Charantés d’ambé lo Parlanjhe coma lenga vòl dire Francés ?

Un amic d’Occitània acaba de me mandar un document acompanhat d’una letra següenta :

«Te junhem ende te hèder partatjar aqueste document. Es un tèxte de Mèste Verdièr. Malurosament, Verdièr franchimandejava, lo tèxte es escribut meitat en occitan meitat en francés occitanizat.. Es l'istòria d'un vielh sordat reialista (coma Verdièr) au moment daus Cent Jorns en 1810. Volèvam atirar ton atencion sus la paja 75 : lo narrator, Jantòt, rencontra un Charantés. E lo Charantés ié conta qu'es vengut, damb d'autes Charantés per har lo pilhatge de Bordèu ! Son arribats, de Charanta abans, per centènas ende pilhar Gasconha... Que ne pensas ? Aquò ne ditz long sus l'imatge qu'avèvan los Francés a Bordèu au sègle XIX au, non ?
Au finau, es que n'es pas un arresumit de çò que hit la França entà nosauts ?» Vos passi los avertiments del libre (data de 1830, del temps de la debuta del blanquiment nacionalista francés), car soi segur que los Franceses, que son gentes lingüistas, podràn aisidament legir la lenga reala del pòble de Charanta, pareis qu’es de Francés que díson a l’Acadèmia.

Pe rla portada e per saber de quin document se tracha … Puèi lo còrs del delicte de “bona sorga racista e patrimoniala francesa”, una tradicion contra los qu’an lenga e cultura que lor son estrangièras :

Sembla quasiment que las causas aguèssen pas cambiada vist l’editorial de Enbata la setmana passada. Veire aqueste bilhet sobre lo blòg francés aquel.

E n’i a que nos vòlon fa creire que l’arribada d’un pseudò-cambiament revolucionari de 1792, nos auriá tornat los Franceses coma gats polits e gentes per la civilizacion occitana, e sas populacions sotmetudas e vençudas ? De quí se vòlon trufar ?…

D’autres pensan que la literatura modèrna occitana es pron actualizada per presentar los Franceses aital ? Pensi que non, e çaquelà de fait d’actualitat d’aqueste escantilh n’avèm a bodre …

Ièu estimi los Charantés : mas lor cal parlar una autra causa que lo francés oficial, senon la lenga es la pensada francesa e alara avèm una tradicion d’aver confirmacion sul tèma… Val melhor pas conéisser un Francés.