Es un carton qu’agrada al meu grand-paire, vos pòdi assegurar d’aiçò. El que refusèt que lo prefecte li donèsse la medalha de la resisténcia en public, en 1947… Mon grand-paire resistèt, primièr de parlar francés a l’ostal, 1937, puèi al regime de l’«État français» de Pétain, puèi refusèt de prendre una carta d’un partit politic francés alara qu’èra militant MRP abans... Mon grand-paire li agradariá çò que se debana en Tunísia.
Vos podètz pas imatginar quines tempses, moments e periòdes de galerian aurà calgut per aver aqueste carton d'invitacion aital, tot simplàs, e darrièr i a una exposicion en doás lengas, simplament, la lenga forçada de Tolosa (lo francés) e la lenga istorica, l’occitan (e aiçò se podrà pas plaçar al meteis nivèla que lo latin o las lengas dels ibèrs, nimai del grèc ancian). Lo mètro en occitan i aurà ajudat grandament.
1 / aurà calgut voidar del pòst l'ancian director nacionalista francés, qu'es ara al tribunal administratiu de Montpelhièr, e que castiga Vilanòva de Magalona… ambe lo succès que sabèm per l’occitan e sa dignitat, lo cal felicitar (edr). Li cal contunhar de castigar al maxímum possible, es lo «bon terroir» (se vòl se far remarcar pel FN e totes sos amics nacionalistas d’expansion que son pas sonque dins aqueste camp FN).
2 / aurà calgut pensar que l'exposicion es de tornar far (modernizar)... e donc que l'occitan s'i dèu integrar, NATURALAMENT car es la lenga de totes los Tolzans. Tot renovelament dins la ciutat de Tolosa a potencialament lo còrs per daissar plaça normala a l’occitan, lenga istorica e de totes/as, normala en foncion de la repression en plaça. S’espèra ara una exposicion de «L’Abattoir», luòc d’art contemporanèu, en lenga occitana tanben, per un artista indonesian o argentin, o quebequés o rus… o s’espèra una peça de teatre presentada pendent 10 jorns ambe lo panèu de promocion en occitan e francés… S’espèra d’autras iniciativas per aver l’occitan de comunicacion que devèm promòure per totes/as, dels Tolzans e Tolzanas, mas tanben per arcuelhier a Tolosa los migrants e las migrantas, mai tanben los toristas e industrials.
3 / aurà calgut que qualqu'un fòra del sistèma foncionarial lor expliquèsse (es pas oficial la politica lingüistica. L’informacion sobre çò qu’es la politica lingüistica passa empiricament per l’Ostal d’Occitània, res de mai. Fan una òbra granda.
4 / aurà calgut una acceptacion politica al pus naut nivèl, la preséncia dels ecologista es indispensable a Tolosa, per aver gausar imposar al sistèma una causa que sábon interiorizat pel sistèma coma una vergonha. Quora entendi una socialista –uèi candidata dins mon canton (54.000 votants)- m’explica que comprend l’occitan mas que zo parla pas, avèm aquí tota la vergonha que s’exprima a mon aurelha, en privat…
5 / puèi a calgut tradusir (e soi pas segur que lo trabalh fosquèsse pagat, mas an aqueste nivèla de necessitat...), es benlèu lo fach lo mens complicat.
6 / ara cal visita e comentaris sul tèma, lo maxímum possible. Es una exposcion al centre de Tolosa, es pas una exposicion de la lenga occitana exposada endefòra coma lo filme 'le bistor du coin' remandar a Labèja... Serà segurament lo fach lo mens complicat, perqué es al còr de la ciutat. Labèja pel cinèma es forçar lo public tolzan d’èstre deslocalizat dins un endreit desastrós al nivèl logistic dels desplaçaments individuals.
Amics e amigas d’Occitània : «c’est difficile » coma l’explícan las vídeos sul costat de mon blòg, 7 tranches de cambajon biiiarnés que cal gaitar pauc a pauc, perqué far pujar la colèra contra lo sistèma politica republican e francés, aquel que fabrica l’ignorança en Occitània, la deculturacion, del fren de la transmission dels sabers occitans (plaçi lo mot nissart aquí tanben, perqué son tanben dins la mesma galèra, ambe los Bretons, los Basco, los Catalans, los Còrses, los Savosians, los Alsacians, los Picards, los Martiniqueses, los Goadelopeans, los Guianeses, etc.), e de saber viure sobre un terrador modèrne d’aqueste país occitan. Nos podèm regaudir que pauc a pauc, las causas cambièssen. Malastrosament avèm pas que l’Ostal d’Occitània e un budgecte flac e pichonèl per i arribar.
Mas cal brandir la bandièra, e pas simplament en teissut, la cal brandir la lenga !
Bandir la lenga necessita de la saber pron plan ortografiar per mostrar lo camin bon, per la dignitat lingüistica. E aquesta ortografia es estada establida quasiment oficialament pel Ducat d’Aquitània, entre 950 e 1050 a l’abadiá de Lemòtges, zo cal pas oblidar, perqué lo bastiment es estat destrusit per la «Révolution française», i a pas d’astrada inocenta.
Per clavar, doás causas an pas poscut èstre en occitan dins la ciutat de Tolosa e ambe una oficialitat que regreti d’èstre pas pron fòrta :
1 / uèi sabèm que de personal del sistèma comunal an páuc de l’emplec de l’occitan, an freant aital una promocion de l’avenguda Alsàcia e Lorrena en occitan.
2 / la politica de placa de la ciutat es estada arrestada, aital lo canton 1 de Tolosa es pas sancierament acabat, ambe placa pertot ont me cal ensenhar lo camin, per me e pel torisme (perqué soi pas regionalista e que soi pas pel replegament sobre me, en emplegar dignament l’occitan – l’occitan es pas una «langue régionale», mercés d’o tornar notar.
Pauc a pauc, mas «c’est difficile».
Car sèm pas una «langue régionale», vesètz aquí dins quina region d’identitat occitan se plaça… e an los meteisses problèmas per ortografiar dignament.
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada