“De Garonne à Rio Loco” an pas tradusit

La cultura es causa politica, e per l’occitan encara mai.

“De Garonne à Rio Loco” an pas encara trabalhat la traduccion, sempre que digun a la comuna de Tolosa mestrejèsse la lenga occitana. Se cal demandar ont es la cargada de mission, non ? E sembla que n’an agut l’idèa, mas pas lo temps. Es clar que la politica per l’occitan, pauc a pauc s’installa a Tolosa.

Donc soi estat a la conferéncia de premsa del festenal Rio Loco, lo mai grand festenal de Tolosa, exista dempuèi 20 ans, la programacion occitana i èra leugièra, e en 2015, sembla que los servicis de la comuna (servici de las musicas actualas) an pro plan trabalhat per organizar quasiment doás jornadas occitanas ; es un grand eveniment, de Garona a Rio Loco.

Aquel títol non tradusit pròva que los panèus en occitan son pas estats installats benlèu perqué digun de la comuna es passat per la Val d’Aran abans ? Quí sap ? O benlèu que los estauvis per la visibilitat de l’occitan es causa anciana, mas los panèus i son pas, anuèch. E alara l’administracion tolzana sap pas escriure GARONA, nimai prononciar las finalas atona de la lenga latina prononciada a Tolosa, e que se son ara OCCITAN. L’accent tonic es una causa qu’escapa a mantunes franceses, quitament dins las administracion de las musicas del monde, la musica lingüistica sembla desconeguda !

E coma l’auriá cantat Claude Nogaro, i cal botar los dos accents ortografics a la lenga mondina modèrna :

Lo festenal la dona fòrta, l’administracion tolzana aurà anuèch las dents al còl per desvolopar un projecte musical, cançonièr e dancaire, OCCITAN, mai d’una jornada ! E la fèsta de la musica lo dimenge serà tanben pastada d’occitanitat.

Se comptam plan, la programacion que vòl recordar 20 ans de programacion occitana, es efectivament un concentrat de la pichona programacion dels darrièrs vints ans, en una jornada. Es donc un eveniment cultural per Occitània, enfin oficialament la comuna se carga de prepausar la cançon, musica e dança occitana dins un festenal que pòrta una identitat mondiala, e qu’oblidarà pus Occitània ( o cal esperar).

Se debanarà lo dissabte 20 e lo dimenge 21 ; vos cal reservar las datas. Totas las vrespadas emplenaràn de junh, abans la diada nacionala occitana, emplenaràn de las sonoritats universalas OCCITANAS ; es un eveniment tolzan, que «farà data per la novèla granda region» segon l’elegida en carga de las musicas actualas, na Marie Déqué, un pauc coma lo collòqui de dissabte passat, qu’a jà lo seu retorn. Un comunicat d’en Martin Malvy que demanda l’ensenhament de l’istòria d’Occitània dins las classas republicanas. Es evident que l’Istòria bastarà pas pro, caldrà saber tanben la geografia de la granda region, e pensar a la vida e la musica, las cantas e las danças per aver una bona basa de la novèla civilizacion occitana que cal reviscolar.

Donc amb un Rio Loco, festenal tolzan, cal esperar que la musica occitana dintrèsse un pauc pertot dins las aulas de la comuna mondina, de Rio Loco a l’opèra de Tolosa. Se Tolosa pòrta plan sa mondialitat, per l’aver mai fòrta, la musicalitat dels accents occitans serà pas d’oblidar, pus jamai. E per la musicalitat occitana, nos caldrà reviscolar las sonoritats occitanas de totas las instrumentacions occitanas, de la votz d’opèra, del Bèl Cant, a la canta de l’estanquet, totes los estanquets.

Es clar que Rio Loco anoncia benlèu una reala politica per desvolopar l’occitan dins las escòlas e la musicalitat occitana dins las escòlas tolzanas ; quin compausitor modèrne europèu a pas sas raiças dins lo «folklore» del pòble, quitament un Mozart zo sabiá re-interpretar per ennauçar la prepausicion. Coma se far que las escòlas municipalas de musicas per totes e totas, an poscut oblidar pendent tantas annadas la musicalitat occitana ?

Rio Loco mercés per aquel futur plaser per las aurelhas tolzanas, e malgrat las restriccion dels budgectes. Donc, i a plan una demanda politica clara, que lo public respondèsse coma a Rodés, l’exemplara Estivada, o coma al Festenòc en Arièja, o Hestiv’Òc a Pau. La Fèsta d’Òc serà estada destrusida pel govèrn FN-and-Co de Besièrs.