Se tracta d’un comunicat que reagís a las volontat de l’esquèrra de fabricar una lei per las lengas, una trapèla de mai que los socialistas an la costuma de fabricar …. coma fòrça militants pensan, ara.
Da betra a servij peurwiriekaat karta europa ar yezhoù rannvroel ma vez lakaet er vonreizh strishadurioù evit treuzkas hag implijout ar yezhoù rannvro.
Gwashoc’h e vefe c’hoazh stad ar gwirioù evit kelenn hor yezhoù. Koulskoude eo bet raktreset an dra-se en destenn bet votet d’ar 14 a viz Genver gant izili bodad lezennoù ar vodadenn vroadel. Kinniget e vo anezhi da izili ar vodadenn vroadel d’an 22 a viz Genver.
Chomomp war evezh !
Etre 1989 ha 2004 ez eus bet roet 15 ali gant ar c’huzul stad war ar yezhoù rannvro. Strizhet eo bet diorren ar yezhoù rannvro gant 14 anezho. Ouzhpenn-se ez eus bet atav alioù a-enep ar yezhoù rannvro roet gant ar c’huzul bonreizh.
Dinac’het eo gant rouedad ar skolioù Diwan peurwiriekaat ar garta dre ma vefe nac’het kelenn ar brezhoneg, dre soubidigezh evel er skolioù Diwan pe divyezhek evel er skolioù publik ha kristen.
Setu perak e c’houlenn rouedad ar skolioù Diwan :
1- e vefe cheñchet ar vonreizh hep strishadurioù pe frazennoù digomprenus gant an dud a-raok peurwiriekaat karta europa ar yezhoù rannvroel evel ma z’eo bet lavaret gant Prezidant ar Republik e koulzad an dilennadegoù.
2- e vefe kaset war-raok diorren ar yezhoù rannvro goude bezañ bet peurwiriekaet ar garta.
Trugarekaat a ra rouedad ar skolioù Diwan dalc’husted an dilennidi-parlamant evit kas war-raok peurwiriekadur ar garta hag o youl, e maez tabutoù ar strolladou politik, evit sevel un emglev etrezo ha cheñch ar vonreizh.
Chom war evezh gant an hentenn ne dalv ket ankouaat ar pal : lakaat e pleustr ar framm gwiriel evit treuskas ar yezh d’ar rummadoù yaouank. Gouzout a reomp e vez graet berzh er skol gant al lodenn vrasañ a-drugarez d’al liesseurted
-°-
De que servís la ratificacion de la “Charte européenne des langues régionales” s’es pas inscrivuda dins lo marbre de las grandas restriccions a la transmission e a l’usança de las lengas ditas regionalas ?
Una tala ratificacion se fariá qu’agreujar l’insecuritat juridica coneguda qu’es pesuga sus l’ensenhament de las nòstras lengas. es çaquelà çò que prevei lo tèxte votat, dimarç 14 de genièr 2014, per la comission de las leis de l’Assemblèa dita nacionala e qu’es aquel tèxte que serà sotmetut al vòt de l’Assemblèa dita nacionala al moment de la session parlamentari que debuta lo 22 de genièr
Cal pas èstre nècis !
Cal pas oblidar que sus 15 avejaires renduts, entre 1989 e 2004, lo Conseil d’Etat a prepaus de las lengas regionalas, 14 tocávan un fren al desvolopament de las lengas regionalas. Cal pas oblidar que lo conselh constitucional a jamai rendut una sola decision que fosquèsse favorabla.
Las escòlas Diwan denóncian lo procèssus actual que capitarà a la ratificacion de la Carta, tot en crear las condicions juridicas que frenan l’ensenhament de la lenga bretona, que se tracta d’un ensenhament immersiu tal que Diwan o baila, d’un ensenhament bilingüe a paritat orari tal que lo baila las escòlas publicas e las escòlas catolicas.
Es perqué lo fiala de las escòlas Diwan demanda :
1- qu'afin de permettre la ratificacion de la Charte européenne des langues régionales e cotria a las promessas de campanha electorala del Président de la République, fosquèsse modificada la constitucion, sense condicion restrictiva, ni formulacion alambicada inaccessibla als ciutadans.
2- qu’en plena reconeisséncia de la nòstra diversitat lingüistica, la ratificacion de la Charte s’acompanhèsse d’una vertadièra politica de desvolopament de las lengas regionalas
Lo fialat de las escòlas Diwan saluda la tenacitat dels parlamentaris que pòrtan lo procèssus de ratificacion e que lo lor engatjament, sortit dels debats partesans, per fin, capite de bastir l’indispensable consènsus necite a una modificacion constitucionala.
Lo metòde nos dèu pas far oblidar l’objectiu : botar, per fin, l’encastre juridic qu’ajuda a transmetre la lenga bretona als joens. Car sabèm que la diversitat lingüistica participa de la capitada educativa del mai grand nombre.
-comentari personal-
Es un document essencial que pel moment avèm pas legit dins cap redactor occitanista.
L’estrambord occitanista sul tèma, me fa pensar que los partisans socialistas dedins lo sistèma occitanista son mai nombroses que la volontat de transmetre las lengas amenaçadas pel sistèma constitucional francés, conservador e retrograda.
Aquel afar es una trapèla que ne sortirà quicòm coma en junh 1992, un mes funèsbre per las lengas amenaçadas en França, lo mes de l’article 2 de la constitucion.
-°-
il y a encore des Français pour dire que les Catalans veulent le replis sur soi ?
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada