Iacme, Tolosa e la glèisa catolica

Tèxte ancian de l'Evangèli segon Sant Marc, transcripcion del tèxte cristian occitan per Jean Duvernoy. Jean Duvernoy es un grand occitanista. Amerita una generalizacion de son trabalh, dins totas las escòlas d’Occitània.

En 1229, es lo Papa de Roma qu'a interdich lo Libre dins la lenga del pòble d'aiçí, per poder directament legir lo libre dich sant (per o dire elonhat del pòble, i a pas melhora semantica – o fan parier las autras religions) e donc aital ligar lo pòble e «la paraula de Dieu», sense l'ecclesià entremièg (Jaulièrs dels pòbles e del saber dinca a l’arribada dels Lumières) ; çò que pròva al mens que lo sistèma roman aviá cap d’interès de difusar un document que malgrat tot lo pòble podiá legir ; mantunes sègles aprèp, lo pòble occitan es illetrat dins sa pròpria lenga e dins totas las lengas que li son prepausadas pels novèls poders. Sabèm quin interès aquel ecclesià pòrta a la lenga occitana, uèi ; es pietadós quora comparèm ambe Corsega, Catalonha, o Euskadi.

Podèm apondre que l’occitan, e lo patrimòni, los interessa sobretot a l’Institut Catolic, per recebre subvencion europèa… a mendre còst politic eventual.

Lo tèxte aquel es alara essencial per aver aquel occitan modèrne que nos fauta, perqué ? Perqué d'aquel temps lo castig francés contra la lenga debutava sonque, e debutava ambe l'ajuda volontarista e fòrta de l'ecclesiastic roman, e se persegís uèi (ambe quasiment lo meteis vam), Estat e ecclesià roman associat malgrat lo sistèma dich "laïc" qu'es supausat elonhar la glèisa catolica de la pensada legala de l'Estat francés republican.

Jean Duvernoy a donat sul net lo tèxte en transcripcion sancièra.

http://jean.duvernoy.free.fr/text/pdf/cledat_marc.pdf p 45 66b

O escrivi perqué i a tantes occitanistas e catalanistas que me vòlon sonat Jaume !

E puèi aprèp i a tantes que sábon pas dire [dzAmmé], [tsAmmé], i [iAmmé] !!! E tantes que son aquí, en me dire j-a-c-m-È o j-a-c-m-É, aital vocalizar coma un castig per me dire que «fariái melhor de me dire ambe lo nom en francés», lo castig contunha ; aquò me far rire e plaça lo ridicul al nivèl que cal, francés, l’ignorança e la non volontat de far lo mendre esfòrç lingüistic (me dona aital un nivèl de capacitat de l’interlocutor, del Franchimandàs en fàcia).

Alara vaquí un document istoric, per ajudar a melhor dire.

L'Evangèli segon Sant Marc es estada tradusida del grèc ancian en bon occitan de Gasconha (modèrne), per Miquèu Grosclaude (protestant) e Gilabèrt Nariòo (catolic) [e sense cap de dobte los melhors traductors que se pòt trapar en Occitània, a-n aquel moment), la causa sembla oblidada dins las tèrras que l'occitan s'es oficializada (Aran) o dins las tèrras que camina l'oficialitat (Piemont) ; e çaquelà aquestas tèrras an fabricat instruments ecclesials en occitan (per amagar aquel trabalh modèrne bearnés benlèu?). Aquel document, la novèla traduccion, es disponible en bona edicion de Per Noste, a Ortès.

Aquel document es pas encara disponible dins las glèisas catolicas de tot Occitània, dins l'Institut Catolic de Tolosa... Vesèm tanben l’exilh de Bernadeta Sobirós a nevers coma lo camin del castig d’una locutriça en lenga occitana de Bigòrra, contra lo sistèma ecclesial que n’en voliá pas de sa lenga, mas que uèi vòl plan de las consequéncias dinerièras de la frasa «que soy era immaculado councepciou» ; l’industria del torisme ne vòl d’aiçò, sense pagar gaire per l’emplec qu’es estat fait de la lenga locala (aquò digun explica qu’es la mondializacion! o Francizacion de Bigòrra). Nimai dins lo temple protestant, vesèm gaire res arribar coma sistèma lingüistic de dignitat per l’occitan, malgrat qualques assages del costat de Narbona. E sabi pas encara s'es disponible dins lo temple protestant d'Ortès ? O dins las universitats de formacion de Genèbra ?

Aprèp aver escrich aquestas linhas, se pausa pus la question, perqué mantunes occitans vòlon pus dintrar dins una glèisa catolica, malgrat que fosquèsse en lenga occitana la messa, aquò amaga pas l’ipocrisia anciana e modèrna del sistèma catolic contra l’occitan. Es alara que nos podèm estonar que los peire protestants modèrnes aguèssen pas instituar un ceremonia especiala pels occitans que vòlon legir en public la Bíblia, dins la lenga dels aujòus, dins la lenga reprimida per Roma.

Aprèp aquestas linhas, nos podèm tanben questionar sobre la manièra que los integrismes novèls nos arríban ambe la bandièra francesa e lo còrs ensangnat, o en Tunísia ambe la democracia. Far saber çò qu’Occitània a suportat e supòrta podrà ajudar lo planèta a combatre los integrismes religioses ? Alem Surre-Garcia o sembla pensar.

Reflexion per un dimenge.