Origina de las lengas, portugués, francés e occitan

Quora lo "jornal nacional" es pas per Occitània (ligam qu'a servit d'aliqueta al bilhet d'anuèch) .... aquò sul pic recòrda que la normalizacion de la lenga portuguesa l'aportat politicament Jaume Ier de Portugal sul modèl de la lenga de l'Aquitània, lenga dita dels Trobadors (pels poètas de l'universitat francesa en Occitània), l'occitan èra jà modèrne entre 950/1050, primièra lenga pòstlatina normalizada. Ou en était le français ? Quina pietadosa vision francesa dins un programa de fRance CULture.

Aquò recòrda que una lenga es una volontat politica, aquela dels Duc-Rei d'Aquitània, e que la mormalizacion es estada demandada a la grada sorga de sapiença d'aquel temps (abans 950) l'abadiá de Lemòtges.

Los Trobadors ne faguèron una difusion practica, la decision del Duc-Rei ne faguèt una difusion politica per rason d'una organizacion escrita del país, dedins l'emplec de doás lengas, lo latin (plan conegut per sos escrits dins lo dreit de Roma) e la lenga vulgara qu'a transformat lo latin e qu'en Aquitània, lèu serà sonat Lemosin o Gascon per donar l'ensemble de la lenga pòstlatina creada per un pòble entre Alps e Pirenèus.

Lo dreit escrit èra en lenga latina en Aquitània, e en lenga lemosina o gascona (occitan es lo nom generat per una volontat de non pas valorizar sonque un dialecte de l'ensemble) ; "lenga d'Òc" es per far de poësia... a son utilitat per las letras occitanas.

Mas gràcia al rei de Portugal, e la normalizacion copiada, un occitan aurà pauc de mal de legir lo portugés de Brasil, e d'endacòm mai. La dubertura lingüistica a un camin clar aquí ; un camin que fòrças « intellectuels » franceses an de mal d'entendre, car coma l'indica Claude Duneton dins « Parler Croquant » la normalizacion del francés (passar de Rohan o Orlhenx a Rouen o Orléans) enbarra la lenga dels Francs dins quicòm pro elonhat de la protolenga franca que se vòl lo protofrancés, coma l'indica un programa de fRance CULture ièr ; es pietadós de pensar que la sapiença francesa es talament mediòcra.

Dins la serada un cercaire de Gasconha me mandava la manièra que lo dreit ducal d'Aquitània èra aplicat dinca la centralizacion de la fabricacion de la lei en fRança, dinca 1792. Serà l'objecte de bilhets dins lo mes qu'arriba : ne soi condamnat mas serà amb plaser, grand plaser de demostrar que lo Parlament d'Aquitània fabricava un dreit plan abans lo Parlament de Londres, o de Barcelona.

Occitània, e Aquitània tot parier, serà la sorga del dreit practic modèrne aquel que lo poder dictatorial francés nos nega a la conquèsta de 1453 per Aquitània. Un dreit escrit que meritava votacion per aver acceptacion de las populacions e que los jurats n'èran la clau dins totas las comunas del Ducat d'Aquitània dempuèi quasiment 950 !  

E efectivament la lenga d'Aquitània, de sorga clara e latina, n'èra la clau, plan abans l'idèa d'etnisme que poirrís la vida politica al XXIen sègle. Aquitània èra un país de dreit escrit dins doás lengas, doás lengas, tot levat lo modèl dels dictators-reis francs a París.

E d'unes pensa qu'aquel article es istoric, mas lo bilhet en seguida es utila per desmostrar lo contrari, es pro plan d'actualitat. 

Remplaçar espanhòl per francés dins lo ligam que podètz legir sul pic.

 Lo plurilingüisme es lo modèl d'Aquitània, destrusit per fRança (1453/70 e al delai dincanuèch), tanplan coma lo modèl catalan l'Espanha o vòl destrusir, l'afar de l'atemptat de Barcelona o pròva (bilhet precedent).

Roger Gaston, la clau, obrièr dels ATP Marmanda

Lo movement occitan es pastat e bastit dempuèi las annadas 1960 per personatge important de tot escantilh, Roger Gaston es d'aqueles personatges que faguèron un occitanisme associatiu a desfaut d'aver una politica lingüistica fòrta ; aquela politica es encara esperada pel sègle XXIen !

Donc es ambe un grand plaser que vos doni aquí, gràcia a Joan Pau Cap de Coma lo tecnician-militant, una entrevista d'el, Roger Gaston, al moment de l'inauguracion de « L'Ostau » de Marmanda ; n'avèm jà parlat.

Sortit d'una familha de Samatan en Gasconha al sud de Tolosa, es devengut regent aprèp la marina francesa, a Samasan en Gasconha del nòrd prèp de Marmanda ; es ailà al despart de l'escòla que bastirà una associacion los ATP de Marmanda qu'es la reala clau de promocion de la dança, musica e lenga occitana dins lo parçan.  En abséncia de politica culturala e lingüistica de las autoritats francesa dempuèi l'espelida d'una necessitat politica en Occitània dins las annadas 1950, Roger Gaston es una d'aqueles capolièrs, clau de l'occitanisme del sègle XXen, non pas en teoria, mas sul terrenh.

Es evident que lo trabalh que el a volgut, es devengut possible per una decision collectiva, collectiu que debuta dins la familha Gaston ; a l'inauguracion la seuna femna es estada sempre presa en exemple per la volontat qu'a agut coma son òme, per bastir lo reviscòl d'una civilizacion rurala e populara que lo meanstream parisenc voliá destrusir. aquel meanstream que lo sistèma amaga darrièr los eslògan Liberté, Égalité, Fraternité que fan la destrussion d'Occitània, e que son escrit a cada fronton d'escòla d'Estat. E çaquelà dedins aquel tipe de bastiment republican Roger Gaston (e son collectiu) aurà bastit una salvacion d'una civilizacion occitana en OGasconha ; avèm la paradòxa occitana.

L'entrevista es bastida corteta, mas dona una idèa de trabalh per un cercaire sul tèma : personalitat de las annadas 70 qu'an bastit l'occitanisme de la fin del sègle XXen, contra totes los vents assimilators franceses e dedins lo sistèma imposat per una autoritat politica francesa. 

Los Atalhièrs de la Tradicion Populara son aital una clau que desliura una populacion qu'an comprès lo problèma de la pèrda de sapiença collectiva e planetària que fasiá l'assimilacionisme francés. Es donc un collectiu, aquí tanben, ambe un capolièr de granda fòrça e una familha, qu'a poscut afrontar la destruccion francesa en Occitània.

L'entrevista es donc un pauc aquela paraula collectiva, es adonc de las listas de las entrevistas que son necitas sus aquel blòg, non pas per nostalgia, mas per ensenhar un futur que cap diplòma, ni sistèma politic, assegura la transmission.

Roger Gaston prepara un libre de sa vida, en doás lengas ; serà un libre essencial, per sa vida mas per entendre lo camin de mantunes occitanistas de las annadas 1970/80/90 en Occitània.

Marmanda e "L'Ostau" occitan

Fau dire las causas, aquel bilhet es per felicitar una accion politica, aquela del cònsol màger de Marmanda : lo Sénher Daniel Benquet, arriba al poder recentament, e a Marmanda decidís de bastir una politica per la promocion de la lenga occitana ; favorizar la creacion d'escòlas en lenga occitana dedins lo sistèma escolar francés, puèi lançar l'idèa d'un «ostau» patrimonial e dinamic per la cultura occitana que junt ambe la lenga es a man de partir dels ments gascons de Marmanda al cambiament de sègle.

Tanben lo cònsol trapar aital un biais politic de respectar lo trabalh de 40 ans dels « ATP de Marmanda » per la promocion de la lenga occitana e dels biaises de fabricar una cultura particulara dins aquel parçan de Gasconha.

 La vila de Marmanda es 19000 abitants, es una primièra en Occitània ; es lo primièr còp que per la volontat reala e prigonda del cònsol, se bastís un utís public per la promocion de la cultura occitana que mescla museologia, patrimòni, dinamica associativa, e una administracion comunala totalament implicada dins la decision del cònsol recentament elegit ; fau notar l'exemplar, DOS ANS per aver aquel ostal, « L'Ostau », una aisina, un utís, dins la vila medievala, per melhorar la promocion toristica, per ajudar las escòlas de saber melhor l'istòria del país de Marmanda, e luòc de transmission dels sabers (per tot public, e per la ciutadanetat de Tolosa) ; lo bastiment es de gestion comunala, l'associacion ATP i dona l'expertisa amassada al fial de las annadas.

Per Occitània es un eveniment grand. Sembla çaquelà que lo cònsol n'aviá pas consciéncia abans los escambis qu'avèm poscut aver sul tèma.

O vesèm pas sobre las fòtos, mas dins la carrièra, i a una granda bandièra bretona... Marmanda es estada lo receptable de la migracion bretona, un temps far. Marmanda tèrra d'arcuelh damora occitana e la transmisison es ORGANIZADA coma una politica oficiala. Es degut çaquelà a una fòrta volontat politica.

Fau alara remarcar la multiplicitat de las bandièras lengadocianas, e una granda bandièra bretona ; lo modèl es diferent, mas lo modèl se dona en responsas.

Sus aquel blòg dins mantunes jornadas traparètz las entrevistas faitas aquel jorn, en vídeo e disponiblas per totes.

Fau notar que Tolosa, 495.000 habitants e un cònsol-adjunt encarga de l'occitan, a pas poscut transformar la preson de Sant Miquèu sus aquel modèl ; es una operacion tolzana mancada, que Marmanda capita de far ! Es donc plan un sistèma bonapartista -sense qu'el- que podrà ajudar dins lo sistèma francés actual, la cultura occitana d'èstre transmetuda (lo cònsol Benqué a Marmanda n'a una granda consciéncia), e benlèu qu'una lei votada a la lèsta abans las eleccions (coma sempre) serà gaire sufisent per capitar çò que Marmanda acabar d'inaugurar, pas simplament divendres passat, mas sul long tèrmi, los 40 ans dels ATP de Marmanda faguèron.

Lo president dels ATP Marmanda es originari de Samatan, en Gasconha tanben, mas es estat regent a Samasan en Gasconha tanben e sul meteis bòrd de Garona ! Li devèm la dinamica de l'associacion e las capitadas d'aquela associacions per la promocion de la dança e la musica occitana, puèi tanben dels corses d'occitan pel grand public (que son en dangièr de desaparéisser vist la fauta de sostens clars del Conselh Regional de la Novèla Aquitània sul tèma).

Fau notar aquela volontat politica es impossibla sense lo dinamisme d'un gropeton de ciutadans (e las familhas) e de l'administracion comunala (lo cònsol primièr governador), o explica Daniel Benquet. La causa foguèt remembrada dins totes los discorses ; la volontat es granda a Marmanda dempuèi que lo secretari general còrse (vaquí 30 ans) gausava plaçar lo panèu en occitan a l'entrada de la vila, la primièra dins l'Aquitània.

Anuèch Marmanda a un utís pedagogic per desvolopar la coneisséncia dels sabers occitans, e un president dels ATP Marmanda, ancian regent e sa femna, per portar un contengut adaptat a la ciutadanetat de Marmanda ; los objectes del musèu (dinamic per la transmission) es un trabalh d'una autra familha de Marmanda, una femna (e son «òme patient» nos diguèron), que arribada de París, un retorn al país, decidís d'accumular objectes del patrimòni occitan al XXen sègle.

A l'entrada de la primièra aula de presentacion de las capacitats futuras de « L'Ostau», una femna en vestit tradicional, es tolzana ; es un messatge per Jean-Luc Moudenc, cònsol de Tolosa ? E un messatge tanben per Occitània e sas capitalas, Marmanda es modelica !

Masturbacions d'Aquitània per oblidar l'occitan

Lo títol sancièr es "Masturbacions d'Aquitània per oblidar l'occitan e que lo poder es pas de bastir una politica economica a Bordèu-Aglomeracion"

Sabèm que los caps de gabinet son causas importantas dins la decision politic, en Occitanie coma en Nouvelle Aquitaine. L'amatorisme es benlèu la classificacion principala que podèm donar an aquel tipe de personal, que fan realament la politica que los elegits nos fan teatre per vendre a la populacion... ignoranta tanben, e que aurà de mal de mesurar las incompeténcias ; lo bilhet aquel donarà unas pistas per saber ont son las incompeténcias en Aquitània Novèla.

Quand Alain Rousset s'interessa al nom de la region vesina es perqué se nomma "Occitanie", li podèm aital rendre gràcia de veire qu'es un nom popular tanben a Bordèu ; mas popular vòl pas dire que la lenga occitana fosquèsse respectada. Aital la revista del Conselh Regional, en causir segurament un cargat de la com de la region endeutada Peitièu-Charenta, l'occitan es donc oblidat, e lo parlanjhe tanben, e lo basoc tanben (aquò far long non ?) ; o benlèu que lo cargat de mission es pas pron eficaç per escriure tres linhas per la revista en occitan de Bordèu ? Es que sas maletas de letras l'an pas ajudar per saber escriure l'occitan ? 

Ai donc un fum de questions aprèp aver legit la remarca politicament incorrecta del Alain Abadie d'Artics, ciutadan del monde que pensa en Bearn (Occitània granda) ; me sembla pron interessant d'aver un esperit critic (esperit normalament istoric en Aquitània, non ? An oblidat Montaigne, Montanha, Montesquieu, La Boéçia ?) : 

 

 

Dins la masturbacion intellectuala que fan a  Bordèu, al nivèl administrativo-politic, i a lo costat Les Républicains en campagne tanben, primaire-s (quin nom plan causit!); avèm totes/as agut un discors plan fitat d'en Alain Juppé a prepaus de l'occitan, difusat sul net en debuta de primaire a Bordèu, mas concretament dins l'accion de l'aglomeracion, l'occitan es absent (fau pensar parier las meteissas estupiditats politicas que na Carole Delga sortiguèt a prepaus del bilingüisme dins los licèu ? bilhet en seguida) ; mas Les Républicains son monde serioses, vos diràn, fièrs de commemorar los ancians, donc que fan de politicas economicas e l'occitan es la talvera o lo revelator de l'ignorança politica ?  Dins lo personal politic de Bordèu i a aquel que se masturba las aisinas a Castorama, un deputat europèu del MoDem (ara demissionat del MoDem), per saber segurament se los sex-toys devon aver un taulet long dins aquela botiga de bricolatge (politic segurament, o simplament una activitat remuneratriça per la sortida del Parlament Europèu ?); car en matièra de bricolatge Les Républicains serioses son a la punt de l'expleitacion de tot ; La Dona Virginie Calmels, conselhièra d'aglomeracion e del Conselh Regional novèl (e que dèu saber coma se fan las politicas economicas, pauc en regions !); sembla fòrta sul subjecte, recuperar tot çò que passa per aver de son, son de mèdias; per exemple una entrepresa que dubrís un establiment a Bordèu per lo recuperar dins lo discors politic e assegurar sense rire « es nòstra politica economica » ; vertat Thalés a barrat 2000 emplecs a Tolosa, e ne dubrís 200 a Merinhac ... quina politica masturbatòria ! Son estats a Castorama la cercar Les Républicains ?

Cansat de repapiar alprèp del personal politic

Encara un còp
Un cònsol d'Occitània me demanda d'agradar a la seuna pagina FB pel vilatge e encara un còp aquel elegit a oblidat d'i botar l'occitan. Es que me podètz indicar lo còst d'aquela oblidança ? Pau Froment se vira dins sa tomba ? Qué politicament còsta d'emplegar l'occitan alara que l'escòla de Pena d'Agenés l'ensenha ? Alara qu'es la lenga istorica e majoritària de la populacion ? (mas pas pro visibla). Alara que quora la comunautat de comuna installa los novèls panèus dels endreits de la comuna, cap trabalh es estat fait per ORTOGRAFIAR la toponimia correcta ?

 Aquò cansa d'èstre forçat d'informar per l'emplec de l'occitan, lenga de totes/as.

Aquò cansa quand lo ciutadan (que paga los impòsts e que el pensa a totes/as los ciutadans), es forçat d'explicar que l'emplec de l'occitan còsta res ! còsta res a la collectivitat, levat quand es pensat aprèp una decision politica e l'acte d'aplicacion.

Escriu aiçò aquò cansa !

E a Pena d'Agenés (comuna de color politica dita de dreita) i a una escòla per ajudar, alara dins los autres endreits ... i a sempre un occitanista per FAR CAGAR los elegits o las elegidas. E me caldrà pas dire que la signaletica occitana còsta quand lo Conselh General (d'esquèrra) plaça panèus dobles per indicar informacion toristica en oblidar l'occitan tanben (bilhet precedent sus aquel blòg).

E çaquelà, gaire luènh del País de Sèrras (en Aquitània), de la val d'Òlt (futura region Occitània), i a monde qu'an comprès que la signaletica occitana es possibla : 

 

Mas cal pas oblidar que l'ortografia occitana es una nòrma del latin vulgar e que la causidaortografica francesa per la toponimia es una error politica, es coma vóler escriure lo francés ambe las règlas anglesas.

Tota la politica per la visibilitat de l'occitan dèu èstre comprès coma un retorn a l'ortografia istorica, pensada entre 950 e 1050, per una decision politica del Parlament d'Aquitània, e aplicada pel Duc d'Aquitània ; aquela politica lingüistica es estada destrusida per l'edicte de Villers-Cotterêt, en 1470, es de dire mantunas annadas aprèp los primièrs chaples (massacres europèu e politics, netejaments francs) dels mercenaris franceses en País de Bordèu, dins las zònas qu'anuèch se díson Gabaye, dels Gabages (dins l'Èst de Gironda actuala, a las pòrtas de Peirigòrd-Sud en val de Dordonha).

A Pena d'Agenés se remembra Aleonòr d'Aquitània (una plaça), pauc que lo dreit de caça es un dreit del Ducat d'Aquitània, perdut en 1470 ! e que lo poder jacobin e dictatorial reial a tornat en moment de la dita Révolution française.

Aquitània tèrra d'administracion cerca un novèl nom

Aquitània, tèrra d'administracion francesa, de delegacion del poder centralista francés, se cerca un nom novèl.

Es per aquesta rason que los Lemosins an sortit vaquí mantunes jorns aquela mapa lingüistica : 

Mas alara perqué la campanha lemosin es pas estada amanada per totes los autres actors associatius de la region administrativa anciana Aquitaine ?

Car quora l'elegida en carga del nom de la novèla region, encargada per Alain Rousset, ne parla jamai quand s'exprima dins los mèdias parisencs ? Los documents occitans li son jamai arribats ?

O clar, la cargada d'Alain Rousset vòl pas entendre parlar d'Occitània ? Mas alavètz es çaquelà oblidar un a granda cultura de la region novèla, non ?

Es clar qu'en Alain Rousset pensa aquel subjecte coma pauc important (pel moment li cal pagar lo deute de na Ségolène Royal dins l'ancian Peitavin-Santongés), çò qu'es vertat ; la realitat politica es que la reforma es una reformeta, e que lo cambiament de nom es simplament de crum per amagar lo voide dedins la novèla reforma jacobina.
(Sul tèma podètz legir lo comunicat de l'Assemblèa Nacionala Occitana, paregut sus FB, abans ièr)

Es tanben clar que la reformeta es una reformeta jacobina, per tot provar que París Jacobina governa encara en regions occitanas, sèm sempre dins aquela situacion de 1732 :

E vist que la sotmission al mercat, MERCAT, mercat-Estat-nacion francés es la règla dedins l'Estat, aital a Perpinyà, son per èstre SDF quitament qu'an pauc de chança d'èstre, els los oligarcs de Perpinyà, los sense-domicili-fixes de la societat de la sotmission al jacobinisme.

Lo agent del mercat-Estat-nacion son pro francés, sense cap de dobte e son d'accòrd per simbiòsi ambe lo jacobinisme a suportar un nom de mèrda. Me remembri encara al «Midi-Pyrénéens et Midi-Pyrénéenes» que debutava totes los discors d'un Martin Malvy, semblava subrerealista, un accion d'art comtemporanèu ! Ieu arribat d'Aquitània a Tolosa (12 ans jà), que, ailà lo nom «de l'oblit istoric» segon Charles De Gaule, lo nom èra çaquelà plan dintrat dins l'èime dels ciutadans de la vièlha region administrativa occitano-basca.

Per vos dire que lo subjecte impòrta gaire, es de veire dins ENBATA, qu'i a jamai agut una linha sul subjecte, vist que, en Iparralde, an pas mestièr, coma pels partits catalans de Perpinyà, mestièr de trobar un subjecte estupid per Èstre politicament (en Iparralde o en Catalonha del nòrd) ; en Iparralde, pays-basque français, lo subjecte d'actualitat es lo regropament de las collectivitats, segon la lei francesa, e l'ajuda l'an trobat tanben a Bordèu, als Conselh Regional de Bordèu. Aprèp mantunas manifestacion per aver un estatut administratiu francés que respectèsse Le Pays Basque de l'Estat francés.

Lo subjecte del nom de la region de Bordèu, Peitièu e Baiona es gaire dins las paginas de Sud-Ouest. I a gaire d epolemica sul tèma, car la ciutadanetat s'en trufa.

L'enjòc de Tolosa-Perpinyà-Montpelhièr sembla d'una autra mesura, vist que en abrial 2015 jà a Tolosa, puèi en setembre 2015 per las CRCI lo subjecte es arribat ... En Aquitània, lo nom de la region es pas subjecte polemic, se farà naturalement, e lo poder entreprenarial farà ambe, sense polemica ! benlèu que los Franc-Maçons de las entrepresas d'Aquitània son mai democratas que los Franc-Maçons de la futura region Occitanie ?

Mon problèma : las misericòrdias francesas

Dempuèi sègles, fòrça, l'Estat francés, reial o republican, veire napoleonic, s'es installat sus un trauc carnissièr, qu'a bastit son expansion regionalista parisenca sobre la sang dels pòbles de totas las religions, en castigar per rasons religiosas o pas, e dins cap mesura politica i aguèt repentida dels actes de chaples dels «bons cristians» o catars en Occitània, per exemple ; anuèch son d'extremistas musulmans que fan chaples en Africa, en Asia, o quitament en Mar Miègterranèa en daissar traversar las populacions cristianas castigadas sus tèrras devengudas 100% musulmanas (o supausadas coma talas) e interditas d'avion per venir sus lo nòstre continent, interdit per rason de politica migratòria per l'Union Europèa, e d'incompeténcias europèas, l'Union dels Estats Europèus a fabricat una entitat politica qu'es suceptibla d'èstre cristiana basicament. 

E avèm lo dòl que nos arriba dels descendents de l'imperialisme francés, brilhents representants en Occitània, son ultra-catolics o pas brica, e son pas o pro-ultra-extremistas afidats al Vatican de cada 7 sègles qu'an pas jamai recebut un sul castig internacional al contrari.

 

Lo crimi contra l'umanitat, es matat un catar devath lo pretèxte que sap directament legir la Bíblia dins sa lenga, e volgut pregar paure, volgut per aver lo libre directament en mans, e aquel «bon cristian» es nascut en territòris que cal annexar al reialmet dels fRancs. 

Anuèch a Lahòra unes extremistas musulmans an matat dins un pargue ciutadans del Paquistan (cristian e musulmans, la proporcion es pas clara) qu'amerita un piulet, pichoneton comunicat per #twitter ; ma reaccion es quasiment similara a totas las reaccions qu'ai de donar per l'ideologia francesa que mena Occitània, e que la desclassa dempuèi sègles :

Joan Tarís es conselhièr regional d'Aquitània, segurament pro simpatic, gente e democrata, color politica simpatica de la dreita nacionalista francesa, pas extremista, mas çaquelà cada vagada que cal, la bandièra francesa e lo seu nacionalisme son plan d'aquel regionalisme d'expansion parisenca, e de color blava.

Alara quora los Franceses daissaràn d'èstre compassions, compatiments, còrdolors, miseracions, commiseracions, misericòrdias al modèl catolic o vaticanesc, pietats al modèl de Lorda, planhenças, commocions, sonque compassions, mas qu'aplicarà a els çò que lo politic umanista se dèu aplicar a d'autres pòbles e pauc impòrta la religion, quand ?

La Bíblia en lenga occitana es estada salvada, car enregistrada dins una bibliotèca que li a estauviat d'èstre cremada per integristas catolics francs, puèi oblidada ; escrita al entorn del sègle XIen, la Bíblia aquela es legibla per tot locutor modèrne de l'occitan ensenhar, pauc mas ensenhat ; mas cal anar a Lyon per la veire, car sa re-edicion es pas encara finançada per la misèria catolica de Lyon, s'espèra un repentiment catolic, e perqué pas sa re-edicion per aver accès a un document en lenga dita vernaculària, fins a Vacitan II interdit d'edicion. La re-edicion trigosa, e donc lo castig contra los «bons cristians» contunha dins la catolica e integrista fRança, republicana o pas.