Òsca la nacion : que díson…

Vive la nation ! 

(re-edicion d’un tèxte ancian - dilluns, març 26, 2007)

Es una exclamacion pron francesa e pron d'actualitat, aquí negarai sa singularitat, e malgrat totas las pression, aquí, cromparai pas la tri-colorada-bandièra e cantarai pas l'imne de guèrras europèas que se sona La Marseillaise.

La nacion que serà definida serà l'occitana en contra-punt de la francesa, per esclarir l'afar francesa, lo problèma francés en Euròpa es ben aquesta mescla que i a en França entre nacion e ciutadanetat. França e sos concèptes politics son problèmas per las nacions de França.

L'escrit aqueste es fait sus la basa següenta, i a una ancion occitana e un occitan podrà èstre de ciutadanetat francesa e europèa, l'anciana, matadoira e vièlha francesa e la modèrna e apatzimadoira europèa (la meuna causida es clara : soi per la patz, e los franceses per esséncia institucionala e concèptes politics jamai).

La recenta polemica suls propauses de Na Ségolène Royal sus la sobeiranetat del Quebèc demostra que lo subjècte de la nacion, e lo simbòl d'aquesta Estat-nacion, damora sempre pron sensible. Çaquelà, s’aquestas paraulas èran maladreitas al nivèl diplomatic, s'en damoran pron fondada sul tèma nacionalisme francés, un nacionalisme d'expansion, costumièr e istoric per França : se podrà alara demandar se una nacion, quina que siaguèsse, posquèsse capitar de donar sempre a la sobeiranetat se lo pòble seu zo vòl e donc se i a referèndum. Mas aquí, e coma sempre, l'esquèrra francesa considera lo dreit a l'autodeterminacion dels pòbles limitat a la volontat de l'expansionisme nacional francés, limitat a las "frontières naturelles" francesas, primièr es lo nacionalisme francés, per exemple quand se parla d'un departament "pays-basque" se pensa pre-auto-determinacion del pòble basco per França, aital un dangièr per l'unitat de França; Woodrow Wilson fa páur e sa teoria trapa alara unes frens sense cap possibilitat de discutida e d'ataulament per parlar e discutir de modalitat d'evolucion del sistèma de pression politica francesa en Euskadi, Corsèga, Savòia, Bretanha, etc.
Abans d'anar mai luènh, cal totum definir clarament çò que es la nacion vist de França, l'hymne e la bandièra comprèsa.

Nacion à la française, nacion a l'alemanica

Doás visions de la nacion s'opáusan :

1. la concepcion alemanda, segon que la nacion se definís per la seuna istòria, la seuna cultura, la seuna lenga (Herder parla de Volksgeist, "gènium nacional", la teoria es adaptada per l'etnisme de Francés Fontan, mas se cerca encara de gènis occitan per se despertar.). La definicion alemanda es çaquelà l'istorica, la que farga lo mot latin, e l'occitan es ben una lenga latina.

2. la concepcion francesa, venguda dels pensaires dels Lumières, bazada sus la volontat d'èstre ensemble, d'associacion ; aital, Emmanuel-Joseph Sieyès, l'un dels grands arquitèctas de la Révolution Française, fargava en 1789 dins"Qu'est-ce que le Tiers-État ?" la nacion tala "un corps d'associés vivant sous une loi commune et représentés par la même législature"

En practica, las concepcions son mens trancadas qu'aquò : los Franceses comprendràn lèu que la melhora volontat possibla d'union pòt pas foncionar qu'ambe al mens un minínum d'istòria comuna ; los Alemanics, longtemps estacats al dreit de la sang (la nationalitat se transmetent de parent a enfant, un estrangièr nascut en Alemanha podiá pas devenir Alemand), acabèran per introdusir un dreit del sòl quand son estats forçats d'aver una fòrta immigracion extra-europèa (qui èra donc de cultura e d'istòria sancierament diferenta). Mas cadun perseguís, auèi encara, per defendre la seuna vision de la nacion.

La definicion d'en Ernest Renan

Ernest Renan, escrivan e filosòfe francés del XIXen sègle, foguèt primièr, tal zo dís Alain Finkielkraut dins "La défaite de la pensée" (1987, Gallimard), de los que criticávan los Lumières e la vision francesa de la Nation.
Mas se debana alara un eveniment important : l'anexion de l'Alsàcia-Lorena per l'Alemanha, aprèp la guèrra Franco-Alemanda de 1870, la desfaita de Sedan [coma que las teorias an ben a veire ambe lo moment istoric de lor desvolopament ideologic]. De per la lora lenga e la lora istòria, los Alsacians son alemanics de vertat, e francés per expansion del nacionalisme francés ; es çaquelà peraquò que aquestes darrièrs, los considèran tal coma èran jamai sortit de l'esfèra alemanda, e l'anexion sembla normala per els. Mas los Alsacians, aprèp aver viscut dos sègles dins França, e per rasons evidentas de proximitat ambe d'autres alemanics que son en Suïssa, son pas mai alemands que los Suïsses de Basel, e donc mantunes an preferits damorar Franceses : crídan alara, per la votz de los lors representants, "le droit des Alsaciens de rester unis à la terre française". Aquò faguèt capvirar las conviccions de Renan, que descobrissiá los limits d'una concepcion bazada sus mantunes caractèrs sonque culturals e lingüistics, e prenguèt aital l'importança de la volontat per èstre d'una nacion, alara que èra puslèu de l'Estat francés que desirávan, mai democratic que l'Alemand dels tempses aquestes.
Renan acabarà per dire un discors intitolat "Qu'est-ce qu'une nation ?" en 1882, un títol sonava aital una responsa al "Qu'est-ce que le Tiers-État ?" de Sieyès (prèp d'un sègle mai d'ora). Aquel discors es damorat famós car es sense dobte pels Franceses lo que definirà la nacion "à la française".
Quals son los critèris que fan la nacion francesa ? Renan refusa successivament la raça [concèpte vièlh e de mòde d'aquestes tempses, se parlava de raça latina per oposicion a l'alemanica], la lenga e la religion. Puèi, tot en remembrar la necessitat d'una certana istòria similara ("un riche legs de souvenirs"), enfortiguèt sul "le désir de vivre ensemble"[se recordarem ensemble e aital lo "désir d'avenir" de Na Ségolène Royal], declarant que "l'existence d'une nation est un plébiscite de tous les jours". Mas en 1992, lo Parlament francés de majoritat socialista a integrat la lenga francesa dins la Constitution... E avem cambiat de nacionalisme en França, èra ben una nacionalisme d'expansion lingüistica, l'etnia francesa imposava a l'Estat sa vision del monde.

Lengas, geografia e nacion

La question de las lengas baila l'avantatge a la nocion francesa.
Una unitat de lenga es èla sinonim de nacion unida ? Non, vesètz los Estats-Units d'America del nòrd e lo Reialme-Unit : los colons, que avián a la debuta la meteissa cultura e lenga que los Angleses, per los de Londres, an acabat per crear lor pròpri Estat nacional, lor pròpria cultura, de l'autre costat de l'ocean. Aital podem pensar parier per Algèria, se los europèus d'Argèria avián participat a la basteson de l'Estat novèl, e aviá pas causit lo vièlh continent europèu.
Dins l'autre sentit, se i pòt aver una diversitat de las lengas dins una meteissa nacion ? La nacion es aquí un Estat ; Oui, la Confederacion Elvetica, o Suïssa, n'en es lo melhor exemple. Mas la volontat d'èstre ensemble es ontologica als pòbles de la Confederacion Elvetica. Lo cas de la Belgica es particular car l'Estat es volgut per poténcias foranas, Reialme-Unit per exemple. E la volontat francofòna se vesiá aital imposar als neerlandeses de Belgica un poder lingüistic que aviá pas capitar ambe las Províncias Unidas ancianas...
Per Renan, la geografia pòrta "una partida considerabla dins la division de las nacions". Los 2 exemples zo demóstran d'aprèp el : se pòt far la separacion d'una nacion en causa de la distança [causa que es negada ambe lo fait dels DOM-TOM franceses actual, e son pas las multiplas visitas politicas de la campanha electorala de 2007 que m'ajudaràn pas], o crear una nacion multilingüa gràcia a la proximitat [l'exemple oblidat es l'exemple destrusit per la guèrra de 14/18 e la doctrina de Woodrow Wilson, l'Empèri Austriac e Ongarés èra a man d'èstre un exemple de federacion de nacions, tal l'UE de uèi].
Segon Renan, coma se pòt dire qu'un Estat multilingüe farga una sola nacion nation (aital la Confederacion Elvetica o Suïssa) o mantunas nacions (aital Belgica o Espanha modèrna) ?
L'un dels principals critèris es la manièra que se mescla la vida politica ambe las comunautats lingüisticas [çò que es pas lo cas en Euskadi que la nacion basca a refusat en Euskadi e per referèndum las institucions democraticas madrilencas, me sembla que èra en 1975] : los ciutadans serián representats o non en foncion de lor lenga ? Es pas lo cas en Suïssa, los partits politics s'adreiçan a totes los Elvèts. Es lo cas al Canadà, al nivèl dels francofònes del Québec, mas realament car i a tanben francofònes endacòm mai que al Quebèc. Èra pas lo cas brica en Belgique, dinca las annadas 1970, que los partits se son alara separats en doás brancas francofònes e neerlandofònes (mai tanben germanofònes), un trencadura que es una consequéncia de la federalizacion de l'Estat sus las basas lingüisticas, en seguida de fòrtas revendicacions lingüisticas del pòble neerlandés de Belgica que èra mesprezat pels Franceses (sovent nauts borgeses, e sovent los mai grand cantaires èran d'una arrogància francesa tarribla, escotar Jacques Brel cantar dels flamengants). Belgica es devengut l'Estat e tres nacions son nascudas : la partida francesa o Wallonie ambe un tròç germanofòne e de la partida neerlandofòna, o Flandra.

Estats-Nacions

Un dreit generalament admetut al nivèl international, dempuèi 1918 [Woodrow Wilson], es lo dreit dels pòbles de se dire d'els-meteisses ("pòble" dèu èstre comprès aicí tal quicòm que fa referéncia a una nacion, pas a una religion o una origina etnica). Cada pòble pòt decidir de mesclar sa nacion dins una autra, o al contrari de revendicar d'èstre una nacion sancièra. Se se vòl èstre una nacion, dèu siá acceptar de participar a un Estat multinacional, siá se revendicar d'èstre un Estat-nation. Un pòble pòt per exemple botar de costat las seunas revendicacions nationalas per s'aligar dins un Estat ambe un autre Estat pus ric e sobretot potent, car i a pas realament aligança de sentiment positiu, l'aligança es la mòrt d'una nacion febla. [informacion mai importanta www.ciemen.org]
Un Estat pòt èstre uninacional e unilingüe (França per la fòrça de l'ensenhament e del poder central e de l'esperit collaborador dels politicians dels pòbles dominats), uninacional e multilingüe (la Confederacion Elvetica o Suïssa), multinacional e relativament unilingüe (lo Reialme-Unit o Espanha). Mas un Estat multilingüe es pausat coma instable per Renanistas ? Belgica es alara l'exemple donat que i cal apatzimar las tensions ditas "communautaires" en passant per l'òrre Estat binacional, òrre car destrusís lo simbòl de l'unitat factiça establida per Belgica, de faiçon extèrna e ges ontologica de l'union belga : sols "le roi, l'équipe de foot, certaines bières" serián tot çò que damora en comun als Belgües, caldrà remarcar que aquò es sovent vertat quand l'istoric e lo geografic son pus una necessitat demandada per l'educacion dins los Estats. E aital i auriá pus de fraternitat entre Wallons e Flamands, alara que fargan ensemble l'Union Europèa.
Se la lenga es pas un critèri per definir una nacion, pòt donc çaquelà ajudar a l'elonhament de doás nacions, aital pels Sèrbes que párlan la meteissa lenga que los Croats, lo serbo-croat, e çaquelà se faguèran una guèrra europenca pendent dètz ans a la fin del XXen sègle, sense intervencion de l'Union Europèa.

Nationalismes, pòst-nationalisme e supra-nationalisme

Cal primièr èstre prudent ambe lo mot "nacionalisme", car serà emplegat de doás manièras diferentas : tal la volontat de liberacion nacionala, o tala una idèa segon que la seuna nacion dèu dominar d'utras (l'expansion, es lo nacionalisme francés de vertat), o tala una idèa segon que la seuna nacion dèu ne dominar d'autras, la primièra es la valorizacion de la dignitat d'una nacion, la segonda es condemnabla, car es causa de guèrra e de destruccion de la diversitat d'expression umana. Se conven atanben de destriar sus quina concepcion de la nacion se pausa lo nacionalisme : la nacion-expansion à la française, o la nacion-etnia a l'alemanda (la primièra a creat los problèmas de vesinats que an fargat totes los problèmas europèus del XXen sègle, la segonda a resistir e per extrèma resisténcia a annexar l'Alsàcia-Lorena e l'Àutria, mas pas un o l'autre a annexar la Confederacion Elvetica). Cam sotalinhar que los nacionalismes (ambe l'accepcion xenofòbe) son alonhat d'èstre mantunes modèls de patriotisme (per la segonda Guèrra Mondiala, la majoritat l'extrèma-dreita francesa odiava talament çò que èra França que a preferit la collaboracion ambe lo regime nazi ; e de l'autra banda, avem un Napoleone Buonaparte que nega a Corsèga la republica de Pascula Pauli, donc la democràcia).
En reacion per tot aiçò, notament dins lo corent pacifista, s'es desvelopat una pensada anti-nacions : dins aquesta vista, la nacion es forçadament sorga de nacionalisme (e donc de guèrra), cal donc abolir las frontièras e n'èstre que "citoyens du monde", se designa aquò per lo mot de "pòst-nacionalisme". Aquesta vision pòt èstre vista coma libertaria, e puèi donc liberala : pas mai de frontièras per las personas que pels capitals. De mai, s'acara a la realitat : los Franceses d'origina extra-europèas crídan d'èstre considerats tal Franceses e semblan se ne fotre d'èstre "citoyens du monde".
Enfin, i a mantunes projèctes supra-nacionals, tela que l'Union Europèa. Los supòrters d'aquesta union pòdon lèsêtre per mantunas rasons pron mescladas : per pòst-nacionalisme, per volontat d'unir mantunas nacions per fin que aguèssen pus cap risc de s'escarnar, o per mantunas rasons estrictament economicas. I a çaquelà ara un problèma de defnicion, entre los mai vièlhs membres que vòlon bastir una Euròpa politica, e los darrièrs, enganats pel R.-U. que son interessats per sol aspèct economic. Aquò pausa çaquelà un problèma als pòbles tal los de França, que acceptan de perdre de la lora sobeiranetat per bastir una union europèa politica, mas beucòp mai dolent quand an l'impression que n'es sonque qu'una union economica per las multinacionalas (e que alara an perdut una partida de la lora sobeiranetat sense cap retorn utile per la ciutadanetat), çò que a fargat que una bonapartida de l'esquerra francesa a votat non a un Tractat Constitucional, sovent orientat per èstre pron-nacionalista per una familha politica vièlhament retrograda coma M.Aznar e lo PP.

Nacion, nacionalitat e ciutadanetat

Lo mot "nacionalitat" es lo que èra emplegat a la revolution francesa per dire la diversitat dels pòbles de França, cal escriure que lo primièr 14 de julhet èra la fèsta de la federacion, puèi es devengut la fèsta nacionala ; lo mot es alara devengut pron ambigut, coma sol los franceses sábon far de la politica, car sembla pus definir lo fait d'èstre de la nacion, mas lo de l'Estat (se dirà aital que un Québecois es de nationalité canadienne). La ciutadanetat, per èla, es un estatut que baila mantunes dreits e mantuens devers particulars, en particular lo dreit de votar per participar al debanament de la vida politica. Es l'embrolhaminís francés, coma de costuma.

Per me, la diferéncia es çaquelà clara, soi de nacionalistat occitana e de ciutadanetat francesa.

Un Estat francés pòt donar la nacionalitat sens sempre bailar la ciutadanetat (Aital lo republicanisme colonial es estat desvolopat, dins un sistèma democratic, o aficat aital : es França e las seunas ipocrisias), çò que es discriminatòri, mas atanben accordar la ciutadanetat sense passar per la nacionalitat (francesa ben segur)(es lo càs dels Estats que bailan lo dreit de vòt als forans). França, a l'encòp nacion (per netejament lingüistic) e Estat (per organizacion bonapartista e donc militara) (e donc nacionalitat : on est de nationalité française si on appartient au peuple français - e l'article 2 ajuda bravament a la purificacion lingüistica de l'Estat), confond parier nacionalitat e ciutadanetat ; l'engana politica francesa es bravament aquí, e pausa un problèma per bastir una Union Europèa per la patz.

L'Union Européenne considèra tal ciutadan europèu tota persona que a la nacionalitat d'un dels Estats-membre. Aital, per un Francés, la ciutadanetat europèa se subtitua a la ciutadanetat francesa.

La nacion francesa, jacobinisme e integracion/assimilacion

Dins la vision francesa, la nacion arriba abans l'unitat [causa que es faussa istoricament per França, es lo mite francés], dins aqueste faussa vision se dèu de crear lo melhor per bastir condicions d'aquesta unitat (puisque celle-ci ne va pas de soi), aquò es pas un astrada se la paraula fraternité fa partit de la devise de la République Française. Aquò es l'assimilation que es estada etiquetada intégration (en imposar lo sol francés coma lenga de la republica, coma se la republica podiá pas viure ambe una o doás autras lengas, lo Ducat d'aquitània perlèt doás lengas de 950 a 1470, arribada dels franceses e del monoteïsme lingüistic reial, une referéncia per l'esquerra francesa en 1992, segon M.Morrouy a l'Assemblée Nationale), mas sobretot al nivèl politic, a travèrs lo centralisme -devengut democracti ambe los sovietics- que data de Loís XIIIen e puèi finalizat per la Révolution Française. França, l'unitat passa pel rei e sa religion, puèi la suposada égalité entre los seus membres, al nivèl del dreit, quand lo ciutadan podrà se pagar un avocat o que lo sistèma li aurà pas negar totas possibilitat d'aver una justícia equitabla, par exemple.
L'égalité, autre mòt-engana de la devise de la République, es çaquelà çò que recláman los Occitans quand demándan que l'administracion lor parla la lora lenga, per fin d'èstre comprès melhor, o quand los Franceses d'origina extra-Europèa demándan d'èstre considerats de la mesma manièra que los autres Franceses.
Çaquelà, l'integracion es realament assimilacion francesa e per lor far plaser e per aver la patz, los non-francofònes se son calats fins ara, donc los Franceses an l'impression que i a integracion, quand es reala assimilacion car las lengas e la diversitat lingüistica umana es destrusida. De cultures totalament diferantas, los francés es lo matador oficial de la diversitat dels pòbles de França ; l'etnia francesa nega los autres pòbles en los matar en docina, dinca instrumentalizar las religions per mesclar los problèmas qu'an los Franceses ambe la mescla tanben entre las paraulas respècte e tolerança.

E per negar l'assimilacion se parla alara de "régionalismes pseudo-nationaux" en França.

Los "régionalismes pseudo-nationaux" en França

S'entendrà aital los estonaments quand se compara lo Québec o la Wallonie als problèmas franceses en Bretanha, de l'Alsàcia, País basco (Euskadi del nòrd), Occitània o Corsèga. la mau-coneissença sus aqueste terrenh es totala del costat francés, coma èra incomprès lo fait que lo partit Comunista podiá èstre d'Argèria, e ges francés en Argèria d'abans 1962... Las mentalitats e la volontat de coneissença an pas ges cambiadas a la debuta del XXIen sègle, e çaquelà los partits de las dignitats dels pòbles de França se son multiplicats e pas forçadament sus las basa del concèpte francés de "régionalista" o europèu de "nacionalista", o del concèpte esquerrista de "cosmopolitista".

La coneissença errada se basa sul fait breton, sovent fòrt limitat ... mas perqué se limitar a la Bretanha ? Es benlèu lo fantasme francés de la celtitud ? E tanben la talvera de la collaboracion ambe los Alemands-nazis es sovent valorizada sense cap de proporcion istorica, sobretot quand se compara ambe França e la seuna pròpria collaboracion, en pensar al parlament a Bordèu que a votat los plen-poders a Marescal Pétain, 1939...
Alara la question es jamai pausada per las eleccions de la volontat d'èstre diferent politicament, es lo cas breton que es preposat car es lo cas que foncionarà mal, mas jamai lo cas còrs o basco, polinesian o kanak, martiniqués o etc...
Alara en cas de volontat d'un pòble francés ontologic a l'espaci del pòble concernit de la libertat nacionala, lo que demanda l'aplicacion del dreit internacional, lo dreit de Woodrow Wilson, se li pausa sistematicament lo dreit socialista e parisenc de 1992d'aprèp la Constitution : son monde que párlan francés e donc son franceses (l'etnisme alemand aplicat en realitat per çò que èra negat per Ernest Renan e sa definicion, es lo problèma de Kossòva e Sèrbia, es tanben lo fenomèn rus en Lituània) e per aquesta rason son integrables aquestes pòbles fellons, e los bretons an de se calar (punt), puèi se lor prepausa quitament pas l'aplicacion del dreit internacional sus las minoritats que l'UE impausa a tot Estat que se vòl integrar a l'Union.

Cal remarcar que en Suïssa tanben párlan francés e son pas integrat a l'Estat parisenc, perqué los franceses de Bretanha podrián pas èstre ciutadans de nacionalitat bretona dins l'Union Europèa ? Parier en Occitània, Euskadi, Corsèga, Catalonha, Elsàcia, Flandra, Picardia, etc. ?

Alara se nega lo fait en minorant l'objècte la nacion minorizada, en tractant lo pòble e sa volontat de "regionalisme", la region es çaquelà un espaci de poder, coma França l'es per e dins l'Union Europèa ; es que lo nacional-expansionisme francés es pas un regionalisme europèu ? Mas es un vertadièr e istoric regionalisme guerrièr, donc dangierós per la patz.

Las nacions existísson en França, es pas la Fête de la Nation del 14 de julhet de 1791 que podrà negar la pluralitat de las nacions en França, e la dignitat de França es d'emplegar la ciutadanetat coma ciment per un Estat reformat e de patz entre las nacions, per l'Union Europèa e per la fin dels extremismes dreitans o esquerristas franceses.