Quin ròtle per las lengas ? En Corsega se páusan la practica…

Se pòt evidentament pausar la question de l’emplec de las lengas localas (aquelas qu’an pas de lei per las promòure dins lo mercat-Estat-nacion francés), la compassion lingüistica se limita a donar subvencions, a ajudar las associacions, a plaçar pancardas, a distrubuar documents, a falsificar las chifras de lor ensenhament dins l osistèma dich public republican, mas concretament, de qu’es una lenga que se pòt pas practicar. Aital cada còp qu’una lenga, fòra la francesa, es emplegada dins los territòris politics de la decentralizacion, o dins los territòris politic determinat per las democracias grègas, i a polemicas, perqué ? La polemica es l’expression d’un nacional-expansionisme de las idèas parisencas ; supausa que parlar francés es melhor se comprendre, coma lo serbo-croat en Bòsnia e Serbia benlèu ? Supausa que las leis escrichas en francés son segurament compresas, melhor qu’una traduccion ? Perqué las leis de la meravilhosa republica parisenca son pas tradusidas en occitan, còrs, breton, alsacian, savosian, creòls, lengas de Kanaki, lengas de Polinèsia; flamand, lenga de Lotarengia, basco e catalan ? Perqué ?

Perqué l’esfòrç zo dèu far lo pus feble ? Es de dire, perqué los Occitans se devon tradusir en francés, per ajudar los Franceses a melhor los entendre !

 

CORSE MATIN - 11 GENIÈR 2011- Lo document farà jà polemica, perqué lo subjecte es tractat dins la premsa en Corsega.

Ambe la constatacion de la darrièra linha, vesèm que lo bilingüisme ensenhat en Corsega (emlhor qu’en Occitània de l’Estat francés) es mens eficaç que lo quadrilingüisme en Val d’Aran… perqué ? Una vídeo de Barcelona TV l’explica.

Se pausa jamai la question, perqué los Franceses aurián pas l’ obligacion de tradusir dins las lengas mesprezadas las loras intervencions politicas publicas, en Corsega en còrs, en Occitània en occitan, en Bretanha en breton, en Euskadi en basco, en Savòia en savosian, en Alsàcia en alsacian, en Catalonha en catalan, en Martinica, Goadelopa, Guiana, Réunion en creòls, en Polinèsia dins las lengas localas, parier en Kanaki, etc.

Quora se tracha de comunicar, los Franceses fan l’esfòrç de parlar anglés, quitament al Quebèc !… E alara los Quebequeses protestan, mas aiçò es jamai retranscript dins la premsa en çò nòstre.

Lo bilingüisme es un bilingüisme a sens unic, del còrs al francés, pas al revèrs e amb egalitat !

Perqué l’adapatacion es sonque dins un sens, facilitar la comunicacion als Franceses, perqué ? Es un imperialisme e aiçò tòca totes los caires politics ; aital recentament es un anticolonialista francés (sobretot en Africa) que me demanda de tradusir mon tèxte occitan en francés, e soi forçat de li mandar un ligam de la Generalitat de Catalonha per aquesta traduccion…

Car es ben clar, la Generalitat de Catalonha sap çò qu’es defendre e promòure una lenga (sul modèl del francés al Quebèc), e n’a pensat los frens, eliminar los frens pels locutors e per las locutriças d’una lenga mesprezada es la principala tòca de l’ensenhament per immersion (veire un reportatge de Barcelona TV sul tèma en Val d’Aran, Occitània), la visibilitat lingüistica, la transmission lingüistica, lo desvolopament d’una cultura populara, e scientifica e literara, etc. Soi segur qu’i aguèsse gaire mestièr d’assisas per explicar aiçò al personal politic que lo vòl entendre en Occitània. E çaquelà aquestas assisas son presentadas coma essencialas per debutar una reala politica, per melhor entendre, o …. per perdre temps ?

Ai ausit lo darrièr devís del Cònsol Màger de Tolosa, Pierre Cohen. A docina, volèm una politica lingüistica, car lo monolingüisme sembla damorar dins la páur de la pluralitat lingüistica ambe un ròtle important per la lenga locala e istorica. L’egalitat entre lo francés (lenga legala e decretada superiora) e l’occitan (lenga mesprezada e cantonejada al pus bais ròtle) sembla fa encara e encara páur. Aqueste ròtle ciutadan per la lenga occitana, DIGNITAT, es descrivut dins lo devís en francés del cònsol dins l’ancian temps, sonque ; l’occitan es luènh d’èstre una lenga fabricada, ortografiada, en 1990 coma lo creòl de Haïtí, e çaquelà n’aurà mens de ròtle practic dins las escòlas de Tolosa qu’al Port-au-Prince pel creòl e lo francés. Podètz legir lo devís de Pierre Cohen sul site de País Nòstre.

Aviá jà parlat sobre mon blòg del document d’en Vilòta a prepaus de la lenga occitana emplegada dins la novèla Carta democratica de la comuna de 1189 ! Sièis annadas mai tard, avèm gaire avançat per l’emplec de l’occitan a Tolosa, dins lo dreit ciutadan tolzan avèm recuolat grandament, al profièich e lo sol profièich de la lenga parisenca, lenga d’una elita, un poder del mercat-Estat-nacion a l’Oèst de París, Versailles ou Neuilly i vesèm gaire de diferéncia.