Dur es l'oblit d'un pòble

«Dur, l'adieu aux arbres» es lo títol que presenta lo problèma urbanistic dels foncionaris del ministèri de l'agricultura per installar un bastiment novèl. Dur es l'oblit d'un pòble, auriá poscut èstre un títol araiçat a Occitània. O debi a un ancian del meu vilatge que regretava que la jovença aguèsse unes interèsses sobre un fum d'autras causas... e non psa l'istòria del país ; aiçò a evidentament consequéncias grèva sobre lo país, la seuna identitat e la vida economica en Occitània.

Lo licèu agricòle es devengut lo Lycée Étienne-de-Restat, èra l'escòla agricòla installada sul terrenh militar que deviá èstre «La Poudrerie» l'annada 1939 e qu'es jamai estada installada vist que la guèrra dels Franceses contra los Alemands, es estada perduda aviat en 1939 : ai un grand-paire occitanofòne que testimoniava de l'interès dels Angleses sus las platjas de Dunkirk per salvar la soldatesca republicana francesa dels Alemands. Mas a «La Poudrerie» lo militar en plaça per installar la fabrica, el refusava que se li parlèsse patois... e emplegava los ancians republicans espanhòls o catalans ambe contractes de misèria, lèu son devenguts (los Catalans) emplegats dels païsans al entorn, suls tucs de l'entorn ; e los Espanhòls -els- an agut melhors contractes (mas pas bona vida çaquelà), lèu, per bastir lo mur de l'Atlantica, al nom de regime nazi que el sabiá escriure contractes. E que son devenguts los païsans de la zòna d'implantacion de la «non podrariá» d'Estat militar francés ? Son estats expulsats, manu militari francés, puèi lo camp de replegament nacionalista e militarista francés es devengut un camp de repression dels novèls militars d'invasion, las tropas alemandas del regime razi se son emplegats per trobar una usança a l'estupiditat quimica francesa.

E d'aquela preson de cèl dubèrt, iniciada pels militars franceses, es estada lo maissant recanton per plaçar los mauvenguts del regime en plaça dempuèi 1939, regime installat per un parlament de Bordèu qu'a votat per Philippe Pétain e la novèla companhiá politica de «pure souche», e tanben del regime nazi en Occitània. Puèi los mauvenguts del regime pétainista son passats per la gara de Pena d'Agenés per trapar la mòrt a Dachau (veire illustracion).

Los païsans sinitrats pel regime militar francés, entre Cassanuèlh, Vilanèva-d'Òlt e Sant-Liurada (200 ha), son estats matats pendent la guèrra, mas evacuats manu militari e an degut trapar de qué sobreviure endacòm mai qu'en val d'Òlt ; levat una familha qu'a resistat a l'imposicion militara ambe d'actes de justícia, dinca 1954 ! Lo terrenh èra devengut manu militari possessiondel colonialisme francés, los Occitans fòra ; alara en nom del ministèri de la guèrra perduda i a quitament bastit una linha de camin de ferre, destrusida dempuèi. Tot aquò es explicat dins un magnific libre «La Poudrerie». Mas en 1954, lo procès perdut, m'imagini, l'Estat francés a cambiat la proprietat, es passada del ministèri de la guèrra perduda al ministèri de l'agricultura que-dèu-far-minjar-lo-monde-sancièr, benlèu tanben de l'agricultura modernizada e que lèu perdrà lo teissut agricòl occitan.

O cal escriure encara e encara, l'Estat francés es un predator de las tèrras occitanas e un emplegaire del pòble sotmetut, novèls esclaus de l'Estat centralista, res d'autre. E l'administracion, ajudada pels collaboradors que son sempre los occitans (!), es programada per destrusir son pòble e la capacitat d'aquel de s'adaptar a l'espaci de la planèta que li es estat autrejat per un trabalh de sègles e sègles, en tota dignitat e gaire de violéncia, ni gaire militarisme al modèl francés o alemand. Es lo contrai de l'Estat francés (de sempre) e del regime nazi de 1936-45 o prussian de 1914-18.

Ara, l'actualitat tòrna al Licèu aquel. Bastien Souperbie de Sud-Ouest explica lo problèma dels cyprès vièlhs ; devon èstre çò que damora de l'ancian proprietari expulsat per la violéncia d'Estat francés, sus 2000 ha que los païsans occitans an perduts e que l'Estat francés passeja la proprietat de ministèri de la guèrra perduda (ara ministèri de la défense nationale) al ministèri de la destruccion agricòla, Estat que sabiá pus que far, levat un luòc per las daissalhas umanas del seu nacionalisme d'expansion o colonialisme (avètz segurament entendut parlar del camp de Viars - Bias en francés, aqueles que sábon pas escriure la lenga del País que ne fan colonial de proximitat, ambe un pòble pron sotmetut per festejar las fèstas que París desira).

Los administrators del ministèri de l'agricultura semblan, semblança segur alonhada, aver consciéncia del problèma, pichona consciéncia que pausan a la realitat istorica d'aquel terrenh ; lo jornalista de Sud-Ouest sap pas brica tot aquò perqué l'istòria de «La Poudrerie» li es desconeguda, coma l'èra quora soi estat estudiant dins aquel licèu sense vergonha qu'a matat lo sistèma agricòl occitan abans d'installar la pensada FNSEA dins los caps dels païsans del «Sud-Ouest» ; Los administrators an mauconsciéncias del problèma d'aquesta memòria que son los arbres ; los vòlon destrusir per contunhar... Benlèu que se pensa istòria dels arbres o ecologia, ne dobti.

Se parla de desvolopament economic de la boca de l'elegit local, lo cònsol local ; mas de quin desvolopament se parla, senon la destruccion sistematica d'Occitània. Aqueles dos arbres segur que son pas un problèma per bons arquitectes, e donc lo luòc e l'urbanisme dèu respectar la memòria istorica, mas quí non vòl de memòria senon l'ensemble dels elegits collaboradors del regime bonapartista francés ? La sola memòria que lor agrada es aquela que pòdon manipular dins lo contèxte del nacional-expansionisme parisenc. Es pietadós. Aquelas memòrias que fan un 14 julhet en Occitània, ne fan una «granda fèsta», fèsta de la vergonha, e benlèu de la destruccion d'Occitània pels regimes franceses, sonque lor agradan.

Los ciprèses son tota aquela simbolica ; s'espèra comunicats e protestacions per la dignitat e la memòria manténguer, escrits pels Occitanistas d'Agenés.

Cal apondre que salvar vièlhs arbres es pas tornar a l'idèa «d'una civilizacion de la cadèla», mas balançar las resultas d'un longàs sègle d'errors francesas en Occitània, per trobar novèls camins mai serioses per l'umanitat e per Occitània.