En 2012, jà, recebiái una letra d'un Occitan, ciutadan francés, e que vòta a Narbona ; el, liguèt mantunes documents que me donavan en document junt del tèxte de corrièl que publiqui aquí :
Veni de legir los tèxtes a prepaus del "Manifeste Gascon Béarnais".
Me permeti de vos enviar çai-junt quicòm que faguèri fa qualques annadas sus l'unitat de la lenga occitana, a causa del "collectiu provençau". Pensi qu'es dins la linha de çò que cal dire a prepaus del Manifeste Gascon Béarnais.
En realitat, ai pas jamai acabat çò qu'aviái pel cap.
Me sembla tròp long e pas pro clar.
(Los que me voldrián ajudar a lo perfeccionar o a lo tornar faire auràn la medalha... O envii en PDF perque dona los fichièrs mens gròsses).
Qualques causidas:
1) Parli pas jamai de dialecte.
Aqueste mot forma part de la terminologia classica dels lingüistas, mas a de sens diferents e contradictòris, e se sap pas jamai cossí serà interpretat pels legeires non-lingüistas.
Emplegui sistematicament l'expression variante constitutive de la langue, qu'es clar e prèsta pas a cap de manipulacion.
2) Cal pèrdre pas una ocasion de contradire l'idèa que "La France s'est divisée en deux langues, la langue d'Oïl et la langue d'Oc".
- Las lengas preexistisson a "la France".
- Las lengas an una existéncia lingüistica que se pòt provar. "La France" es una entitat politica aleatòria e variabla, tot çò autre son de convencions.
La lenga "francesa" a pas res a veire essencialament amb "la France". (Per me faire comprene: pas mai que lo catolicisme n'aviá amb lo reiaume de França d'Ancian Regime). "La France" (metropolitana) es pas lo país de doas lengas "territorialas" mas de uèit.
- L'idèa d'un grop lingüistic "galloroman" es pas que la consequéncia de l'ideologia essencialista francesa. I a de lengas neolatinas amb de caractèrs diferents e de relacions que se pòdon estudiar, mas tot çò autre a per foncion de negar lo peis.
3) Recentament, soi arribat a una formulacion que me sembla melhora sus la relacion entre lo parlar e l'escrit.
Lo parlar es per "aici" e "ara" e per d'interlecutors definits.
L'escrit es per "un temps autre", "un espaci autre" e "de personas autras, qu'escapan a las definicions que ne voldriái faire" - per ex., socialas.
Aquestas foncions diferentas an de consequéncias fondamentalas sus la diferéncia entre las formas parladas e las formas escritas de tota lenga. (Naturalament, cal pas pèrdre de vista qu'una lenga es una "vista de l'esperit", en defòra d'aquelas formas parladas e escritas.)
L'escrit es "globalizant" per foncion.
La manca del foncionament normal de l'escrit occitan dins los sègles passats explica en granda part la situacion de la lenga e la dificultat d'acceptar çò que li es necessari, emai pels foncionaments modèrnes de las formas parladas de lenga.
Dins çò que vesèm amb lo "Manifeste Gascon Béarnais", coma dins lo "Collectiu provençau" o de causas atal en Auvèrnhe o endacòm mai, i a a l'encòp las dificultats e l'incompreneson que disi, e en mai, sovent, una ideologia "regionalista" e/o "francista".
Çò fondamental, es d'èsser clar pels lingüistas, segur, mas, mai que tot, d'èsser clar pels non-lingüistas: pel grand public.
Tot depend de la "comunicacion", coma se ditz ara.
L'ideal: seriá de faire evaluar e criticar nòstra comunicacion publica per de personas competentas que serián pas de lingüistas.
La conclusion mai importanta :
Se, segon çò anonciat, lo poder politic novèl vòl prene las mesuras necessàrias e faire ratificar la Carta europèa de las lengas regionalas o minoritàrias, es absoludament segur qu'i aura una batèsta ferotja. Es evident per ieu que l'occitan e son unitat vendràn l'enjòc principal de la batèsta.
La batèsta se tendrà dins las institucions politicas, dins la premsa, dins los organismes e associacions de tota mena, e lo pes de l'opinion serà important.
Es indispensable de preparar la batèsta.
Cal fargar d'instruments per la menar.
Los cal metre a disposicion de las associacions que se faràn lo relais pel trabalh sus la premsa e l'opinion.
Amistat
Sèrgi Granier
Me permeti de vos enviar çai-junt quicòm que faguèri fa qualques annadas sus l'unitat de la lenga occitana, a causa del "collectiu provençau". Pensi qu'es dins la linha de çò que cal dire a prepaus del Manifeste Gascon Béarnais.
En realitat, ai pas jamai acabat çò qu'aviái pel cap.
Me sembla tròp long e pas pro clar.
(Los que me voldrián ajudar a lo perfeccionar o a lo tornar faire auràn la medalha... O envii en PDF perque dona los fichièrs mens gròsses).
Qualques causidas:
1) Parli pas jamai de dialecte.
Aqueste mot forma part de la terminologia classica dels lingüistas, mas a de sens diferents e contradictòris, e se sap pas jamai cossí serà interpretat pels legeires non-lingüistas.
Emplegui sistematicament l'expression variante constitutive de la langue, qu'es clar e prèsta pas a cap de manipulacion.
2) Cal pèrdre pas una ocasion de contradire l'idèa que "La France s'est divisée en deux langues, la langue d'Oïl et la langue d'Oc".
- Las lengas preexistisson a "la France".
- Las lengas an una existéncia lingüistica que se pòt provar. "La France" es una entitat politica aleatòria e variabla, tot çò autre son de convencions.
La lenga "francesa" a pas res a veire essencialament amb "la France". (Per me faire comprene: pas mai que lo catolicisme n'aviá amb lo reiaume de França d'Ancian Regime). "La France" (metropolitana) es pas lo país de doas lengas "territorialas" mas de uèit.
- L'idèa d'un grop lingüistic "galloroman" es pas que la consequéncia de l'ideologia essencialista francesa. I a de lengas neolatinas amb de caractèrs diferents e de relacions que se pòdon estudiar, mas tot çò autre a per foncion de negar lo peis.
3) Recentament, soi arribat a una formulacion que me sembla melhora sus la relacion entre lo parlar e l'escrit.
Lo parlar es per "aici" e "ara" e per d'interlecutors definits.
L'escrit es per "un temps autre", "un espaci autre" e "de personas autras, qu'escapan a las definicions que ne voldriái faire" - per ex., socialas.
Aquestas foncions diferentas an de consequéncias fondamentalas sus la diferéncia entre las formas parladas e las formas escritas de tota lenga. (Naturalament, cal pas pèrdre de vista qu'una lenga es una "vista de l'esperit", en defòra d'aquelas formas parladas e escritas.)
L'escrit es "globalizant" per foncion.
La manca del foncionament normal de l'escrit occitan dins los sègles passats explica en granda part la situacion de la lenga e la dificultat d'acceptar çò que li es necessari, emai pels foncionaments modèrnes de las formas parladas de lenga.
Dins çò que vesèm amb lo "Manifeste Gascon Béarnais", coma dins lo "Collectiu provençau" o de causas atal en Auvèrnhe o endacòm mai, i a a l'encòp las dificultats e l'incompreneson que disi, e en mai, sovent, una ideologia "regionalista" e/o "francista".
Çò fondamental, es d'èsser clar pels lingüistas, segur, mas, mai que tot, d'èsser clar pels non-lingüistas: pel grand public.
Tot depend de la "comunicacion", coma se ditz ara.
L'ideal: seriá de faire evaluar e criticar nòstra comunicacion publica per de personas competentas que serián pas de lingüistas.
La conclusion mai importanta :
Se, segon çò anonciat, lo poder politic novèl vòl prene las mesuras necessàrias e faire ratificar la Carta europèa de las lengas regionalas o minoritàrias, es absoludament segur qu'i aura una batèsta ferotja. Es evident per ieu que l'occitan e son unitat vendràn l'enjòc principal de la batèsta.
La batèsta se tendrà dins las institucions politicas, dins la premsa, dins los organismes e associacions de tota mena, e lo pes de l'opinion serà important.
Es indispensable de preparar la batèsta.
Cal fargar d'instruments per la menar.
Los cal metre a disposicion de las associacions que se faràn lo relais pel trabalh sus la premsa e l'opinion.
Amistat
Sèrgi Granier
La comunicacion de l'UNESCO, mapas, documentacions, elements marquetings per la division de la lenga nòstra, es donc plan una ataca contra l'unitat (dins la diversitat) de la lenga occitana.
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada