Recentament una cercaire del CNRS expliquèt dins un collòqui universitari qu’es l’egalitat republicana qu’a interdit la generalizacion de l’ensenehament de las lengas de Polinèsia.
Sabèm que per l’ensenhament, son las bombas qu’an agut lo darrièr mot per establir d’una certana manièra un ensenhament obligatòri de la lenga còrsa ; es un pauc coma la causida de personal de Radio France dins las localas, lo pès de las bombas a agut mai de resson que las dignitats lingüisticas ; mas, en Corsega, tot en amagar que la qualitat de l’ensenhament es pas al nivèl d’una reala recuperacion lingüistica e tot en saber que lo modèl irlandés es pas mai una evidenta eficacetat per tornar emplegar normalament una lenga, dins la societat sancièra.
L’egalitat es tanben aplicada en Catalonha, ont totes los escolans son dins las escòlas catalanas e fan totes corses de totas las lengas qu’an mestièr per la vida futura, tot en aguer una lenga lindal, lo catalan. Es lo modèl de la Val d’Aran qu’agrada ges al sistèma Éducation Nationale, quitament los vesins del Comenge, Corserans o Varossa, los son jamai estats portar coma modèl, segur perqué lo sistèma aquel –eficaç per l’ensnehament lingüistic – 5 lengas- es considerat coma dangièr per la lenga francesa e la seuna egemònia educativa en tèrra de locutors occitans.
Christian Guyonvarc’h explica dins una entrevista pel jornal breton Le Telegramme, que l’egalitat republicana es donada encara per non respondre a la demanda d’autonomia economica dels «bonnets rouges». Es lo punt de viste de totes los nacionalistas franceses, expansionistas, de la dreita extrèma a l’extrèma-esquèrra (Front nacional de Gauche, Jean-Luc Mélenchon, per exemple, l’amic de l’universitat de letra de Montpelhièr, o Front National de dreita mai tanben lo NPA, UMP, UDI, LO, MRC, PRG, PS, PCf, etc.).
"Un dels arguments sovent entenduts explica qu'un tractament particular per Bretanha fariá precedent perqué las autras regions acceptarián pas … de qué respondètz ?”
La questiuon es jà un interès grand en se. Dona la basa de la pensada del sistèma jornalistic francés, l’egalitat republicana es basicament endoctrinada pertot los neurònes de lkas escòlas francesas, talament qu’en Bretanha se refusèt, del burèu del prefecte directe, de notat en lenga bretona lo famós «liberté, égalité, fraternité» (paratge en occitan), coma s’èra desvalorizat d’èstre escrit en breton !
Es tanben una question interessanta, perqué las regions totas las regions pòdon pas considerar que la gestion centralizada dels afars en region es pas bona dempuèi París estent ? La question jamai un jornalista la pausarà. Lo personal politic de la decentralizacion convida los naut-foncionaris, que fosquèsse de qualitat o pas, foncionaris que l’Estat nomma en region, e a mestièr d’aver la decentralizacion per èstre segur que lo bas pòble serà mantengut en servitud. La situacion politica a pas cambiat dempuèi 1792.
E la responsa de Christian Guyonvarc’h, UDB-RPS, es pron interessanta tanben ; e assegura una evidéncia, aquela que lo sistèma republican francés, prendrà totes los arguments per damorar en plaça tal coma es, es un sistèma conservador, al pus prigond del mot, dins la conserva ideologica e dins los fantasmes d’una istòria manipulada, e oficiala.
"Son los quites Parisencs, a París totparier, que van donar a la metropòli de Lyon una collectivitat particulara a estatut particular sense cambiar una vergueta a la ConstituTion e que, al meteis temps, nos explícan qu’es pas possible de far de Bretanha una collectivitat territoriala a estatut particular. E per Bretanha, res es possible de far. Quora la demanda de regionalizacion arriba de Bretanha, es NIET. Quora es arribada de Corsega, es ÒC. Quora es de Lyon l’estatut particular es ÒC. Belcòp de Bretons, los que son sincèrament estacat a una regionalizacion an lo sentiment desagradiu d’èstre près per colhas. I a vertadierament dos pès doás mesuras."
O cal plan dire, lo poder central parisenc, prendrà sistematicament las regions, per províncias e per colhas politicas; sistematicament, es ontologic al sistèma francés.
E donc se pausa ara la question de saber de quina manièra l’idèa aquesta de la sotmission als poders parisencs podrà dintrar dins lo cap dels pòbles sotmetuts ? Lo pès dels mèdias que se ne fan lo resson es alara de mesurar ; Internet ajuda a far passar los messatges, mas TF1-France Television es lo mèdia europèu lo mai escotat a la minuta difusada al 20 h ….
Complement :
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada