La darrièra mapa (carte en francés) de la vila que nomma clarament la vila, se trapa al musèu de Blancahòrt, BORDÈU es de lenga occitana plan abans que tolosa o revendica ; Bordèu a perdut sa lenga a l'arribada dels Francs, dels mercenaris violents dels monarcs parisencs, 1453 ; la fin de l'emplec co-oficial de le lenga es clara en 1470 ; l'istòria de fRança explica qu'es pas bannir lo latin, en clar en Aquitània, es la lenga de Bordèu qu'es percaçada. Se disián Gascons, mas èran pas totes de Gasconha, e la lenga l'emplegava de manièra modèrna, quasi de manièra oficiala tal s'entendràn mantunes sègles aprèp.
Donc la fòto qu'avètz aquí :
Es d'una granda importança per la dignitat occitana. Aquela dignitat que respecta l'occitan dins sa diversitat e qu'oblida pas (coma o sábon un La Biéçia, Montaigne/Montanha, Montesquieu o Pierre Baile/Bayle).
Bon e se devèm passar la compassion, es clar que la situacion lingüistica e politica qu'aviá l'occitan (lo gascon politic coma Montaigne o explica) dèu tornar al ròtle qu'a perdut a Bordèu quand los Francs son arribats violentament en Ducat d'Aquitània, quand an voidat las «petites gavacheries» que se sap plan çò que son en Aquitània, netejament politic e etnic, d'aprèp la batalha de Castilhon, 1453 ; es lo monde ortodòxe cristian qu'en 1453 vegèt arribar a doçina los Turcs otomans musulmans. S'oblida pas leugièrament aquela bandièra :
S'oblida pas qu'en 1200 lo Ducat d'Aquitània aviá son Parlament per la legalitat, legalitat que serà copiada a Londres aprèp la batalha d'Hastings, e son Duc que se li contra-rotlava los comptes cada mes de decembre (pel Parlament, per l'an en seguida), e un modèl reprès de totas las vilas latinas d'un còp èra. S'oblida pas jamai aquela granda Aquitània :
Aquel modèl d'Aquitània es pel moment pas ges lo modèl francés de la santa e docetista o tresetista République française. Çaquelà, non se cal enganar, cada vagada que Bordèu o Tolosa an volgut portar lo modèl occitan de democracia a París, los politicians parisencs l'an pervertit e an panat lo sens politic per l'interdire d'emplec pels Occitans, aital per la lenga occitana d'anuèch al XXIen sègle.
Occitània, Aquitània, Provença, o Borgonha segonda, an portat sovent a París l'èime politic, Paris l'a sempre maltractat, malemplegat, malorçut ;e sèm devengut los nègres republicans dels Parisencs.
Tornam a la fòto per ne bailar explicacions importantas ; se debanarà en Gironda una tradicion d'animacion al entorn de la lenga occitana, per i tornar la dignitat ; aquelas manifestacions se fan dempuèi mai de trenta annadas, ambe sempre un succès de progression de l'idèa occitana en tèrra de Gironda ; la manifestacion se sona "Gironda Tèrra Occitana" sempre la lenga es presentada oficialament per totas las comunas que ne fan la recepcion, cada annada.
Quatre punts sus la fòto aquela :
Alain Juppé es lo cònsol màger de Bordèu, son intervencion baila un nivèl d'interès que non pòt que marcar sa campanha de «les primaires» de la dreita UMP-Les-Républicains. L'intervencion es sus l'empont de l'inauguracion de la manifestacion, remarcatz lo bilingüisme darrièr la seuna esquina, e las presentacions de l'ensemble de las manifestacions, s'acaba per «l'escòla en occitan» ; lo papièr amanat per Alain Juppé es en lenga occitana e pòrta plan la nocion de «Bordèu Metropòli», un element que totes los elegits d'Occitània auràn plan vist per remarcar qu'es un biais clar e simpla de valorizar l'occitan, en l'emplegar dins las aglomeracions o metropòlias novèlas, novèlas estructuras politicas de las grandas ciutats en Occitània.
Alain Juppé sap çò qu'ADISHATZ vòl dire, en partir per Quebèc o en tornar...
Remarcarèm que lo document es difusat sus FB, per una pagina que podètz fintar aquí. Los comentaris son plan avizats, los cal legir.
Notatz que recebi regularament d'informacions de Bordèu, comunicats oficials de premsa ; ai pas recebut oficialament aquela fòto ; sembla que l'administracion de la comunicacion i an pas vist res d'un interès politic, causa sampitèrnalament.
Dins los comentaris aprenèm que Noël Mamère, cònsol ecologista de Bègla, èra present, ai pas recebut sa fòto, mas vist qu'a sempre sostengut tota revendicacion per una politica occitana, non podèm pas escriure quicòm de novèl. La manifestacion se debanava a Bègla.
Aprenèm tanben que la generacion de cònsol Alain Juppé a encara al cap las sonoritats lingüisticas dels aujòls, per el de la Gasconha fosca, mitica, mitificada, aquelas dels Drac que fan los contes de Gasconha, e que son contats a Bordèu (per exemple), son encara dins totes los caps politics d'Aquitània (aquela de la generacion De Gaule, 1969, coma aquela dels socialistas, 2016). Las sonoritats son aquelas de la lenga occitana de Gasconha, aquela que parlava Montaigne, Montesquieu e quitament La Boéçia. Mas cal pas oblidar que las diferéncias de parladoira en occitan e en Aquitània son plan importanta, mas pas brica una dificultat de compreneson coma l'explica Montaigne, lo lemosin es per l'ostal e lo gascon per la politica, cadun i traparà sa plaça sociala ; l'occitan i ganharà.
La comunicacion es faita pel grope Grit de Prat, e en lenga occitana, causa que pauc grope musical occitan de Tolosa emplega per la promocion. Encara aquí, l'Aquitània es un modèl per Occitània, l'Oèst-Occitània dona leiçon a Sud-Occitània !
Anuèch al XXen e XXIen sègle, la leiçon la dona Bordèu, perqué a Bordèu, se coneis plan lo sistèma lingüistic de Iparralde, de Bearn e tanben de l'autonomia d'Euskadi, endreits politics que Bordèu sap gaitar, pro-abans d'escotar la votz occitanista. A Bordèu, lo dreit es causa politica e fabricada ontologicament pels Jurats de totas las ciutats d'Aquitània, e pel Parlament del Ducat d'Aquitània. Quand per Occitània se doblida Aquitània, se doblida una granda dignitat per la lenga de Bordèu, donc per la lenga de l'ensemble occitan, la «granda Occitània». Occitània ma bèla, te fau gaitar a l'Oèst per veire lo dreit e lo politic amassat istoricament e a l'ora d'ara.
Pel moment los militants d'Aquitània an pas puntejat l'interès de montar una campanha per dire lo nom de la region Oèst-Occitània ; lo modèl tolzan es lo bon ? Pensi que los dos modèls son complementari, coma sempre Occitània o dèu saber, de Mónegue/Mónego al Medòc, d'Angolesma a Narbona, de Garrat a Baiona, de Barceloneta al Cap-breton. Occitània es un tot, un tot ambe complementaritat que fan sa diversitat.
La fòto d'Alain Juppé es alara una aisina pel despertat d'una vida lingüistica d'un pòble qu'a un problèma similar, lo sistèma politic pasterizat pel Parisencs, e assimilats, es pas lo bon per Occitània.
Bonas Pascas !
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada