arcuèlh

dimecres, d’agost 31, 2011

Andorra, Catalunya, España … Mercè 2011 listeja modèrne

Andorra Catalunya  España Mercè fabrica sa corsa independentista

E coma per astre los amics d’Alan Juppé, lo modèl d’Alain Juppé, lo PP protesta en companhiá dels amics de Chevènement o del Front de Gauche de Mélenchon, Ciutadanos.

ARA.cat l’a remarcat aviat.

E entendi jà los republicanistas franceses, los amics e las amigas sense zo saber de las tèsi del franquisme, del netejament lingüistic al modèl francés : «les Catalans exagèrent», e aquel grope nacionalista francés es capables de lor mandar l’armada, serà republicana, se ne cal pas mainar, es pas dangierosa !

Vesèm ont son los democratas. Es de mai en mai clar, las iniciativas d’aqueste escantilh fabrícan la clartat politica aisidament.

Anavi oblidar : los Occitans e las Occitanas son convidats/adas a la corsa del MERCÈ 2011, Barcelona ; e mai i aurà d’Occitans e d’Occitanas valent(a)s, segur que faràn un esfòrç per listar melhor Occitània… Parier per Còrses, Bascos-Euscaras, Bretons, Alsacians, Galicians, Asturians, Reto-Romanches, Savosians, Eslavòns, Samis,  Aragoneses, Neerlandeses de Flandras, Galleses, Escosseses, Scòts, Berbèrs o Amazighs,  etc.

La frasa occitana de La Dépêche du Midi

Aquel estiu, La Dépêche du Midi prepausava una frasa en occitan dins lo quasèrn d’estiu, cada jorn o quasiment. Es una novèla prepausicion per la preséncia publica de l’occitan, prepausicion que la cal felicitar. Aprèp, per un redactor qu’i coneis pas grand’causa sobre l’occitan, es segur un pauc complicat, mas es tanben un biais de s’adaptar al public. Podrèm çaquelà notar la fauta de pedagogia, la traduccion es pas sufisenta, resoludament que non.

Image Image (2) Image (3) Image (4)

Un redactor frnacés aurà sistematicament problèma ambe lo biais francés d’aver normalizar la lenga de l’empèri republican, e donc comprendrà pas perqué l’occitan s’escriu aital, el qu’es conservador per rapòrt al latin e qu’es estat normalizat primièr en Euròpa coma lenga vulgara latina.

La causida occitana de la debuta es plan un NH, per designar lo son GN dels Franceses. De mai i a pas digun que sap que “Langue d’Oïl” designa lo francés, e que lo O del mot es un [u] classic occitan, del latin vulgar parlat aquí. O podèm confirmar als Franceses ambe la vila de Rouen, qu’abans la normalizacion francesa, sègle XIVen, s’escriviá Rohan. Puèi per clavar un Francés sap segurament pas qu’abans la nòrma francesa Orléans, s’escriviá Orlhenx, aquí avèm lo O, [u], lo LH classic, e la X dicha pirinenca o catalana e basca, benlèu una resulta de la vida lingüistica del temps de l’ancian ducat o principautat d’Aquitània que pujava dinca Orlhenx.

Podèm aital verificar que l’occitan es una lenga classica latina, quitament dins sa normalizacion. La grafia francesa imposada aquí en Occitània, destrusís l’istòria de la lenga occitana (lenga qu’a portat mantunes noms generics al fial dels sègles, e pas sonque “langue d’Oc” coma indicat per l’administracion francesa uèi ; quí gausa dins l’administracion francesa explicar que «je parle la langue d’Oïl moderne correctement», quí ?).

Per ortografia l’occitan es clar que de cal BOLEGAR ! E segur que se l’internauta de La Dépêche du Midi se bolega, li farèm un POTON, un poton de Tolosa, que fosquèsse FEMNA o mascle. BON DIU ! diràn los mai rufes dels redactors, mas zo cal plan dire siam gente en Occitània, siam per l’amor cortés.

O = [u], lo son l’avèm ambe lo mot “Langue d’Oïl” … Oui es la grafia modèrna per Òïl, que díson uèi.

A final es atona en occitan, se pòt prononciar A, OE, E, mas l’important es pas la finala e sa prononciacion (tantes diaclectes e parlar an causit l’un o l’autra de las finalas fonicas), es primièr l’accent tònic sul E de fEmna.

E = É en occitan, coma dins totas las lengas normalas vengudas del latin. Es pas la règla francesa, oposada aital a totas las lengas vulgaras vengudas del latin. Cal servar la letra sense accent, car l’accent en occitan a un ròtle diferenciat del francés, e al meteis temps a tanben lo meteis ròtle a mantunas pausicions dins mantunes mots, veire lo mot presÉncia (es aital un accent tònic, coma en espanhòl o italian).

IU es una diftonga coma totas las lengas europèas normalas, es pas [I-OU], es [IU] dins un sol fonèma.

Lo V es un B bais, es grafiat V per rason etimologica latina; es lo conservatisme de la grafia occitana, l’avèm per rason de son istòria, bravament mai longa que l’existéncia de la lenga francesa.

Çò que femna vòl, Diu o vòl – per donar una idèa del ròtle de la femna dins los fogals occitans ; a costat fòrça a l’emplec normal de l’occitan, mas es aital avèm çò qu’ameritèm.

Una grafia es una causida, l’occitan a mestièr d’un ròtle politic per establir uèi la coëréncia modèrne de l’occitan : i a un trabalh que se fabrica actualament per la APÒRLÒC, mas caldrà esperar un pauc, perqué los mejans politics i son pas encara, per anar mai aviat e per respondre a la demanda de faiçon dinamica e volontària.

L’ortografia fabrica pas l’occitan, son pas illuminats o saberuts que l’an inventat, i a un istoric d’aiçò, mai de 800 annadas de règlas, l’ortografia occitana classica es l’istòria de la lenga, e jà escriure la lenga d’un biais francés es jà avalir la conquèsta e la destruccion lingüistica francesa, la mòrt de l’occitan.

Mercés a La Dépêche du Midi de ne parlar, ajudarà lo public de melhor entendre que cal saber l’escrich occitan per la dignitat de la lenga manténer.

Eva Joly convida Occitània al debat

Avèm agut aquí meteis lo punt de vista de mantunes jornals sobre l’intervencion d’Eva Joly a Moans Sartós, e mantunes bilhets, un pauc provincialista del men punt de vista ; encara un autre ? Bè ÒC ! Puèi arriba una redaccion tolzana, Toulouse7 esclarís lo debat :

Eva Joly sobre Toulouse7 280811

Eva Joly "veut créer" ... Me sembla qu'existís jà, sufís d'o desvolopar. Sufís d'una volontat de las autoritats de la decentralizacion per zo bastir sobre las basas de las Euroregions. Es donc una prepausicion rasonabla e una linha digna e pron politica. Es un element del programa dels ecologistas que París li agrada gaire, l’avèm vist recentament. Es de dire que donar de contengut –ges simbolic- a las Euroregions es crear una Euroregion que fosquèsse occitana, entre Piemont e Principat de Catalonha, País Valencià e Balears...

Nos podèm atristar que la linha aquela del programa fosquèsse pas una linha naturala de totes los candidats e de totas las candidatas de la decentralizacion o dels elegits occitans e de las elegidas de la decentralizacion.

Es de se pausar la question justament : es que cal una presidenta ecologista a París per arribar de far quicòm al país occitan ?

Aquí podèm clarament explicar la diferéncia entre decentralizacion e autonomia. Se i aviá d’esperits politics autonòmes dins lo sistèma d ela decentralizacion podriam aver aquel espaci Eva Joly qu’es Occitània en Euròpa, jà. La decentralizacion fabrica còpia de la pensada politica al país nòstre. Es donc pas satisfasent. l’autonomia de la pensada politica nòstra es benlèu un plan novèl per aver personal politic digne per Occitània. Eva Joly lança vertadierament lo debat al pus naut, al pus naut del contengut politic. E la dreita politica franchimanda l’a plan comprès, dins las seunas criticas se vei que lo projecte amenaça lor nacional-expansionisme parisenc, es de dire que los Occitans e las Occitanas contunhèsse de trabalhar e pagar per engraissar l’entrepresa parisenca e las multinacionalas a quí se dona un mercat a la dimension que vòlon (Occitània assimilada, una projecte economic d’assimilacion e que farà sempre pagar los Occitans e las Occitanas sense aver RES al retorn).

Se crearà un projecte a la dimension tolzana, provençala, lengadociana, gascona, bearnesa, lemosina, auvernhata e catalana, la dimension es europèa tanplan, Eva Joly lo vòl portar al nivèl de la campanha electorala parisenca, me sembla una granda idèa, una granda prepausicion que cal pas laissar tombar, idèa que la dreita en Occitània fariá melhor de sosténer l’iniciativa (a Besièrs, Agen, Montalban, Perpinyà, Tolosa, Baiona, Bordèu, Marselha, Niça), basta de se replegar sobre París e sas “elitas” actualas, basta de trapar alibi parisenc o nacionalista per zo non far.

Es çaquelà un projecte popular, coma l’a poscut veire Ségolène Royal a Rodés, o Jean-Michel B a Pau… Eva Joly a pas mestièr de sortida mediatica locala per assegurar una linha sobre Occitània.

Eva Joly Le Monde 280811

Avèm la dreita en Occitània autanplan estupida per ségre aquel punt de vista centralista parisenc ?

Avèm tanben un jornal parisenc, Le Monde que sembla pas aver comprès grand’causa…

Es vertat que la dreita a segurament mai de problèma, problèma de projecte politic, aquel de saber ont cal pausar las maletas de las finanças privadas de l’UMP, gaitatz sul meteis site de Toulouse7 :

Politica Toulouse7

Per La Dépêche, jornal localizat al midi, ai res vist passar, levat que La Dépêche du Midi restablís lo balanç de presentacion dels candidats primaristas en valorizar lo seu candidat dins las dichas ‘primaires’ del Parti Socialiste, Jean-Michel B. ; dins l’afar socialista e dels autres partits s’espèra clarament una prepausicion per Occitània, e sa dignitat europèa, sufís pas d’aver un eurodeputat coma pòrta-paraula per aver una pichonèla linha per Occitània (i a res evidentament ambe aquel!), la seuna europeaneïtat, basta la medalha folclorica de ‘Occitanie’ donada a Carcassona, sí aquò del teatre politic sábon prepausar.

Eva Joly es donc un camin que d’autres candidats prendràn ? Ai un dobte.

-°-

Abans las futuras manifestacions per las lengas de fRANÇA en 2012… podèm jà èstre solidaris ambé las volontats de la Kabilia.

kabilia Mak Manifestacion

Podèm tanben notar la fòrta volontat, per multiplicar las manifestaicons.

dimarts, d’agost 30, 2011

RTBF : The Voice Belgique

Es lo nom d’un programa de la RTBF. Los primièrs per demandar l’emplec de l’anglés (los francofonistas demándan lo francés a Brussèllas), «per èstre internacional», son los Franchimands, quitament en Belgica.

Es polida la gojata, non ? Parla anglés ! N’es contenta.

The Voice Belgique 2

Se cal questionar un pauc … perqué ? Es una mèna de pensada que la lenga del mai fòrt economic (o supausadament aital) seriá la lenga d’emplegar primièr ?

Lo concepte de la lenga del rei, l’avèm viscut en 1470, quora lo rei voliá pus ni del latin, ni del gascon per Aquitània. Lo concepte èra la lenga del poder dèu èstre la lenga per totes/as, e la novèla borgesiá aviá qu’a plegar esquina e a apréner del rei e de sa genta cor. La republica a pas res cambiat ambe Ernest Renan e Maurici Barrès, al contrari, an trapat instruments mai violents per l’imposar.

L’avèm agut aquel discors pel mètro en occitan : responsa dels Franchimandejats, cal emplegar l’anglés ! Ièu m’èri demandat coma tradusir las estacions de nom occitan en anglés, per èstre segur que la populacion s’enganèsse pas ? Los franchimandejats an acceptat l’introduccion unica del francés pertot en Occitània, e ara son prestes per imposar la lenga d’un novèl poder, la finança de Londres … Serà la bona lenga ? Perqué pas lo chinés mandarin o lo rus ? Perqué pas lo brasilièr o portugués del Brasil ?

Alara perqué emplegar la lenga francesa ? Perqué nos far creire que la ciutadanetat passarà per la sola lenga francesa o passarà pas ? Una responsa podrà èstre : per avalir las conquèstas lingüisticas nacionalistas francesas, parisencas ? Las conquèstas francesas sobre las lengas mesprezadas son tèrras de conquèsta politica, d’uniformitat, d’unicitat, de pregària republicana unica, per pensar coma els, per legir las leis coma els/elas, per anar en justícia francesa coma els/elas, per far la guèrra per las “frontières naturelles” coma els, per engolir las estupiditats istoricas e diplomaticas en francés coma els/elas, etc … e Els vòlon ara cambiar de lenga ! Son a nos pausar sobre una barca (la medusa), e son els que la van far càder lo contengut a l’aiga al mièg d’una supausada tempèsta, car son els que nos fan creire que la francofonia es amenaçada, son los meteisses qu’o fan. Podèm longtemps far fisença a-n aqueles nacional-expansionistas ?

Podèm far encara fisença als Franceses per salvar la diversitat lingüistica mondiala ? – NON. Alara es urgent de salvar l’occitan.

L’ignorança francesa se fabrica sobre l’esquina occitana

Dins las annadas d’arribada de la television en Occitània, sonque los productors d’esquèrra, veire un productor comunista, an gausat escriure e produsir quicòm sobre Occitània, lo catarisme èra lo sol subjecte qu’interessava (perqué sonque aquel ?). Las consequéncias se faguèron lèu veire (libre sul catarisme fan florès, mas an pas despertat una consciéncia nacionala occitana)… E sul pic, sobre mantunes arbres d’Occitània, i a agut quasiment un soblèvament popular sul tèma : nos an pas dich la nòstra istòria, son mentidèrs, es un acte politic d’expansionisme nacional francés.

La leiçon del poder mediatic es estada sul pic, èra pus question de produsir filmes sul tèma ; aital Frederic Mistral èra oblidat dins las annadas 1990 per un programa de France 2 sul tèma dels “prèmi Nobel francés”.  E alara l’INA dinca las annadas 1983 a pas agut un filme de television francesa ambe una sola paraula occitana. Lo netejament mediatic es decidat dempuèi París (quitament dins los siètis local de France Television o de l’ORTF), e encara uèi 85 % de la pensada mediatica francesa es parisenca (la decentralizacion a Marselha de “plus belle la vie” es la decentralizacion que los Franceses nos espèran masqu’avèm lo dreit o la bontat d’aver dreit), e lo qualificatiu de parisenca vòl pas dire que los productors son totes de lenga o raiça francesas, i a tanben Bretons, Alsacians, Savosians, Occitans, Goadelopeans, Martiniqueses, etc. per collaborar al sistèma de netejament.  La collaboracion fonciona per Occitània, mas tanben per d’autras populacions manipulada pel sistèma mediatic jacobin francés. Aital quora se fabrica programas uèi sobre l’istòria contemporanèa las oblidanças passadas damóran oblidanças de uèi. L’occitan es pas presentat, jamai ; perqué ? Perqué es jamai estat enregistrat (audiò o vídeo). L’oblidança e l’ignorança francesa se fabrica.

Sobre France Culture, res cámbia, un documentari debuta una novèla programacion. Verificatz, un documentari en francés, que donarà cap son de lenga occitana pels archius de l'INA...

panèu sense occitan en Majarida

La “Fabrique de l’Histoire” explica uèi que los istorians “aiguillent le futur”, a prepaus de Cleopatra … Mas per l’Istòria d’Occitània es encara mai vertat, e mai grèu. e perqué lo subjecte es pas tractat ? Perqué anar en Egipte per anar veire la fabricacion de la manipulacion, alara que lo sistèma francés en Occitània es realament un cas d’escòla se sotmission e plega-esquina mediatica europèa.

La causa se farà clara sonque per Occitània, per qué ? La dimension d’Occitània dona la rason. Sense Occitània lo sistèma mediatic francés damora sense “Hexagone”, quitament «s’es dificile d’anar als quatre cantons d’un exagòne» coma l’explica lo jornal de Groland sobre Canal Plus. Sense Occitània, pus de “frontières naturelles” pirinenca e de tractat dels Pirinèus, nimai de la frontièra alpenca cap a Itàlia. Lo centre de fRANÇA es alara tèrra forana e lo Sud o Grand Sud  e son famós solelh ambe petanca incorporada per Pagnol, alara lo Sud serà lo nòrd de la region administrativa d’Auvernhe (l’actuala descopada per fRANÇA), e sonque a 20n qm de París. L’imaginari e  lo folclorisme nacionalista francés son capvirats, radicalament transformats, tot cámbia e fRANÇA se podrà pus comparar a l’Alemanha federala de uèi. La còsta d’Azul es alara tèrra estrangièra coma a toitolat Lamartine quora es arribat en Avinhon. L’objectiu del nacioanlisme francés es devengut alara lo netejament lingüistic per aver bons sordats e tanben un expansion a la dimension europèa.

Totas las oblidanças francesas an per reire fons la realitat francesa : la lenga francesa es sonque parlada pel nòrd de l’Estat modèrne (XXIen sègle) de faiçon istorica e naturala, masqu’aiçò ! Lo repleg identitari torna plaça l’espaci francés a la dimension qu’auriá jamai degut daissar en Euròpa, una dimension nacionala redusida, pichonela. Alara es incompatible ambe la glòria de la pensada parisenca, reiala o republicana, bonapartista o vichista, o sa supausada gloriòla europèa.

Lo nacionalisme francés es expansionista e pel netejament etnic, per remplaçar una leng aoccitana per la dicha sublima lenga del rei-president francés. Lo netejament es de l’etnisme d’expansion. Los mèdias (ràdio, television, cinèma, literatura, BD) frabrica un Estat francés pantaissat, net lingüisticament, pròpria de la tèrra de lenga francesa, pantais dels revolucionaris tals Ernest Renan o Maurici Barrès, e l’Éducation Nationale se ne fa lo relai. L’empresa politica del sistèma francés es un netejament dels cervèls a un nivèl que cap nacion, antropologicament, a suportat fins ara.

Aquelas linhas vòl pas dire tanben que devèm abandonar la lenga francesa en Occitània, mas simplament cal afortir : lo modèl francés es pas lo modèl occitan de desvolopament de la pensada politica modèrna, sèm sobre d’autras vias politicas, sèm naturalament per abaissar las frontièras, coma l’explica lo Se Canta, donc sèm tre la debuta per un continent europèu mens nacionalista (al sens francés del mot, expansionista) e mai implantat dins las realitats del planèta.

L’esquina occitana, contra modèl francés, malgrat sas flaquesas sudistas, es un modèl que cal reviscolar per la dignitat del planèta.

-°-

Al moment que l’Estat espanhòl fabrica una novèla majoritat parlamentària madrilenca e centralista –PP+PSOE+PSC*-  per transformar radicalament, coma Franco l’a pas jamai pensada, transformar a l’extrèma-nacionalisme la Constitución, un gos, un can, un chen catalan prepausa un dreit de pensar diferent (* lo PSC votarà socialista primièr) :

Modèl PP PSOE Alain Juppé

Un autre monde es possible, aquel dels cans catalans !

-°-

Per l’ignorança francesa :

Wisigoth Labouysse

GPO per aiçí o per ailà …

Lo GPO, qu’es aquò ? Es un Govèrn Provisòri Occitan.

Pauc a pauc, lo GPO dintra dins la logotip occitana…

Es un govèrn autoproclamat per Occitània. L’avantatge del GPO, s’èra a l’Elisèu, es que nos costariá mens car que lo present govèrn, naissut de Neuilly/Seine, vist qu’avèm sonque 7 ministres…

Vist l'eficacetat del govèrn UMP-NC a París, lo Govèrn Provisòri Occitan capita d’èstre de mai en mai seriós... per la premsa parisenca e provincialista. La premsa e las sciéncias politicas s’avízan aital qu’Occitània pòt aver de l’umor e al meteis temps èstre seriós (una paradòxa occitana de mai), autanplan qu’un ministre qu’assaja de nos explicar dempuèi dètz annadas fan quicòm per la securitat dels ciutadans de Marselha, seriosament (que díson ambe un fum de militars franceses e la prefectorala renovelada regularament, alentorn).

L’Express a çaquelà vist sonque un òme, benlèu per non pas far nombre… L’Express lor agrada las presa de paraula isolada, perqué ? Preferiscan a la manièra còrsa ? Mas Occitània es pacifica, benlèu es aquò que pausa problèma a L’Express ?

Govèrn Provisòri Occitan dins l'Express 030811

Partit de l’idèa d’un contrapoder fàcia al jacobin poder francés (unes ministèris “serioses” per la prefectorala), lo GPO se passeja pertot en Occitània, recentament èran a Lemòtges ; lo luòc causit per s’installar èra un bar de la ciutat, plan conegut per èstre lo centre de las animacions de la nuèit lemosina ; es un GPO popular, coma lo govèrn qu’avèm a París.

Aquel estiu, Le Populaire vei pas sovent los Lemosins prendre lo poder de paraula sul subjecte, la redaccion lemosina s’es pas gaire estonada e a plan arcuelhit l’afar novèla.

GPO

E Le Populaire se ne trufa leugierament, “drôle” per amusent … mas los membres son plan vius e serioses. E vist las accions dels govèrns actuals, lo govèrn Sarkozy, e lo ministre de l’interiore Sarkozy, podèm segur far fisença al GPO per far melhor ; alara sabi pas quí es lo mai amusent … e vist la manièra que París se trufa dels poders de la decentralizacion, podèm veire lo GPO coma la solucion per Occitània ! La redaccion de Le Populaire pensa parier ?

Le Populaire aurà mantunas questions utilas per tres membres del GPO :

Questions al Govèrn Provisòrri Occitan Le Populaire debuta julhet 2011

Le Populaire es encara espantat de l’endreit de l’aplec … Lemòtges, costumièr dins lo cap dels Lemosins, se sentísson sempre a despart de tot !

Mas damora un motlon de questions :

- quin es un GPO sense administracion

- quin es un GPO sense Acadèmia de sciéncias politicas

- quin es un GPO sense Cambra de Comèrç d’Occitània, e son fialat d’entrepresas

- quin es un GPO sense Educacion Nacionala, e sas infra-estructuras (universitats, licèus, collègis, escòlas)

- quin es un GPO sense logistica dels transpòrts pròpris a Occitània

- quin es un GPO sense marina per defendre la mar nòstra e las còstas

- quin es un GPO sense armada territoriala e sos guàrdias civils

- quin es un GPO sense relacions internacionalas a Genèbra, encara qu’a determinat ambaissadas, jà

- quin es un GPO sense fichièr dels Rensenhaments Generals franceses

- quin es un GPO sense mèdias pan-occitans, premsa, ràdios, television, paginas d’informacion del net

- qu’es aquò un GPO sense demandar al sobeiran de Mónegue de prendre sa sobeiranetat per nos ajudar ?

Sembla que damora un fum d’òbra de far, sabi pas –malgrat las qualitats dels 7 ministre- se capitarà d’i anar mai fòrt que las trenta annadas passadas dins l’Occitània modèrna.

Uèi espèri lo prochen viatge del GPO a Clarmont d’Auvernhe, Valenci, Mónegue, Baiona, Bordèu, Arcashon, etc. Sembla que fan viatge que son pas virtual, mas puslèu mediatics, e plan apreciat pels redactors locals per desvolopar informacions d’estiu ; aquò cámbia de las leiçons de las escòlas de sciéncias politicas e de jornalisme franceses en Occitània.

Uèi m’agradariá d’aver totas las escòlas de sciéncias politicas d’Occitània trabalhar sul subjecte, crear un GPO per Occitània : que cal desvolopar ? De quina manièra se pòt èstre mai que linhas d’umor per la premsa parisenca o provincialista ? Quin professor de sciences-po gausarà debutar l’òbra, quin professor n’aurà la fe ?

-°-

En suplement, L’Écho du Limousin :

GPO Echo

dilluns, d’agost 29, 2011

Los efèits de l’ignorança educativa francesa.

Es lo coratge de l'ignorança, ignorança bastida sobre lo sistèma d'educacion francés que refusa de presentar l'istòria, la lenga e la geografia localas, la vida reala de cada jorn de tot ciutadan (en Bretanha o en Occitània), ajudat aital pels mèdias televisuals majoritariament parisencs, pels coorporatismes (de tot tipe), pels sindicats professionals d’educacion e pels sistèmas ierarquics parisencs del sistèma Éducation Nationale.

Sabi pas un element del sistèma francés (imposat per la fòrça en Occitània), qu’a pas agut un ròtle dins lo desvolopament de l’ignorança, exceptat mantunes militants engatjats dedins lo sostèma. Las consequéncias seràn de mai en mai claras, per exemple en Bretanha, podèm dire qu’es lo coratge de l’ignorança francesa, una excepcion culturala :

Lo coratge de l'ignorança francesa Ouest-France 230811

Lo sistèma educatiu francés es ges adaptat a las realitats localas, bretona o occitana, es volontari, es un acte politic nacionalista francés, un nacionalisme de conquèsta, expansionista ; cal aver un mercat que parla francés, cal aver soldats que se lor posquèssen donar òrdres dins la lenga del rei-president, cal poder crompar a las entrepresas installadas a París, cal aver un plega-esquina que l’administracion li posquèsse imposar tot escantilh de problèma politic e social. Lo sistèma republican es lo meteis que quora lo rei donava un territòri de fiscalitat a un amic, una familha dicha nòbla.

Un sindicat coma FO, per exemple dins las Lanas en junh 2011, refusa l’entrada de l’occitan dins lo sistèma, en considerar que cal persegre lo netejament etnic francés ; es aital que podèm considerar qu’FO es a la raiça del problèma que podèm descriure dins l’article de Ouest-France. Ai agut de suportar tanben una violéncia dins lo mètro de Tolosa per aver respondut en occitan, alara que la persona a quí parlavi, a comprès qu’èri pas estrangièr (donc forçadament francés e donc interdich de ma lenga costumièra, es un formatatge general), ai agut a recebre un còp de punt, leugièr (mas l’intencion i èra).

Lo nacionalista normal (mas segur qu’es coma Mèstre Jourdain un òme que fabrica de pròsa sense saber), demandarà que parlèssen aital sistematicament francés per evitar lo problèma, sense ne parlar i a pus cap problèma tanpauc ; quí m’a pas demandat una traduccion sul net per ajudar los Franceses de damorar dins l’ignorança... Alara de qu’es una lenga qu’es pas emplegada ? … es un article de la constituTion, un patrimòni, un element de musèu ; lo sistèma politic es aquí per nos convéncer del conservatisme que cal servar de faiçon republicana.

Lo poder centralista francés li agrada l’ignorança desvolopada pel sistèma nacionalista francés d’educacion, li agrada lo coorporatisme dels professors de lenga que refusa l’occitan coma lenga normala d’ensenhament, li agrada de non pas aver de panèu en occitan dins los licèus o las vilas, aital l’ignorança se podrà contunhar e l’ignorança ajudent a matar l’enveja d’aver locutors publics d’occitan, aital la politica d’ignorança mediatica francesa es una politica nacionalista d’exterminacion de la lenga occitana (o bretona), e del problèma relevat aital la comuna de Brest, pels locutors de breton, e alara per Ouest-France.

Aital avèm lo mesclum nacionalista del jornal Le Parisien, ajudat per l’AFP, veire lo bilhet següent.

Atencion : es que lo ciutadans violents e lo sistèma son pas a botar dins la mesma biaça ? L’extrèma-dreita castigarà la persona qu’a creat la violéncia contra l’autoctòne, lo locutor breton (dins aquel cas). Es de recuperacion politica. Se ne cal mesfisar.

La solucion es : una educacion que la gestion se farà en region, la solucion la dona Eva Joly dins las darrièras intervencions. Veire lo bilhet següent.

Eva Joly tractada pels Jacobins de las redaccions parisencas

Lo sistèma mediatic parisenc es politic, centralista e concentrat, e de còps sense s’en rendre compte (enfin l’espèri per èstre positiu), mas se podrà tanben imatginar qu’es un montatge conscient per servar lo sistèma en plaça, un sistèma mediatic que fòrça al conservatisme coma abans la Révolution dicha française la cor del rei, e sa familha.

Aital quora una informacion es una anóncia de la pèrda pichona de poder per Paris, son sistematicament en replec, en defensa ; son criticas sosterranas qu’an çaquelà mestièr d’un descodatge ; e aiçò se vei, puslèu se legís ambe l’uèlh fin. E de cap manièra i aurà una dòsi de respect de l’idèa pausada aital dins lo maine o mestrum mediatic, nimai un questionament sul tèma : perqué pensan aital ?

Eva Joly AFP en data del 270811

Per la debuta, ai pensat qu’èra Le parisien que redigiva lo tèxte, mas segon google podèm aver confirmacion de l’origina del document es un document AFP. L’AFP es donc una agéncia del centralisme francés.

Vaquí lo tèxte de Le Parisien, reprès sancièr per la redaccion parisenca ; perqué ? Perqué na Eva Joly es candidata de l’Europe Écologie Les Verts, campanha per la presidéncia franchimanda, e perqué aquò del punt de vista politica es susceptible pausar problèmas als aligats de l’esquèrra (NPA, FdG, Parti Socialiste français) que vòl ganhar las eleccions contra l’UMP-NC. Lo punt de vista aquel es esperat a la dreita francesa… E –prqué zo cal pas oblidar- quitament lo FN es pas aquí per zo cambiar, al contrari, bravament al contrari ; els son puslèu per tornar al bonapartisme classic, las armadas dins las prefecturas.

Ai notat en gràs sul document Le Parisien, los mots que son una etiqueta politica clara del redactor.

Eva Joly Le Parisien 270811

Pèle-Mêle, minorité amie, régionalistes, réservoir potentiel – e la fòto causida es pas la fòto que podèm veire sobre Nice Matin (veire bilhet precedent).

Pèle-mêle, es un mescladís, un patís, qu’anòta lo contengut de faiçon pejorativa, per explicar qu’es cap e tot quasiment una utopia oposat al realisme politic francés (s’aquel realisme èra pas la pèrda generalizada de pès mondial de l’Estat francés, aquò s’èra oblidat dels comentaris) ; es quasiment un messatge sul tèma : «si vous voulez être sérieux abandonnez ces projets politiques». Podèm donc considerar que lo ròtle de l’AFP, relaiat per Le Parisien, es pas de donar una informacion mas de manipular l’informacion segon las loras pensadas politicas centralistas e bonapartistas.

E zo podètz creire, afortísson aital, qu’Eva  Joly es pas independent de la «Minorité amie», es benlèu oblidar mantunas eleccions recentas, notadament en Corsega, qu’an fait votar mai de 200.000 ciutadans per dos partits còrses independentistas e autonomistas.

Lo mot «régionalistes» es sempre emplegat de maissanta usança ; los sols poders regionalistas en fRANÇA son simplament los que fan la gestion del sistèma decentralizador installat per París… en regions. De faiçon unilaterala e sense aver demandat als pòbles los lors punts de vista, levat per Kanaki qu’i van organizar un referèndum aprèp mantunes pressions poltiicas e las páurs de perdre un còp mai un territòri estratègic per las entrepresas del mercat parisenc.

Lo sol «réservoir potentiel» qu’interèssa París, es una basa politica de votants plega-esquinas (sonque aqueles), e una zòna de comèrç liura (autres còps èra pels amics del rei, la familha) e qu’ajuda a portar la moneda a la santa capitala (fiscalitat enganadoira coma per las Généralités del rei), sense solidaritat envèrs las regions (sampiterne sistèma jacobin). La sola páur dels mèdias parisencs es de pèrdre aquel mercat, coma per las entrepresas installadas a París.

L’AFP es alara un instrument de propaganda jacobina.

diumenge, d’agost 28, 2011

Eva Joly plaça lo nivèl del debat al pus naut e al nivèl que cal.

Lo nivèl que cal es la dignitat per las nacions en fRANÇA, e una ciutadanetat digna per l’Estat republican transformat, realament transformat.

Un debat se devolopa en çò dels ecologistas franceses, e tanben en çò dels Bretons, Alsacians, Savosians, Creòls de Martinica e Goadelopa, Guianeses, Bascos, Occitans, Catalans, Còrses, etc. Es plan, cal contunhar ; d’espèra o se desespèra dels autres partits nacional-expansionista francés, s’espèra una rompadura reala sul subjecte.

Eva Joly es candidata Europe Écologie Les Verts a la presidenciala francesa. Es lo primièr còp en fRANÇA qu'un(a) candidat(a) gausa plaçar lo debat sul federalisme en fRANÇA.

Nice Matin es clar sobre aquel punt :

Eva Joly en Occitània Nice Matin

Caldrà explicar a Nice Matin çaquelà que los sol regionalistas en fRANÇA son los que son per la decentralizacion, es de dire lo modèl francés installat en region. Mas aiçò es un debat que benlèu se podrà portar pendent la campanha 2012 ? Quí sap ?

Lo simplisme redaccional “régionaliste” es la consequéncia de l’abséncia de debat sul subjecte, de l’abséncia de diferenciacion entre la semantica francesa (regionalista, decentralizacion, departamentalisme, comunalisme, feudalisme, provincialisme) e la semantica de las dignitats nacionalas... Uèi lo debat dèu èstre mediatizat melhor, e quitament los mèdias parisencs o son pas per zo far. Caldrà mèdias occitans valents per i arribar.

Per anar sul contengut de l’intervencion, es realament una intervencion d’una candidata que sap coma fonciónan los autres Estats europèus, la normalitat europèa. Es que los(as) autres(as) candidats(tas) seràn al nivèl sul subjecte ?

Eva Joly Flors per mercejar 280811

dissabte, d’agost 27, 2011

Mòrt d’en Heribert Barrera, un grand catalanista e parlamentari

Heribert Barrera

Sorga d’informacion multipla en Catalonha, aquí ARA, Vilaweb, AVUI, El Periódico, etc. Fan totes la primièra pagina.

Lo darrièr discors d’en Heribert Barrera: picatz aquí ARA e MAI.

Heribert Barrera frasa

Un article dona l’enveja de legir aiçò en catalan

Mondializacion e alara demondializacion, una responsa es donada encara un còp via oltra-Pirinèus, per un professor d'universitat de Navarra, ges de Barcelona coma indicat dins l’article. E se la mondializacion èra simplament una illusion (al biais occitan e francés d’emplegar del mot), un astre que passa, que fa fòrça parlar mas qu’es estadisticament sense cap realitat.

mondializacion demondializacion

Pankaj Ghemawat prepausa una via especiala de presentacion de la non-mondializacion actuala.

Totes aqueles discorses sobre lo tèma, pàusan aital problèmas a la pensada politica que podèm aver (binara o pas), e revaloriza la realitat de la presa en carga de las aspiracions dels pòbles, la pròpria volontat dels pòbles d’èstre, abans d’acarar l’inconegut, l’estrangièr, lo foran qu’es supausat pausar problèmas a la nacion concernida, sotmetuda o imperialista. Me sembla que Pankaj Ghemawat tòrna installar lo concepte d’autonomia de las nacions, e donc de las libertats dels pòbles qu’an una lenga en comun (per comunicar), e qu’an mestièr de vóler èstre ensemble abans de se diferenciar dels autres, o d’anar a la supausada conquèsta mondializanta, suls mercats mondials.

Assajarai d’aver aquel libre en man per zo poder legir, es benlèu editat en lenga catalana ? Lo post-scriptum de Books me sembla aital d’una granda importança dins lo sistèma actual de pensada binara, del blanc o nègre, del mal o ben.

La CRCI es incompetenta per la gestion de l’aeropòrt de Blanhac

L'aeropòrt de Blanhac, enfin, a perdut lo mercat d'ivèrn dels toristas d'Aran. Ai vist de prèp aquelas toristalhas passar per Blanhac ; èra pas un bon servici rendut als Pirinèus lo 'je m'en foutisme' de la CRCI [Cambra Regionala de Comèrç e Industria, tolzana donc] sobre aquel mercat.

Dins un article de Segre de dissabte aprenèm qu’an perdut lo mercat d’Aran per arcuèlher los toristas angleses e russes. Podèm dins lo meteis article nos regaudir de l’accòrd per la joinessa d’Aran de poder esquiar a bon prètz.

Alguaire mercat d'Aran

La Cambra Regionala de Comèrç e Industria (Tolzana) es supausadament gestionària bona de l'aeropòrt de Blanhac. La CRCI fabrica una gestion plam plam, coma un sistèma bureucratic, sovent criticat per èstre un sistèma sovietic, d'esquèrra, per embestiar los taxistas pressats, e çaquelà es un plan la dreita que maneja l'aeropòrt, e lo lòbi dels taxitas (conservadors e coorporatistas) vòta per designar los capolièrs de la CRCI ; es talament fòrt lòbi qu'an capitat de non pas acceptar lo tram en sortida de l'aeropòrt, una modernizacion urgenta per una aerpòrt que se vòl mai bèl e internacional. Lo lòbi es talament fòrt qu'i a pas de pensada logistica bèla per poder arcuelhir correctament una gròs arribatge de toristas (coma los Angleses per Andòrra, o Aran).

Encara un còp : la fauta de vision a long tèrmi dels caps d’entrepresas en país tolzan, fan perdre parts de mercat als Pirinèus, pels torismes de massa.

Se cal felicitar, alara d’una bona simbiòsi entre las infra-estructuras publicas d’Alguaire (de la Generalitat de Catalonha) e lo sistèma comercial aranés per servar als Pirinèus un reng internacional pel torisme. Es plan un modèl que podrèm pas assolir correctament en Occitània, tant que la logistica dels transpòrts passarà per la mendra carrieròta economica, ideologica e politica que se fan primièr a París, e darrièr al país.

Per pensar global, e donc occitan, ambe los Pirinèus, la CRCI es incapabla d’o far, per l’aeropòrt de Blanhac.

dijous, d’agost 25, 2011

Tribú, Kadhafi e pensada politica francesa e directorala

Kadhafi seriá lo garant de l'estabilitat de las tribús ; paretn d’aquesta basa,  aquí son presentadas las inquietuds dels nacionalistas franceses (que son supausats èstre los estabilizadors dels Estats centralistas e directorials) dedins las colomnas de LaLibreBelgique. En francés, la pensada politica o de sciéncias politicas, sembla d’un autre biais que parisenca e centralista.

Tribú de Líbia LaLibre 250811

La nocion de “societé civile” es aquí lo ciment de l’Estat-nacion tal que los Franceses l’an pensat aprèp 1791/2… Tal que lo colonialisme l’a creat a la descolonizacion, ambe lo colonizador italian, l’Estat reial novèl bastit per Garibaldi e donat al rei de Piemont pel plaser dels Bonarptistas parisencs, plegas-equina del sistèma parisenc novèl al XIXen sègle.

E podèm pensar que la recèrca sobre aquesta basa bonapartista, es una recèrca sense cap orientacions politicas ?

D’aquí a pensar que cal un Estat per cada tribú (etnisme de Fontan), se vei clarament aquí sobre la mapa qu’es quasiment impossible. e donc que caldrà trapar un mòtus-vivendi entre las nacions (antropoligia), per bastir una ciutadanetat (juridica) en Líbia, una ciutadanetat dins l’encastre de l’Estat democratic novèl, caldrà tornar bastir segon las nòrmas de la primièra partida de la revolucion dicha parisenca (1789/1791).

Tunísia acompanha Líbia Líbia prendrà lo meteis camin que Tunísia…

dimecres, d’agost 24, 2011

La corrída es pas una tradicion occitana

La corrída es pas una tradicion, ni gascona, ni lemosina, ni auvernhata, ni lengadociana, ni provençala. E de tot biais se cal mesfisar de la nocion de tradicion : quina es la tradicion europèa dempuèi sègles e que mata totparier ? La guèrra ! La guèrra es una tradicion europèa, es que la cal tornar far per servar la tradicion ?

N’i a segurament qu’an jà en boca qu’es una tradicion gascona, en oblidar que cal pas mesclar Lengadòc e Occitània, Lengadòc estant una partida d’Occitània, totparier coma Gasconha o Provènça, Lemosin o Auvernhe, Dalfinat o las valadas occitanas del Piemont o la Val d’Aran. N’i a segurament que van a la corrída per ignorar que Gasconha existís, e que ne fan un instrument de deculturacion populara per substitucion d’una civilizacion de patz e d’osmòsa ambe lo país (sa vida e sos elements màger coma lo sistèma de bestiar salvatge o pas), per una civilizacion de violéncia institucionala e mediatizada (al modèl franquista o francés).

La corrída es un importacion recenta en Occitània, debuta del XIXen sègle, es un borgés de provenença castilhana, fòrabandit pel poder del temps aquel, qu’a importat aiçò ambe sa pròpria moneda dins las arènas de Tolosa, arènas que pagarà el solet, e que ne damora lo nom per una estacion de Tolosa.

Corrída sobre France Soir

Soi pas per l’interdiccion de la corrída, mas simplament per l’abséncia de subvencion publica, o tot tipe d’ajuda publica.

Feliciti los elegits catalans d’aver esclarir lo subjecte per Barcelona e lo Principat de Catalunya.

De mai, la substitucion de las corsas landesas o camarguesas per las corrídas es la mesma substitucion qu’i a agut entre l’occitan e lo francés ; la ligason de la corrída ambe l’emplec de l’espanhòl sentís fòrt la nostalgia franquista de la lenga unica, la lengua de l’emperio ; lo culte patrimonial novèl e francés de la corrída en Occitània es un instrument per destrusir la vision occitana del rapòrt ambe lo bestiar, i a pas cap linha de civilizacion occitana per un murtre sanguinari en tota publicitat e mediatizacion, ambe una dòsa de bièra mondializada, e finançadoira.

-°-

Comentari :

Atau los tribunaus que s'apújan sus la nocion de tradicion culturau e d'«ensems demografic» entad autorizar la corrída, mes pas quan s'i tanh d'arreconéisher un fèit etnolingüistic. Que n'i son qui parlarén de geometria variabla…

-°-

Lo camin de la mongeta es mai qu’una tradicion, e sun biais de cultivar e viure en Bearn. Debuta lo 2 de setembre a Sevinhac e Mairac, puèi Gant, Juranson, Vilhèra, Lons, Navalhas e Angòs, Pau, Buròs, Montardon, Sèrras Castèth, Puei de Lescar lo 13 de setembre.

camin de la mongeta de Bearn

-°-

Pauc a pauc tanben, la pastorala es tornada en Bearn, a Morlanas per exemple.

pastorala de Morlanas en BearnFestenal de la Musa 2011 comunicat en occitan

dilluns, d’agost 22, 2011

Jean-Luc Mélenchon es sempre NON !

aficha Mélenchon a Tolosa lo 210811 Lo panèl es una aficha installada dins una granda ciutat d’Occitània, pels militant del Front d’Esquèrra, Front de gauche que díson : quí zo cambiarà per fabricar aficha per criticar lo punt de vista nacional-expansionista de l'exquèrra francesa.

Es la meteissa esquèrra que nos explica que "cal pas èstre embarrat" e qu'ajuda l'Estat centralista francés a aver "frontières naturelles" dempuèi annadas e annadas. Per exemple, es aquesta esquèrra republicanista qu'a empresonat los republicans (catalans, espanhòls e bascos) a Gurs, Vernet, etc. Camps que son estats emplegats per Vichei un pauc aprèp, pels josius. «Ai pas páur d'aver rason» : ai simplament en cap l'istòria d'un ministèri d'esquèrra, en François Mitterrand, que pensava que l'intervencion armada francesa en Argèria auriá reglat lo problèma republicanista francés... etc. Non espèri de l'esquèrra francesa, aquesta, e sa bandièra nacionalista d’expansion parisenca al cap, que nos pròba lo contrari del devís del Melachoneton.

aficha Mélenchon cambiada

Soi content que gràcia a-n aquels personatges nacionalistas d’expansion, soi fièrs de non pas èstre francés. Soi Occitan PUNT e contrariament a els o elas, soi “dubert” per la pensada politica, mas soi ambe l’istòria de lor movement politic e de lor sistèma sindical (principalement din l’Éducation Nationale), un embarrament francés per Occitània, una tèrra sempre duberta e anti-enclavament per sempre, conviventa, tèrra de paratge, etc. Saber la nòstra istòria pròba qu’aquel personatge es un problèma per Occitània.

Pel Front de Gauche coma pel Front national, i a sonque (masque) un pòble en França. Es mon grand –paire que dèu èstre content o enrabiat d’apréner que sa nacion (estat-nacion donc), aquela qu’es estat militar e resistent se farà sense sa lenga e sa pensada politica occitana.

La nacion occitana, sense Estat, pensa qu’es pas un bon candidat per Occitània, pas mai que la Marine Le Pen.

diumenge, d’agost 21, 2011

Hestiv’Òc a Pau-Bearn en 2011

Aprèp quatre jorns a Hestiv’Òc soi cançat… Lo ligam entre l’economic, e lo popular es aquí una realitat bearnesa, donc occitana ; i a pas cap de dobte.IMG01237-20110818-1412

Lo moment lo mai fòrt de Pau 2011, Hestiv’Òc, es estat lo dijòus del ser. Las fòtos dels jornals an plan notat la causa, que l’an plaçat directe en primièra pagina. Mai de 5000 personas, vist de la comuna de Pau, mas darrièr l’estatua d’en Enric III de Navarra (o Enric II de Bearn, aquel qu’a preferit Henry IV de France contra l’avejaire de Joana d’Albret), se podiá comptar tanben mai de 2000 personas.

Del dedins èra tanben impressionant, tot aquel estrambòrd per cantar tres cançons amblematica de Bearn.

IMG01248-20110818-1933

Dins la vila las vaquetas èran pertot, talament pertot, que lo redactor en cap de Sud-Ouest n’a trobat tres sobre l’escut de Bearn, segurament un efèit Jurançon… suls simbòls de Bearn. Ai remarcat tanben aquesta crotz occitana que senhoreja amb las doás vacas de Bearn, e la pichona estela del Felibrige… La République et Sud-Ouest, una pagina cada jorn per la manifestacion sense oblidar los mèdias oficials (web TV de l’aglomeracion de Pau, aglomeracion que fasiá una enquèsta per … aumentar l’efèut Hestiv’Òc dins l’estiu ?) e aquels de l’Estat francés (Radio France e France 3, site Internet e jornal televizat). Se trapa tanben l’estúdio de la FIMOC… per aiçò far en occitan. Lèu sul site Internet d’Hestiv’Òc podrètz trapar entrevistas e filmes de tota la hèsta de Pau, hèsta per hestejar, mas que la lenga es la clau … que de las cadenas desliura mantun (!).

IMG01245-20110818-1523 IMG01240-20110818-1422

Pel moment, a despart de l’Estivada (que se vòl mai elitista), es la HÈSTA occitana la mai bèla de tot Occitània. Lo quasi tot Bearn que parla sa lenga i èra pas, e alara tot sembla excepcional, quitament l’ipocrisia del discors de la representanta del Conselh General sul balcon de la comuna, discors en occitan de Bearn totun !

Mas aquel devís es sonque una dobla pichona excepcion (lenga e ipocrisia), los Bearneses de Pau s’i son escaduts per aquela festassa nòstra. Hestiv’Òc èra en cinc jorns lo capdau d’Occitània, segur. Un conselh per las annadas venentas, ajudar los Occitans e las Occitanas de Bigòrra, Gasconha, Agenés, Peirigòrd, Lomanha, Carcin, País Tolzan, Comenge e Varossa, Val d’Aran e Lengadòc, Menerbés e País de Montpelhièr, Provènça e Nissa, de Baiona, Dalfinat e Velai, Auvernhe e Lemosin, Roergue e Bordèu de davalar a Pau.

L’afichatge en vila èra clar, melhor qu’en Rodés, e la fèsta èra interdicha a digun per i passar una ora, o tres.

IMG01235-20110818-1339

Es alara pas un astre se lo Jean-Michel Baylet i es vengut passejar per sa campanha interna del Parti Socialiste. Mas sembla çaquelà que los Bearneses li an demandat una politica dins son departament mai clara per l’occitan… Cap e tot, los Bearneses son solidaris dab tot parçan o terçon d’Occitània.

Aprèp avètz la fèsta, concèrt (sonorizacion un pauc fòrta e, la tecnica bona mas lo material èra mal equilibrat sobre la plaça reiau), bal occitan (del fuòc de Diu ambe los Menestrers Gascons), lo mercat cubèrt èra tanben de la fèsta (els tanben la vòlon la HÈSTA dedins lo bastiment, e la vòlon mai qu’un grope de bandà que se passeja, m’o an dich), lo mercat de las verdas verduras o bon minjar bearnés èran presents sobre las taulas associativas e professionalas de la plaça reiau, installats especialament (sembla que mon refús d’èstre servit per un restaurant pirinenc de la plaça fosquèsse degut a-n aiçò ?), darrièr l’estatua d’Enric II de Bearn o III de Navarra, se podiá tanben encontrar productors e Macarel per sosténer Calandreta ; l’estand de Calandreta Bearn èra tanben un gròs moment d’animacion, e de finança per l’escòla.

Fòto çai-devath : Didier Fois dubrís aquí la hèsta e la consolessa de Pau, un pauc en occitan, lançarà lo berret per oficialament dubrir la hèsta.

IMG01255-20110818-1949

Vos conselhi d’anar a Hestiv’Òc 2012, mas de far atencion : quora los Pagalhós e l’IPG se debuta al cantar endacòm dins la hèsta, se farà simple de participar, se cal mesfisar dels gòts, son sistematicament alimentats … Puèi una visita de la cauna de Libertat, apondrà una nuèit dificila (cal preveire un òtel sus plaça).

IMG01247-20110818-1819

Bon, aquí podèm dire que Bearn amerita lo títol de capdau d’Occitània, ara los cal recuperar çò que lo Parlament de Navarra a decidit de perdre en 1792, lo dreit de legiferar pel pòble de Bearn, pel pòble occitan e ciutadan de Bearn, Gasconha i a perdut e Occitània totparier.

IMG01259-20110820-1017

Venètz hestejar a Hestiv’Òc en 2012, malgrat una baissa de las visitas (mens de mocadors de cap venduts), la visita, ambe los crums atlantics que s’en van, es supèrba sobre las passejadas dels Pirinèus, a las 9 oras, en dejunar al bar Aragon de la vila. Los Bearneses son aimadors dels Pirinèus, vòlon del sense frontièra (Pirinèus dichas “fontières naturelles”, un còp èra), mas pels Dreits dels Occitans en Occitània, aiçò es mens clar, sense frontièra per tornar los Dreits dels Bearneses en Bearn ? Coma en Navarra, Euskadi, Aragon o Catalonha ? Aquí lo discors es mens clar. La hèsta aquela es mens politica que s’i pensa e al meteis temps provincializada per l’intervencion del Conselh Generau d’esquèrra.

(dins un jorn o dos i aurà sobre aquel bilhet mantunes articles pareguts dins la premsa locala, pagina locala)

dimecres, d’agost 17, 2011

TER, RENFE, guichet de Lator de Querol – La Tour de Carol

S’i a un endreit que l’Euròpa se fabrica, son plan los crotzaments qu’i avián las frontièras intalladas pels Estats centrals, França e Espanha, frontièra del mesprès qu’a cagat sistèma economic especial per la Cerdanha. Aital podèm encara uèi aprèp vint annadas de revendicacions de l’abaissament de las frontièras dichas naturalas d’aqueles Estats, sanctificats pels sindicats e partits, actituds pron gaire comercialas s’installar en privat dins los caps dels emplegats de la SNCF o dins las presentacions de la publicitat de las companhiás d’Estat de transpòrts.

Vesèm document cerdanh que se caldrà adaptar a la lenga francesa, mas quitament en s’adaptar … i a problèmas.

SNCF Lator de Queròl

Avèm pauc a pauc una politica de promocion del tren TER, politica que fonciona realament, gràcia a una volontat politica bastida en Occitània (sense la lenga occitana çaquelà), pels Conselhs Regionals, e de l’autre avèm una guichet SNCF de Lator de Querol (los Franceses díson d’un autre biais), actitud que fabrica personas al guichet que refúsan d’adreiçar la paraula als locutors de catalans, o a las locutriças, e que refósan de vendre los produïts regionals de Miègdia-Pieinèus per çò que concernís las cartas de reduccions TER. De mai, s’an pas de sistèma per vendre, cap sistèma alternatiu es plaçat per informat lo public catalan que lo bilhet se podrà crompar dins lo tren e la carta de reduccion perqué non ? A Lator de Querol lo sistèma centrealista es encara en plaça, contra una usança fòrta del tren, coma la politica es pensada a Tolosa, Bordèu o Montpelhièr.

Lo problèma es similar –per la venda de la carta TER de reduccion- per l’estacion de pau, Agen, Carcassona, Briva, Aurlhac, per vendre la carta Miègdia-Pirinèus. Lo problèma es similar –per la venda de la carta TER de reduccion- per l’estacion de Tolosa Matabuòu per Lengadòc-Rosselhon, o Lorda e Lemòtges per la venda de la carta Aquitània. Lo problèma es lo meteis per vendre la carta TER en Avinhon per la carta de Lengadòc-Rosselhon.

Lo sistèma es pensat coma un regionalisme, n,on pas coma un sistèma generalizat d’ajuda a emprunbtar lo tren mai aisidament d’un latz a l’autre d’Occitània ; Occitània es pas un regionalisme, es pas l’administracion dels espacis designats pel poder centralista francés o parisenc. Lo sistèma centrlaista francés pròba aquí que lo regionalisme protegís un sistèma comercial centralista qu’a un mercat sobre l’esquina d’Occitània, lo rei-president li baile lo monopòl de gestion (malgrat las pichonas avançadas contra la pluralitat de las ofertas logisticas ambe la venda de bilhet de bus dedins lo fialat monopolistic SNCF). Lo sistèma regionalista agrada als sindicats de l’entrepresa, preferíscan, non pas aver clients nombroses qu’aver clients contents en nombre, donc la consequéncia es que l’adapatacion al terrenh se fa pas, a Lator de Querol refusa de parlar catalan lo guichet SNCF o francés a guichet de la RENFE de Puigcerdà (aquí zo sabi pas, l’ai pas probat).

Una visita dels elegits de Tolosa e Montpelhièr-Perpinhan s’impausa : non ? Una visita dels deputats europèus ajudarà, dels dos costats de las zònas electivas ? Se fauta de baile dins lo fialat dels trens en Cerdanha/Cerdanya.

De l’autre costat, del costat RENFE avèm una companhiá que refusa de presentar, coma a Tolosa Matabuòu, la linha de tren ‘Toulouse-Puigcerdà-Barcelona’ (a Tolosa la lenga d’Estat es obligatòria per l’anciana companhiá qu’a practicat d’ajuda estatal per la creacion dels rensenhaments generals). La promocion se resumirà lèu a la linha TGV de cap a Narbona. Uèi la RENFE practica cap a l’Oèst, cap a Madrid sonque.

Podèm trapar la confirmacion ambe una publicitat plaçada sul site de Vilaweb.cat.

renfe

En general e dins lo monde normal, la linha la mai dreita, recte, es la linha que passa directament de A a B, de Tolosa a Barcelona, e A-B passa per Lator de Querol e puigcerdà ; es la geometria que l’explica. Mas per la RENE e la SNCF la linha la mai directa passa per Narbona, Madrid o París, quora vòlon visualizar las ligasons entre Barcelona e Tolosa. Ambe aqueles tipes d’actituds Cerdanha/Cerdanya es oblidada, mas tanben Arièja. Vesèm aital que sempre los Pirinèus son los paures de la cadena dels transpòrts diches pels pòbles (supausat service public) ; aquò es pensat a París o Madrid.

dimarts, d’agost 16, 2011

Question : quin es lo projecte economic dels socialistas franceses

Avèm lo projecte de Ségolène Royal, presentat recentament sobre aquel blòg, per un bilhet. En resumit es una politica ligada a las entrepresas de produccion, tot en servar lo poder economic per gardar la territorializacion dels emplecs. Sembla polit.

Mas sul pic, ai en man la descripcion de la politica del president del Conselh General de las Lanas,Henri Emmanuelli (departament numerotat 40 pels Franceses) :

politica economica dels socialistas

Sembla que la politica socialistas fosquèsse diferenciada dedins lo triangle entre Dordonha, Adorn e Erçe … productivista classica, e anciana, ambé las consequéncias que sabèm uèi sobre las deslocalizacions… e la politicas del Abertzale e de Ségolène Royal. Mas al poder : quina serà la politica dels socialistas ? Ai sempre un dobte bèl. Mas me podetz dire perqué ?

Aquesta politica d’expansion de las zònas comercialas, ambe bais còst salarial, ambe gròs capital pel comèrç, maissanta resorga d’emplec, e desplaçaments de granda dimension, l’avèm al sud de Tolosa ambe la zòna de Nalhon ! La zòna es estada decidida pels socialistas de Nauta-Garona, recentament. En Agen en Òlt-e-Garona, es Boers/Boé, al Sud d’Agen qu’a aplicat la metessa politica, e e minjar l’ensemble de las tèrras lauradoiras de la Val de Garona al entorn d’Agen, parier per Marmanda. l’agrandiment desmesurat de Tolosa (zòna geografica autanplan granda que París per 10 milions de mens d’abitants) es en partida la consequéncia de las incompeténcias UDR-RPR-UDF-UMP sul tèma en centre ciutat e de las responsa socialisats en banlègas. L’agrandiment de Montpelhièr es la logica d’Henri Emmanuelli… Es que los de Montpelhièr i vívon melhor ? Sembla que son a la vista dels accidents qu’i a sobre l’autorota unica que traversa la conurbanitat. E a Marselha s’i mescla una faiçon de governar que sembla èstre pus prèp del sistèma mafiós que de quicòm mai.

Lo republicanista Henri Emmanuelli (ancian banquièr, ambe lo desvolopament duradièr) o Ségolène Royal (de formacion militara e ambe una imatge volontarista d’ecologisme) ? Caldrà un jorn la clartat al Parti Socialite ?

Pensi, ara, que totes las coorporacions de l’Estat francés l’espèran aquel esclariment, quitament los pòbles sotmetuts an mestièr d’o saber, a quina salça nos vòlon far participar per la cosinar ?

E uèi, dimècres, sul FB oficial d’en Henri Emmanuelli, una pichona nòta qu’explica qu’Henri Emmanuelli s’aucupa d’ecologia :

Henri Emmanuelli

Que fosquèsse catolic, me gèina cap

Mas quora i a una glèisa en país occitan, sèm a Tolosa uèi, perqué i a pas cap informacion en lenga occitana, o catalana ?

E lo cas real del la glèisa de Sant Sernin de Tolosa, i a un fum de lenga per ajudar lo torista de cnprendre melhor, mas ges de l’occitan. Considerat coma lenga de l’embarrament e del castig dels religiós papista, l’occitan es fòrabandit de las glèisa tolzana. Alara, ièu per reciprocitat, soi a boicotar las glèisa dempuèi mai de vint annadas. Uèi ai fait un pas dedins per constatar que res a cambiat a Tolosa sul tèma. Alara, amics e amigas de Catalunya, pensatz que podrai ajudar per aver una messa en occitan dels capiscòls papistas, bè … non.

Perqué dison pas als toristas la lenga del meu país - Occitània

Inside, dedins : perqué me díson pas un comentari dins la lenga del país ?

De costat de las novèlas glèisas, la causa es similara :

proselitisme cristian en francés a Tolosa

Aquí tanpauc, malgrat la noveutat, i a pas res en occitan, e amai sábon pas parlar la lenga d’aiçí, de contacte freg donc ; son d’actors novèls del nacional-expansionisme parisenc.

Al moment d’un enterrament en Bearn, ai poscut entendre los amics e las amigas, cridar docetament : «e anèm pas daissar nòstre amic Miquèu partir atau», aital sense l’imne bearnés o occitan, Aqueras Montanhas ; dementre que lo prèire alsacian tornava al pè de la tomba, un prèire alsacian ambe problèma lingüistic per rapòrt a l’occitan de Bearn, lo cant s’es desvolopat.

Avèm enterrat un cople occitan en Catalonha, la messa se faguèt en catalan e an integrat de l’occitan coma una normalitat. Un autre monde es possible, mas serà pas dins lo sistèma nacional-expansionisme francés, las religions ancianas o novèlas son los turiferaris volontaris o pas de l’enterrament del pòble occitan, ambe la lenga que l’an destrusit pauc a pauc, en emplegar sonque la lenga del poder centralista francés, parisenc.

Un espectacle “Crozada d'uèi” nos presenta l’afar del castig religiós en Occitània d’un biais pedagogic, se debanarà lo 2 de setembre en Albigés, Montaigut.

Crozada de uèi

Charantés d’ambé lo Parlanjhe coma lenga vòl dire Francés ?

Un amic d’Occitània acaba de me mandar un document acompanhat d’una letra següenta :

«Te junhem ende te hèder partatjar aqueste document. Es un tèxte de Mèste Verdièr. Malurosament, Verdièr franchimandejava, lo tèxte es escribut meitat en occitan meitat en francés occitanizat.. Es l'istòria d'un vielh sordat reialista (coma Verdièr) au moment daus Cent Jorns en 1810. Volèvam atirar ton atencion sus la paja 75 : lo narrator, Jantòt, rencontra un Charantés. E lo Charantés ié conta qu'es vengut, damb d'autes Charantés per har lo pilhatge de Bordèu ! Son arribats, de Charanta abans, per centènas ende pilhar Gasconha... Que ne pensas ? Aquò ne ditz long sus l'imatge qu'avèvan los Francés a Bordèu au sègle XIX au, non ?
Au finau, es que n'es pas un arresumit de çò que hit la França entà nosauts ?» Vos passi los avertiments del libre (data de 1830, del temps de la debuta del blanquiment nacionalista francés), car soi segur que los Franceses, que son gentes lingüistas, podràn aisidament legir la lenga reala del pòble de Charanta, pareis qu’es de Francés que díson a l’Acadèmia.

revuda de Mèste Jantot (1) portada

Pe rla portada e per saber de quin document se tracha … Puèi lo còrs del delicte de “bona sorga racista e patrimoniala francesa”, una tradicion contra los qu’an lenga e cultura que lor son estrangièras :

revuda de Mèste Jantot (2) pagina 76

Sembla quasiment que las causas aguèssen pas cambiada vist l’editorial de Enbata la setmana passada. Veire aqueste bilhet sobre lo blòg francés aquel.

E n’i a que nos vòlon fa creire que l’arribada d’un pseudò-cambiament revolucionari de 1792, nos auriá tornat los Franceses coma gats polits e gentes per la civilizacion occitana, e sas populacions sotmetudas e vençudas ? De quí se vòlon trufar ?…

D’autres pensan que la literatura modèrna occitana es pron actualizada per presentar los Franceses aital ? Pensi que non, e çaquelà de fait d’actualitat d’aqueste escantilh n’avèm a bodre …

Ièu estimi los Charantés : mas lor cal parlar una autra causa que lo francés oficial, senon la lenga es la pensada francesa e alara avèm una tradicion d’aver confirmacion sul tèma… Val melhor pas conéisser un Francés.