Las localas de France 3

Es un pauc coma la creacion de classas bilingüas dins l’Éducation Nationale, la barradura de las classas aquestas es programada per l’administracion al moment de l’obertura, o quitament a la signatura del contracte ambe l’Estat e las ‘Régions’ ; de moment qu’a calgut mai o mans 4 annadas per las dubrir una classa, se vei aital lo desgalh de temps, moneda e enèrgia militanta que cal per aiçò, d elas classas bilingüas, en Bearn o endacòm mai. E tant que l’enèrgia es donada per aiçò facilitèm lo trabalh de l’administracion colonialista francesa, per organizacion la mòrt de l’occitan : 1 / 4 annadas per dubrir las classas, 2 / 2 annadas de foncionament (lo temps que cal per Calandreta per obtenir de l’Estat lo finançament d’un pòste), 3 / barradura al cap de tres setmanas de las classas bilingüas (ambe l’alibí que ne van dubrir una autra ont i a de demanda, mas digun prospecta seriosament per saber aiçò; e quitament se i a, lo personal sindical e administratiu velha a la neteja lingüistica), 4 / mediatizacion qu’i a pas de demanda. 5 / entretemps lo servici public politic aurà desgalhat l’argent que cal estauviar, l’aurà desgalhat per l’administracion colonialista francesa ; la decentralizacion servís sonque a-n aquò !

Ara arriba France 3 e las re-organizacions.

Ai manifestat per un fenetron en lenga occitana per FR3 ; e me sembla ara qu’èra de temps perdut.

Lo programa es devengut un getò per locutors occitans (durant 60 minutas al mes !), pas de la fauta dels productors, que son valents e sovent meritent autanplan que los professors de las classas bilingüas de l’Estat francés ; mas coma del meteis temps, quora la persona dins l’actualitat parlava occitan, èra alara remandada pels programas en lenga francesa al programa occitana ; dins una ipotèsi d’una television en occitan, lo locutor francés podriá parlar sense sobtítols, e se la television èra realament per la promocion de l’occitan, auriá potencialitat coma Euronews de dire en occitan çò que se dís en francés ; pauc a pauc la neteja lingüistica se faguèt dins los progtramas en francés, e pauc a pauc lo francés es la sola lenga que l’INA Atlantica traparà dins lo programa regional.

Cal tanben veire que la RTVE e l’antena en lenga catalana aguèt similars problèmas ambe Madrid ; dinc cal plan dire, els an TV3… es un modèl per nosautres en Occitània, quitament se los Catalans e las Catalanas meteisses i pòdon far criticas.

La lenga e los jornalistas de France 3

Dins las redaccions localas de France 3, coneissi sonque un jornalista capable de parlar e entrevistar en occitan, solament un en vint annadas de potencialitat de recrutament…

La majoritat dels jornalistas que vòlon damorar per trabalhar aquí – en Occitània, son de lenga francesa (es una causida politica dels DRH parisencs), malgrat una demanda politica locala del bilingüyisme per la formacion basica dels jornalistas. Los frens institucionals de las escòlas de jornalisme son pron important, privat o public ; es lo sistèma bonapartista que fabrica clònas de l’informacion, per assegurar –quitament localament- d’aver la paraula del dieu republican persegit.

Per donar un exemple, dins lo archius de l’INA regional, la lenga occitana es presenta qu’a la talvera ; e sobre aquesta talvera, un caval  berrichon auriá de dificultat per vitrar lo brabant.

En Corsega, ont i potencialitat de bombas, i a pas cap refòrma prevista… mas i a tanben un programa de servici public en lenga còrsa…

Un pauc de memòria ; Perigüers e Pau son estada creada aprèp demandas politicas (d’esquèrra que creson al dich ‘servici public’, es de dire lo panatòri d’Estat de l’informacion en país occitan, tot en aguent lo formatatge que cal), acompanhat de subvencions importantas (de l’òrdre del centenars de milas d’€) ; dins lo present monetari aquel, las subvencions regionalistas, i aviá lo fait que lo jornalista deviá parlar occitan (e aital la subvencion es estada dintrada dins la politica per l’occitan, tot es estent pas per l’occitan directament) e francés (perqué ‘sèm en republica’) ; i aguèt sul pic un comunicat de premsa de la CGT Journalistes –sindicat productiovista endacòm mai- per indicar e recordar que la sola lenga francesa èra la rason, e que caliá pas far de discriminacion ; e lo sistèma politic de la decentralizacion, aguent mestièr de las antenas, s’es colcada sus l’exigéncia sindicala, -cal parlar francés per èstre jornalista, e sonque- , la protestacion acceptada, an pagat la subvencion ; fasent aital una perda de moneda per un projecte audiovisual autonòme e regular per Occitània qu’auriá plan mai valorizat la subvencion autrejada al dit ‘servici public’ ; la subvencion obtenguda èra de l’òrdre d’un budgecte d’una estacion locala de ràdio a 100 % de son budgecte (foncionamanment e investiment) per una annada, e los potencials d’informacion de granda mesura per anar al pus prigonds dels problèmas e en libertat redaccionala reala, e per pensar ara al cap de dètz annadas a una vertadièra television en lenga occitana ambe la novèla faiçon de difusir en numeric dita TNT : avèm mestièr d’informacion mas pas dins un pichon,aet fenestron, una tolerança informativa, un apartheid localista, avèm mestièr d'una television en Occitània. France Télévision es ontologicament incapabla de respondre a-n aquò.

Atencion aquò vòl pas dire que la FIMOC, associacion que regropa las ràdios associativas occitanas, fosquèsse capable de portar un projecte.

Uèi necessitèm un projecte modèrne e finançat, cal coma per l’escòlas dita publica (de l’Estat francés, sistèma que signa contracte e que los respecta pas – Bigòrra es la darrièra informacion sul tèma mas n’avèm un cada quinze jorns), cal pensar en autonomia per las televisions e ràdios en Occitània ambe los mejans collectius amassats pels Conselhs Regionals occitans (de Bordèu a Niça), e per tot çò que pòt semblar a un nommat servici public, etiqueta qu’amaga un sistèma de colonialisme de la pensada parisenca, un servici d’Estat, un servici d’enganaires.

Dins aquel contèxte, s’espèra una reaccion politica, sembla que lo vice-president de la region Miègdia-Pirinèus, Gérard Onesta aguèsse una idèa ; mas caldrà regretar qu’es sempre 20 annadas en retard, per aver cresegut a la propaganda de l’esquerrisme en occitanisme politic a prepaus de coma s’adobar ambe l’Estat francés per bastir en Occitània, causa que sabèm, per istòria, qu’es sistematicament impossible, e un camin de las enganas politicas e socialas per Occitània.

Sabi pas, mas se i a una causa que farà l’independéncia de Catalonha, es plan de nos mostrar lo camin : nos devèm demerdar solet sense l’Estat francés. Alara, devèm aver personal occitanista dins totes los caires de l’escàs de las professions, e pas sonque en letras !

Se los Occitans vòlon far parier… cap organizacion s’es montada fins ara per Occitània.