L’expression lenga d’Òc es sovent emplegada pels universitaris d’Occitània, de provenéncia Éducation Nationale mai que tot, mai tanben per la dreita francesa (nacionalista d’expansion, reialista sovent, veire bonapartista e legitimista pel sistèma en plaça), ambe lo son equivalent ‘langue d’Oïl’ per acreditar l’idèa que son de la meteissa branca(çò qu’es cvertat coma lo portugués e lo romanés, edr!), del meteis pòble, e donc cal pas èstrer separatista (los que fan servir occitan son alara decretat de separatista ontologic). En escriure occitan aquò vòl pas dire que soi separatista, o etiquetat aital, justament es un acte de politica, vòli mostrar que l’expression ‘lenga d’Òc’ es un acte politic qu’es pas per occitan !
Dins lo meteis camp prodèm trapar monde qu’an pas encara comprès l’interès marqueting del ‘Sud de France’, en sapient que los que l’emplegan fan servir ‘Languedoc-Roussillon’ per rason d’oficialitat e que sábon que son realament lo Lengadòc (Èst) e la Catalonha (Nòrd) concernits.
La creacion del concepte de ‘Lenga d’Òc’ es degut a Dante (‘Divina Comèdia’ e normalizacion italiana segon la basa toscana), per establir una classificacion romantica : – lenga d’Òc (la referéncia dels trobadors, mai tanben una demanda oficiala de nòrma pels Ducs d’Aquitània, nòrma establida per l’abadiá de Lemòtges, nòrma del sègle X, destrusida pendent la Révolution dicha française de 1789) ; – lenga d’Oïl ( prononciatz lo O [u] coma la règla occitana indica, e la èla finala es oblidada, e avètz lo oui normatiu francés actual, nòrma del sègle XIVen), e la lenga de Si qu’amassa las lengas portuguesa, espanhòla, italiana (toscana), puèi las autras lengas que seràn normalizadas aprèp.
Aquesta classificacion existava del temps que la nocion de nacion latina èra largament oblidada, serà reviscolada al moment del reviscòl de la nostalgia republcana romana, e pendent lo temps dels Lumières, temps d’un grope de pensaires que se volián valorizar en parlar la lenga d’Oïl, la lenga del rei (que malgrat tot sa familha parlava toscan, la futura basa de la lenga oficiala actuala italiana).
De lenga d’Oïl, damora una prononciacion qu’es pas aquela del francés actual, OUI ; se cal recordar que la nòrma francesa del François Ier a cambiat lo O [u] en un son [u] que s’escriurà aital OU ; puèi n’avem la pròba ambe Rohan que s’escriu anuèch Rouen, o Orlhenx que s’escriu Orléans. E pòdi apondre d’autres exemples lingüistics.
E de l’emplec modèrne de lenga d’Oïl avem pas çò qu’entendèm de la boca dels professors d’universitat o professors de l’Éducation Nationale per dire l’occitan, avèm pas un emplec coma «hier soir le présentateur, au 20h, avait une belle langue d’Oïl», o « a partir de 1954, la conscience linguistique du peuple de Québec, a fait revivre la belle langue d’Oïl» ; non car a partir de l’aprèp guèrra lo mot de la linguistique èra plan occitan per lenga d’Òc, e lo politic aviá imposat la confusion entre français (la lenga) e français (la ciutadanetat, es lo concepte d’Ernest Renan, e Maurici Barrès qu’es imposat pel sistèma educatiu en explicar que fan pas de politica ! Imposicion normativa d’enducacion IIIena republica; Jules Ferry, lo racista e republican).
Cada jorn que l’Éducation Nationale (expression jà bravament politica) emplega ‘lenga d’Òc’ enluòc del mot ‘occitan’, es un sistèma engatjat politicament. De moment que l’universitat s’es –ela-meteissa- embrarrat dins l’ensenhament romantic de la literatura (establir diplòmas bastits sul principi que la literatura es de vielhum e que la lenga es la talvera de l’ensenhament), podèm considerar qu’es un emplec normal e istoric, vièlh ; cal esperar que las borsas d’ensenhament autrejadas pels Conselhs Regionals auràn per objecte de cambiar aquel ensenhament per sortir professors de lenga, e non pas romatismes ; es que lo problèma damora d’una formacion d’estudiants per ensenhar una lenga viventa, l’occitan ? O sabi pas, perqué la seleccion per l’entrada es puslèu encara politica, es ontologic a las universitat, e la seuna administracion d’esquèrra, es una administracion engatjada.
Del meteis biais los separatistas provençaus del Colectiéu prouvenço fan servir Lenga d’Òc, e ne vòlon valorizar lo diferencialisme, lo separatisme lingüistic; alara els que valorízan clarament la preséncia politica d’una Provènça del vièlh Sant Empèri germanic (passa pas Ròse e Var, mas refusa d’entendre parlar del gavòt, benlèu perqué es mai pan-occitan que jamai, e la contradiccion al subjecte d’ignorança dels elegits a quí s’adreiçan), l’emplec de l’expression ‘lenga d’Òc’ es remantica e bravament politica car es un instrument de destruccion lingüistica, de la coëréncia lingüistica quitament concebuda coma normala per Frederic Mistral, dinca assimilar la Catalonha del nòrd, en fin del XIX sègle (a un moment que lo mot occitan èra pas vigent), dins l’ensemble coërent de ‘lenga d’Òc’ ; del sègle XIX podèm èstre nostalgic e emplegar l’expression coma Frederic Mistral, mas alara perqué non pas emplegar tanben «le presentateur, hier soir, avait une belle langue d’Oïl» ? Perqué non s’ausís aiçò ? La responsa es clarament politica, perqué cal valorizar lo francés e desvolorizar l’occitan, es la ierarquizacion de las lengas, un concepte bravament francés (per las lengas normalizadas aprèp lo francés fonciona fòrt plan, quitament se soi pas d’accòrd, mas per l’occitan de qué podèm pensar ? Es plan l’ignorança francesa qu’es valorizada, non ?).
Donc l’emplec de l’expression ‘lenga d’Òc’, per tot emplec politic e lingüistic, o economic, o social, etc., es un emplec politic, es un engatjament politic de la persona o l’organizacion associativa o politica, o administrativa o d’ensenhament que l’emplega.
Perqué non vòlon emplegar lo mot occitan ?
La primièra rason es politica, non pas emplegar occitan, es per emplegar Lenga d’Òc e aital explicar que França es faita per ontologia lingüistica sus la basa de la lenga d’Òc e la lenga d’Oïl, es lo sol moment que lenga d’Oïl aurà un resson politic, per assimilacionisme de las tèrras que la populacion que i viu, practica l’occitan, o o vòl practica (car clarament l’emplec de ‘lenga d’Òc’ es tanben sinomim de sotmission a la lenga del poder central ; cal pas desrengar lo mèstre que pensa per nosautres).
La segonda rason es romantica ; es evidentament, sense cap rason d’eliminar aqueste emplec tòrt en politica e lingüistica, mas qu’a totas las seunas justificacions en romantisme, en literatura anciana, o en modèrna de moment que l’autor fabrica una novèl romantisme o qu’escriu abans la generalizacion del mot occitan, es de dire abans 1945/1954.
La rason qu’explica qu’es per non pas far de politica, qu’emplegam ‘lenga d’Òc’ enluòc d’occitan, es puslèu per amagar que la critica de separatisme occitan es subjaçenta ; «nous, on ne veut pas la destrution de France» ai puscut entendre sovent de las boca dels professors que fan servir ‘Lenga d’Òc’, mai tan,ben dels jornalistas de lenga occitana e que fan òbra dins las entrepresas d’Estat per l’audiovisual francés, alara es per damorar tranquille. La tresena rason de l’emplec de ‘lenga d’Òc’ es per evitar l critica francesa que supòrta pas de pensar que la lenga es ligat a l’establiment de las institucions dignas per un pòble, alara qu’els an jamais trapat anormal d’o far pel pòble dels locutors e las locutriças de lenga d’Oïl, en l’imposar als autres pòbles sotmetuts, e donc aquel refús questiona l’emplec dobla de ‘lenga d’Òc’ e ‘lenga d’Oïl’ pels Franceses (aqueles que son realitats comceptualas dempuèi l’arribada dels Ernest Renan e Maurici Barrès, vist qu’abans èran separats ciutadentat e nacionalitat, e abans la caiguda del rei, los locutors e las locutriças de totas las lengas del Reialme èran subjectes del rei Francs, del meteis estatut que totes los subjectes del reialme d’Espanha).
Per totas aquelas rasons, lo mot occitan, me sembla bon per parlar de lenga, de la nòstra, de la lenga qu’emplegui aquí, e de politica (perqué non ?). E l’occitan pòrta una granda avantatge es qu’es ni lo lemosin, nimai lo gascon, nimai lo provençal, totes tres dialectes que se son imposats coma nom generic, de los lors tempses coma lo mot per dire l’ensemble de la ‘lenga d’Òc’, caliá èstre coma en França, Estat reial d’aprèp François Ier, clar sul nom de la lenga. lemosin e gascon son estats emplegats dins lo Ducat d’Aquitània, liure o sotmetut (geenralitat per crebat la moneda en nom del rei), puèi l’emplec de gascon a perseguit dinca François Ier ; pel provençal, es l’arribada de Provença dins lo reialme dels Francs, aprèp René Ier, que lo mot a debutat un succès d’emplec. Lo mot occitan es alara un mot desligat dels emplecs ancians, e ajuda a non pas imposar un biais de pensar la lenga segon un dialecte o l’autre, mas ajuda a aver la diversitat dins los dialectes presents devath lo mot occitan ; es exactament lo contrari de la pensada que fabrica lo castig contra aquel mot ; la perversion francesa contra Occitània es ontologicament malentenduda pels Occitans, perqué ? Perqué es una perversion lingüistica e perqué la sapiença, o puslèu lo son contrari, es grandament entretenguda pels sistèmas d’ensenhança francesa en Occitània.
-°-
Un eveniment simpatic devalorizat per una fòto, cal far fisença a la DDM, cada jorn per aiçò, avèm un exemple.
-°-
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada