arcuèlh

diumenge, de desembre 18, 2011

Amics e amigas de Tolosa, siaguessètz serioses … per e ambe la lenga vòstra.

La lenga es vòstra, mas l’avètz abandonada pendent al mens un mièg sègle, tres sègles per la bona ortografia. Alara per la recuperar caldrà far un esfòrç bèl, esperèm lo 6 de genièr, 13h al Capitòli per saber quines seràn los esfòrçes oficials de la comuna de Tolosa per emplegar mai sovent sa lenga e per sensibilizar de faiçon normala tota –TOTA- la populacion tolzana ; cal pas l’ostracisme, ni pensar que los nòuvenguts lor necessita pas de saber a prepaus de l’occitan, caldrà pedagogia e gausar ambe la lenga de Godolin, e per la lenga de Godolin ; tota la populaicon es concernida, e quitament las redaccions de La Dépêche du Midi mai tanben totas las estacions de ràdios localas, Radio-Radio, Mon-País, Présence, Toulouse-FM, Sud-Radio, Radio Plus, Beur-FM, Ado-FM, Totem, 100%, Bleu Toulous’, Atlantic-FM, etc.

Qu’ai plan d’aver agut dreits politics comunals abans que los Franceses nos/vos los panèssen e que se t♫9rnèsse aprèp una sangnosa revolucion dicha parisenca, mas l’important per èstre digne d’una civilizacion umanista e planetària, e segur qu’una localizacion clara sobre lo planèta bailarà dignitat la lenga qu’a fait TOLOSA.

Recentament, me soi questionat per saber de quina manièra me caliá tractat lo subjecte. Ai vist passar aiçò :

Visca Òsca

Pòdi comprendre los que la coneisson la lenga e que se cálan per non pas desrengar l’esfòrç titanesc qu’an mesurat aital. Mas es que podèm èstre serioses un moment ?

Sabi que El Barça e sa catalanitat engatja un fum de Tolzans sul camin, mas per El Barça, se pláçan darrièr lo seriós que cal, perqué justament i a un poder «regional» de bona dimension e un sistèma educatiu adaptat als besonhs locals (decidat al país catalan), sense cap mans politicas e tecnicas de Madrid, coma lo suportèm de París nosautres. Es pas brica lo cas a Tolosa, e a còps fan ambe un besonh d’un mèstre per lor indicar lo camin, París o Barcelona es realament lo bon miralh per Tolosa ? Es un pauc lo meteis problèma ambe Perpinyà, an mestièr d’un agulhon barcelonin  o gironin o lheidatan per adralhar coma cal.

Per vos indicar que soi pas contra l’idèa de promòure Catalonha, e sa politica seriosa d’emplec de la lenga, soi estat mantunas annadas secretari del CAOC quitament se mantunes l’an pas sabut dins las formacions universitàrias tolzanas (es vertat qu’es de mendre importança). E coma soi tanben ambe la chança d’aver estat refusat dins aquelas licéncias licenciosas de letras occitanas tolzanas, vos pòdi assegurar qu’i a pas un Tolzan que mestreja sa lenga licenciosa e que dirà Visca, en luòc de Òsca. Vesètz qu’ai pas escrich «Osca» [usco] coma sovent dins lo cap de mantunes clavetaires del dimenge, que sábon pas escriure ambe lo clavièr que cal la lenga nòstra, nimai installar l’accent tònic ont cal dins la lenga que piqui.

Lo Ò aital s’escriu ambe alt 227 … e me sembla que sul Mac es encara mai simple.

Recentament explicavi sul meteis blòg que per Republica l’occitan a pas d’accent, contrariament a çò que nos explícan los Franchimands ; zo cal escriure fòrt, l’occitan a çaquelà d’accents ; son de dos tips, un modèl espanhòl o/e catalano aragonés o portugués, accent tònic, e un autre al modèl francés, l’accent fònic, sul o per exemple per transformar lo son [u] del o occitan en [o:] o dubèrt occitan ; aquel [u] occitan èra l’accent de Rohan abans que devenguèsse Rouen e la normalizacio ndel francés, o Orlhenx abans que la puta de Joana ne partèsse perqué los Normands la cremèssen ; podèm, nosautres alfabetizat a l’occitan, podèm aital plan mestrejar la diferéncia entre còlha e colha, atencion es dangierós de mestrejar pas aiçò… sobretot dins un estadi.

Aquel accent sul Ò, es lo meteis que per Òc, lenga d’Òc quora li volèm donar de majusculas al romantisme lingüistic occitan, a las letradoiras sortidas de l’universitat del Miralh.

Donc per rassegurar los suportèrs de Tolosa, que sembla pas aver agut un bon intermediari per escriure «Òsca Tolosa», un bon expèrt lingüistic, i a una Acadèmia Occitana a Tolosa que los podràn benlèu ajudar de melhorarà lo lor occitan e las grafias en lenga tolzana, en lenga occitana (gascon o/e lengadocian), per èstre autanplan serioses que per El Barça, o per una passa victoriosa de Messi dins lo partit de El Barça. O benlèu que l’Acadèmia Occitana dirà qu’es de bon occitan, perqué pas ? Cal rajoinir la lenga e importar lo succès catalan ? Soi pas contra, simplament lo Visca Tolosa m’espanta encara.

Autra pichona causa per TOLOSA. Vist que la ciutat a abandonat d’emplegar TOLOSA corentament e oficialament dempuèi sègles, lor cal far ara un trabalh de sensibilizacion o/e de pedagogia lingüistica europèa e mondiala. Sul planèta i a dos TOLOSA, ara. I a aquela qu’es la nòstra, la vòstra (soi pas Tolzan de naissença alara sabi pas se me zo cal dire… mas sembla que los Tolzans aguèssen mestièr de forastièrs o foratèirs per aver una melhora diognitat lingüistica), e aquela qu’a panat lo mot per se glorificar a la fondacion, TOLOSA en Euskadi, coma èra de tradicion d’aquel temps en Gasconha (èra lo reialme de Navarra, e donc la tradicion occitana de Gasconha, èra de prendre lo nom d’una ciutat famosa per baptejar una ciutat novèla, aital avèm Pavia, Florença, etc. e Tolosa en Euskadi). [un trabalh aprèp de l’IGN s’impausa…Quí zo farà al Conselh Regional o dins l’aglomeracion ?]

Los Catalans, per tornar a els !, an trapat una solucion (e disi pas qu’es la bona) : TOLOSA de Llenguadoc, la causa es emplegada sovent dins los mèdias quora emplegan pas la franchimandejalha Toulous’. Mas justament se podrà verificar dins la sala dels illustres de Tolosa, la ciutat de Tolosa es justament autanplan gascona que lengadociana. Alara que cal far ? Demandar als Bascos d’apondre Tolosa d’Euskadi per plan destriar ? La question damora en suspèns… los suportèrs de Tolosa (d’aquí) podrà benlèu prepausar un partit de fótbol [l’accent tònic cambia tanben lo son de la volcala a la seguida], dins un estadi de Tolosa (d’ailà) per saber quí ganharà ?