La lei pels panèus en occitan a l’entradas de las vila, es d’aquestes escantilhs de documents votat pel Parlament qu’an una utilitat de talvèra. I a tantas sinhaleticas que –ambe un pauc de pensada sistematica sul tèma- podrián jà èstre en occitan que la question de la lei es justament un element de la campanha electorala de uèi, per las cantonala, al nivèl de la campanha catonala, mediocritat. Çò que m’espanta es que los universitaris en çò nòstre ne fasquèsse un element major de l’illustracion d’esquèrra. Es puslèu la realitat de l’esquèrra, la manièra de nos fa creire … que son capable d’aver d’«initiative» coma l’indica lo filme sul costat de mon blòg.
En Gironda l’esquèrra a pas mestièr de problèma electoral de dreita, es al poder dempuèi …. En Gironda, i a pas de cargat de mission per l’occitan, i a simplament un grope d’elegits que fan de lòbi coma de militants sul terrenh associatiu ; son d’una eficacetat pichona. Mas i a visibilitat e promocion de l’eveniment : doás comunas (2000 ciutadans pas mai) seràn en doás lengas dins un departament de mai de 2 milions d’estatjans…
Mas i a una signaletica qu’a mestièr de l’occitan e del parlanjhe en Gironda :
Cal dire las causas, lo panèu serà segurament renovelat un jorn … e donc, un jorn, quora lo foncionari en plaça de l’installacion dels panèus e de sas comandas, zo faràn : quí pensarà a l’installar en quinta lengas ?
Se cal rassegurar la République française, l’installacion de l’occitan suls panèus melhorarà pas la coneisséncia istorica e geografica dels personals dels oficis de torisme en Occitània. E quitament quora los documents en occitan son prepausats dins los oficis de torisme, lo torista qu’es intelligent –mai que lo personal politic- sap l’excepcionalitat de l’afar, e alara los document damoran gaire de temps a posita… Lo succès dels documents imprimits en occitan es tal, que …. n’i pus a posita dins los oficis de torisme qu’ n’ an gausat prepausar, Carcassona e Tolosa.
E l’occitan se podrà installar pertot, ambe un pauc de volontat politica e administrativa, coma en Catalonha del nòrd, pel Conselh General. A Castèlnaut d’Ari, lo teulat de l’ofici de torisme es bioclimatic, mas l’occitan l’an pas pensat … alara l’ai installat per mostrar a la premsa (premsa qu’a pas publicat ma letra – dins mantunes jorns la publicarai). Còsta res la visibilitat de la sinhaletica en occitéan, còsta simplament de pas daissar la «com» a l’agéncia de comunicacion parisenca, coma a Castèlnaut d’Ari.
E malgrat tot, l’idèa arriba pas al cap que l’occitan es pas una «langue régionale», la fauta de quí, senon del personal politica e dels mèdias qu’emplegan la semantica ? La nocion de «lenga regionala» indica de faiçon subdiminala que la lenga es pels indigènes e donc pas pels toristas, malgrat tot es una marca d’identitat, mas pas per l’exterior de páur de desrengar lo sistèma republican, vist que sèm a la basa del sistèma mal emplegat a París, nos podèm pas alara capvirar lo sistèma installat. Alara que lor cal far per aver dreit a la dignitat ?
L’identitat del personal politic es alara de pausar en question.
L’identitat es un vertadièr problèma per las populacions en general, sobretot en Occitània ; perqué ? Perqué avèm sistematicament explicat qu’èrem plan d’accòrd ambe lo sistèma de la sotmission, perqué ? Perqué al poder li devèm la plaça sobre laquala trabalhèm. Un dictador per s’assegurar que tusta plan sobre los manifestants, aumentarà lo sòlde un mes abans las manifestacions ; es lo sistèma Botif en Argèria e pertot al monde que lo sistèma se sap en dangièr.
En dangièr, perqué ? Perqué l’identitat ne faguèt una aisina del dreit e de la sotmission. Nos an explicat Ernest Renan e que cal cantar La Marseillaise, per èstre «bon Français» … per astre, n’i a d’Occitans e d’Occitanas que gauson se dire pas francés, o de vóler parlar sonque pas francés a la maison (coma mon grand-paire abans 1939), o en public per cridar l’identitat mesprezada, dincal moment qu’un mendre respecte se levèsse.
Un panèu en occitan ?
« - excusez-moi, c’est un petit panneau en occitan qui vous gène ? » (legir aiçò ambe un polit accent catalan) dixit Jordi Savall, la question es estada donada als integristas socialistas al poder a Carcassona, e la taula s’es levada an aqueste moment, en dire res, lo non-res es la responsa dels republicanistas, dels integristas republicans.
Vos podètz imaginar lo problèma de las castas collaboratriças al poder franchimand qu’escana Occitània ; vos podètz imaginar la situacion dels militants qu’an de suportar aiçò… pendent mai d’un centenars d’annadas. Alara se pòdon pausar question d’etiqueta sobre lor identitat, vist l’avuglament del sistèma politic francés en Occitània.
Mantunes se pausan lo problèma d’èstre “languedocien” sense parlar la lenga, o tot simplament en prendre la crotz occitana sense considerar l’importança publica de la lenga (lo sistèma partidocrata e las CCI del ròdol). Mas podèm tanben aver militants qu’an una vision per amassar los ciutadans sobre la basa francofòna per se poder defendre, ambe l’exemple irlandés o ecossés en cap.
Ai agut una conversacion recenta sul tèma. La vaquí :
La question se pausa tanben al Quebèc … se pòt defendre lo Quebèc en anglés ? Coma los liberals del Quebèc zo vòlon far ? Parier que los republicans irlandeses fins ara, o lo liberals uèi (veire debat e bilhets passats).
La cronica de Le Devoir dona un punt de vista d’un universitari de l’universitat de Laval. Sonque una universitat per ensenhar en francés, e pas sonque la literatura, coma en Occitània.
Es un pauc lo problèma dels identitaris, que coma per astrada jacobina, son installat uèi pertot coma las prefectoralas… E los identitaris párlan pas gaire occitan o quora s’assájan sobre l’antena de Ràdio Lengadòc, an pas encara comprès la globalitat del problèma, França es un mercat-Estat-nacion factís.
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada