es en cors, mas ambe granda dificultats sindicalas), Gironda (s’installa), Òlt-e-Garona (monopòl inadmisible del sistèma estatal francés, per volontat politica de OC-BI e del Partit Occitan), Perigòrd (en cors), Aude (s’espèra quicòm de clar), Eraut (s’espèra quicòm de clar, e coma lo president Navarro es tanben lo senador qu’a ja prepausat una lei al Sénat, podèm esperar quicòm de positiu), Gard (s’espèra quicòm), Losèra (s’espèra quicòm).
A Tolosa, tanben s’espèra una promocion oficiala de l’aglomeracion tolzana, una causa exemplara, un modèl similar, e de la comunautat de comuna del sud de Tolosa. Perqué non ? A desfaut del departament blocat sul tèma.
Uèi i a urgéncia d’una promocion de l’occitan, de son ensenhament al nivèl lo mai prèp de las populacions, e alara perqué pas una cooperativa dels elegits per desvolopar aisinas de promocion al nivèl federatiu, al nivèl d’Occitània ?
Uèi se sap que tota la populacion d’Occitània l’espèra, avèm enquèsta lingüistica que ne fan la pròba. Es çò qu’ai escrich mantunes còps aquí :
L’OCCITAN ES LA LENGA DE TOTES/AS LOS/AS CIUTADANS/AS, los e las que vívon en Occitània.
E avèm tanben mestièr per aquestas politicas novèlas que tot aiçò se fasquèsse en téner compte de totas las opinions politicas que son pel desvolopament de l’occitan e de sa visibilitat, e sa dignitat. Cal tanben participar ambe la polemica, mas per causas positivas per melhorar lo sistèma e son eficacetat.
-°-
Un jorn en Lengadòc, se cromparàn diccionaris de la lenga occitana… L’article «L’» dabans Occitània me fa dòl, puèi sauràn botar l’accent per diferenciar lo son E e È….
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada