Los Umans son subjectes en construccion

 

Xavier Serra i Besalú,

Professor de filosofia de l'Institut Illa de Rodes (Roses)

Las identitats, son e se fan ?

Existísson fabricants d'identitats ? « Que jo fosquèssi un òme es un fait que pòdi partatjar ambe d'autres òmes. Veire, sentir, minjar e beure es çò que tanben fan totes los animals. Mas que jo fosquèssi jo, aiçò es exlusivament meu, e non pòdi èstre d'una autra persona de mai. » O escriguèt lo Mèstre Eckhart, a la debuta del sègle XIV. La personalitat de cadun es unica, sintèsi de mantunes factors mai aviat biologics, quasi innats : lo temperament ; e d'autres que nos fargèm dempuèi l'enfància e l'adolescença : lo caractèr. Al fial dels tempses que cressèm, çò d'espontanèu perd valor identificada, coma en dire o nos descencusar : « es que jo soi aital pigre ! » ; en cambi, nos qualifica lo caractèr : sincèr, educat, optimista, envejós, fiable, …

« Tots los èssers umans nàisson liures e egals en dignitat e en dreits », declara Nacions Unidas. Ara anèm mai luènh, sèm egals, mas pas identics : lidentitat individuala -la del passapòrt e del morre qu'avèm de suportar- s'amplifica ambe d'autras pertinenças partatjadas : gropes religioses, nacionals, familiars, culturals, etc. Non se dona coma un aut-aut, senon que se superpausèm identitats : la sexuala, la religiosa, la nacionala, la de seguidors d'Iniesta, la raciala, la de fan del Bieber, etcètera.

Las personas ensenhadas non identifícan una identitat contra la d'autras, encara que sovent la diferéncia es -i aguèsse d'èstre- evident. Sonque lo mensprètz e l'òdi fan una mala personalitat. A las eleccions catalanas ai descobert actituds deficientas : las atacas personalas. Per astre, non existís una, d'identitat, qu'es suprèma : la de l'umanitat compartida.

L'identitat se farga pas als supermercats : se recept, s'assumís. Quí soi jo ? Per que ai, benlèu, una tissa pels norvegians ? Dempuèi quora, per exemple, soi murcian ? Pòdi èstre catalan e romanés al meteis moment ? Las questions relativas a l'identitat son relevantas, tot fa que un aficionat corrent del new age o la trista exaltacion de l'indiferéncia multiculturala non volguèssen endormir. Schopenhauer afirma que « l'identitat consistís en çò que un es, dedins çò que un ten e dedins çò que un representa. » Cal lutar per èstre coma sèm : nos i va per tot ! Aquesta es la condicion umana : lo umans non son subjectes perfaitament acabats, delimitats e finalizats, senon que son en construccion.

Lo mensprètz es lo problèma de l'autre : per las escòlas catalanas non s'a jamai generat !

Se non es simplàs, se comprend quora se prepausa « espanholizar los enfants catalans » es ofenciu : quí vòl fabricar espanhòls atempta contra la dignitat. Es una manipulaicon anacronica e inumana. L'antropologia non ajuda maquilhar la realitat : non li es lícit a digun, ni que ganhèsse unas eleccions.

Matar las raiças es perilhós. Mantunes an afeblit lo concepte tradicional d'identitat, re-interpretat coma una simpla adquisicion liura : o experiméntan en gastronomia, sèxe, mòda, lenga. Jo non vòli que me cambièssen : soi jo e la meuna istòria. Ai una religion dels ancians, lo dinar de Sant Esteve e lo pensut (dit ambe t final) gironin. Non sèm una biografia bastida, los catalans. O es pas digun. Euròpa sap que la pròpria identitat sociala es pas un decorum teatral o una amusança d'una nuèit. Sèm en capacitats d'acceptar d'unes/as o l'autres/as, e aprenèm de gropes diferents, mas anequelar l'identitat catalana es una òbra de colonizadors, dictadors, genocidaris e tota mena de tirans. Non nos va de cap manièra.

Ai, dementre los estudiants, fòrças identitats superpausadas, impressiona d'o constatar. E tanben son catalans : non o fabriqui, de vertat s'assumíscan. Cal libertat, qu'es vóler aprendre de l'autre sense exigir lo redusir a la nòstra identitat (Innerarity, 2001). Que non nos arribèssen que sèm ni coma sèm : darrièr l'interès per l'autre, non o oblidèm, i a la volontat de patz. E los catalans sèm gent de patz. Lo mensprètz es lo problèma d'autres : per las escòlas catalanas non s'a jamai generat !

Publicat per El Punt Avui lo 18 de decembre de 2012

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Podèm remplaçar catalan, qualificatiu per escòla, per occitan, sense cap problèma. Lo mesprètz per l’occitan es puslèu una construccion de longa, de l’escòla de Jules Ferry a fabricat contrapausicion nacionalista, puslèu que fabricar la concòrda republicana esperada, la resulta es un sistèma sindical e d’esquèrra pron extremista sul tèma de las lengas coma l’occitana ; la resulta n’es la destruccion lingüistica frnacesa quasiment unica al monde, per sa manipulacion politica a docina. Es que zo cal suportar longtemps ?

Es un messatge als Les Identitaires que párlan francés per inpausar lor biais de pensar francés en Occitània, lo corrent maurrassian que tòrna en companhiá de las resultas electoralas de la ligue du Sud e del Midi , e novèl e nègre amfitrium del FN.

Lo tèxte s’adapta pron plan a l’occitan en Aran, lenga co-oficiala, e ensenhada per immersion lingüistica e que amerita tanben de promòure coma un exemple per la granda Occitània, de Niça a Bordèu, de Leucata a Guarat, de Baiona a Tornon.