Prouvènço d’Aro, revista militanta

Regularament vos podrai indicar lo meu avejaire sobre la revista Prouvènço d’Aro. Mas excepcionalament, Tolosa es sobre la portada de la revista.

Dempuèi que Tolosa a panat la crotz de Tolosa a Fortcauquier, nos podiam demandar se Occitània de l’Oèst interessava al XXIen sègle los provençalistas novèls, aviam sovent l’impresson que traversar Ròse sembla coma anar al pòle nòrd, o piège per Richard del Colectiéu Prouvènço sobre Mart.

Uèi sèm rassegurat, Prouvènço d’Aro es una revista per tot Occitània. Me l’an distribuada pendent la manifestacion del 31 de març e esperavi ambe grand alèn la seuna arribada, esperavi pas la portada sancierament sobre la manifestacion de Tolosa ; es normal, es pas lo contrari que vòli escriure. Es normal que Tolosa tòrne trapar un camin en Provènça, es la realitat istorica e lingüistica.

L’estrambòrd es bèl, se legís plan ; es bon çaquelà d’indicar mantunes complements a çò qu’acabi de legir.

Non tot Tolosa pòrta pas placa dins las doás lengas modèrnas de Tolosa, non es encara mantunes barris, e dels bèls, que son sense placa d’indicas ; cal listar los barris populars e los barris borgeses, elonhat del centre ; cal çaquelà remarcar qu’aquesta politica, volguda e mesa en plaça per l’UMP, e per Bertran de la Farge, es estada arrestada pels poders d’esquèrra arribat al poder ; sembla qu’an pensat qu’èra mai prioritari de donar mai d’argent a l’Ostal d’Occitània ; mas ne cal concludir, que lo budgecte per l’occitan a pas aumentat per poder installar las placas. Puèi, perqué dins los barris novèls o las placas novament plaçadas, son pas en bilingüas ? La responsa es perqué i a pas encara una politica lingüistica a Tolosa.

De mai, pel mètro, l’iniciativa es venguda de me e d’un amic catalan Santi Arrieta-Martinez, e refusada dins 3 endreits occitanistas del moment ; aviam agut l’intencion de participar a l’occitanizacion de la linha B del mètro (Sénher Douste-Blazy èra al poder e el nos mandèt una letra per se felicitar de cinc conferéncias magnificas per l’occitan, e pron), al moment en construccion, e donc pensaviam que, per estauviar moneda, ne caliá aprofieichar un an abans l’inauguracion ; vesètz que los occitanistas, quitament pron militants, son tanben capables de l’estauviar plan abans la crisi actuala. Mas de que s’es passat aprèp, l’occitan es devengut una linha budgectària pròpria de TISSEO (companhiá SMTC abans), e donc l’administracion a agut un argument suplementari : «l’argent la podèm pas plaçar endacòm mai». Puèi es arribat lo temps (9 annadas de percors militant per aver çò qu’avèm uèi dins lo mètro e qu’es brica satisfasent, brica seriós encara en matièra de ‘politica lingüistica’), de Tisseo, associacion engimbrada per militants del Partit Occitan, bona causa, e pichona avançada ; lo temps tres, es estat lançat contra lo mètro en occitan pel jornal de Jean Jaurès, La Dépêche du Midi, e una certana branca de la CNT tolzana, puèi los Identitaires ; mas l’afar se virèt rapidament contra lo non amagat de l’administracion, e gràcia a Jean-Francés Laffont, l’avocat del fach occitan a Tolosa, l’afar se virèt en fach popular, e en favor de l’occitan, e pression de tot escantilh dedins los sistèmas politics ; mas aurà calgut una oposicion sobre totes los mejans mediatics, e las responsas coërentas de l’occitanisme an capitat de neutralizar l’administracion que voliá pas èstre dins lo camp del non (del netejament lingüistic e republican donc), sobretot que lo camp del non èra lo camp dels extremistas nacionalistas franceses, l’extrèma-dreita (vist la semantica de mantunes corrièrs, 30 % recebut aital – espèri que son damorat dins los arquius occitans de Tolosa, coma los 70 % autres corrièrs). Es sempre bon d’aver extremistas nacionalistas franceses dins lo camp dels nacionalistas expansionistas e republicans franceses, aital podèm melhor argumentar fàcia als democratas, a los que de las frontièras coma explica Gaston Fèbus las volèm abaissar ; pauc a pauc, La Dépêche du Midi, e sa redaccion de La Pradeta, vegèt l’interès dins las vendas quora se parlava de l’occitan, e los tèxtes de Jean Jaurès son tornats ; ara las causas son devengudas melhoras per l’occitan, quitament dins lo jornal dels jacobins d’esquèrra, la DDM, e totes los caires politics de la vila ; mas se parla de l’occitan coma una causa compassionala, una causa qu’amerita subvencions per la cançons o los libres, mas pas una aisina per pensar la cultura d’una autra manièra, la creacion d’una autra manièra ; sèm pas encara passat de la cultura de l’aver (aver ma subvencion) a la cultura de l’Èstre (mens costosa car impausa que las elitas republicanas prenguèssen l’occitan en man, a Tolosa o a Marselha es encara lo meteis combat).

L’occitan es un combat collectiu.

Justament a Marselha, dins una vila cosmopolita similara a Tolosa (ara), perqué i a jamai agut una peticion pel mètro e tram en occitan de PROUVÈNÇO plan segur ; a Tolosa sabèm que las anóncias del mètro an pas de grafia ! A Marselha tanben benlèu que cal daissar las bananas e las barralhas graficas sul pòrt, per l’exportacion oltra-mar o la recerca universitària d’oltra-mar !

°-°