S’i a un endreit que l’Euròpa se fabrica, son plan los crotzaments qu’i avián las frontièras intalladas pels Estats centrals, França e Espanha, frontièra del mesprès qu’a cagat sistèma economic especial per la Cerdanha. Aital podèm encara uèi aprèp vint annadas de revendicacions de l’abaissament de las frontièras dichas naturalas d’aqueles Estats, sanctificats pels sindicats e partits, actituds pron gaire comercialas s’installar en privat dins los caps dels emplegats de la SNCF o dins las presentacions de la publicitat de las companhiás d’Estat de transpòrts.
Vesèm document cerdanh que se caldrà adaptar a la lenga francesa, mas quitament en s’adaptar … i a problèmas.
Avèm pauc a pauc una politica de promocion del tren TER, politica que fonciona realament, gràcia a una volontat politica bastida en Occitània (sense la lenga occitana çaquelà), pels Conselhs Regionals, e de l’autre avèm una guichet SNCF de Lator de Querol (los Franceses díson d’un autre biais), actitud que fabrica personas al guichet que refúsan d’adreiçar la paraula als locutors de catalans, o a las locutriças, e que refósan de vendre los produïts regionals de Miègdia-Pieinèus per çò que concernís las cartas de reduccions TER. De mai, s’an pas de sistèma per vendre, cap sistèma alternatiu es plaçat per informat lo public catalan que lo bilhet se podrà crompar dins lo tren e la carta de reduccion perqué non ? A Lator de Querol lo sistèma centrealista es encara en plaça, contra una usança fòrta del tren, coma la politica es pensada a Tolosa, Bordèu o Montpelhièr.
Lo problèma es similar –per la venda de la carta TER de reduccion- per l’estacion de pau, Agen, Carcassona, Briva, Aurlhac, per vendre la carta Miègdia-Pirinèus. Lo problèma es similar –per la venda de la carta TER de reduccion- per l’estacion de Tolosa Matabuòu per Lengadòc-Rosselhon, o Lorda e Lemòtges per la venda de la carta Aquitània. Lo problèma es lo meteis per vendre la carta TER en Avinhon per la carta de Lengadòc-Rosselhon.
Lo sistèma es pensat coma un regionalisme, n,on pas coma un sistèma generalizat d’ajuda a emprunbtar lo tren mai aisidament d’un latz a l’autre d’Occitània ; Occitània es pas un regionalisme, es pas l’administracion dels espacis designats pel poder centralista francés o parisenc. Lo sistèma centrlaista francés pròba aquí que lo regionalisme protegís un sistèma comercial centralista qu’a un mercat sobre l’esquina d’Occitània, lo rei-president li baile lo monopòl de gestion (malgrat las pichonas avançadas contra la pluralitat de las ofertas logisticas ambe la venda de bilhet de bus dedins lo fialat monopolistic SNCF). Lo sistèma regionalista agrada als sindicats de l’entrepresa, preferíscan, non pas aver clients nombroses qu’aver clients contents en nombre, donc la consequéncia es que l’adapatacion al terrenh se fa pas, a Lator de Querol refusa de parlar catalan lo guichet SNCF o francés a guichet de la RENFE de Puigcerdà (aquí zo sabi pas, l’ai pas probat).
Una visita dels elegits de Tolosa e Montpelhièr-Perpinhan s’impausa : non ? Una visita dels deputats europèus ajudarà, dels dos costats de las zònas electivas ? Se fauta de baile dins lo fialat dels trens en Cerdanha/Cerdanya.
De l’autre costat, del costat RENFE avèm una companhiá que refusa de presentar, coma a Tolosa Matabuòu, la linha de tren ‘Toulouse-Puigcerdà-Barcelona’ (a Tolosa la lenga d’Estat es obligatòria per l’anciana companhiá qu’a practicat d’ajuda estatal per la creacion dels rensenhaments generals). La promocion se resumirà lèu a la linha TGV de cap a Narbona. Uèi la RENFE practica cap a l’Oèst, cap a Madrid sonque.
Podèm trapar la confirmacion ambe una publicitat plaçada sul site de Vilaweb.cat.
En general e dins lo monde normal, la linha la mai dreita, recte, es la linha que passa directament de A a B, de Tolosa a Barcelona, e A-B passa per Lator de Querol e puigcerdà ; es la geometria que l’explica. Mas per la RENE e la SNCF la linha la mai directa passa per Narbona, Madrid o París, quora vòlon visualizar las ligasons entre Barcelona e Tolosa. Ambe aqueles tipes d’actituds Cerdanha/Cerdanya es oblidada, mas tanben Arièja. Vesèm aital que sempre los Pirinèus son los paures de la cadena dels transpòrts diches pels pòbles (supausat service public) ; aquò es pensat a París o Madrid.
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada